Memura ve emekliye ocakta zam ve fark var

GELECEK 2 YILIN ORANI BELLİ

Memur ve emekliye ocak ve temmuz olmak üzere yılda iki kez zam yapılıyor. Memur ve memur emeklisinin alacağı zam oranı her iki yılda bir toplu sözleşmeyle belirleniyor. 2024 ve 2025 yıllarında yapılacak zam görüşmeleri 1 Ağustos’ta başlamış, müzakerelerde zam oranı konusunda sonuç alınamayınca devreye Kamu Görevlileri Hakem Kurulu girmişti. Kurul; memur ve memur emeklisine 2024’ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10; 2025’in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 zam yapılmasını kararlaştırmıştı.

SON 6 AYLIK VERİLER ÖNEMLİ

Memur ve emeklisi, ocak ve temmuzda açıklanan son 6 aylık enflasyon toplu sözleşmedeki zam oranlarını aşıyorsa bir de fark alıyor. Memur maaşlarına geçtiğimiz temmuzda 17.55 zammın yanı sıra 8 bin 77 lira da seyyanen zam eklenmişti. Temmuzaralık toplu sözleşme zammı yüzde 6’ydı. Yani bu yılın ikinci 6 ayında (temmuzaralık) oluşacak enflasyon bu oranın üzerinde gerçekleşirse, Hakem Kurulu’nun belirlediği yüzde 15’lik sözleşme zammına fark eklenecek.

GERİYE İKİ KRİTİK ORAN KALDI

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı enflasyon verilerine göre; memur ve memur emeklisi için şimdiden zam farkı oluştu. Temmuzda aylık enflasyon yüzde 9.49, ağustosta yüzde 9.09, eylülde yüzde 4.75 olmuştu. Dün açıklanan kasım enflasyonu da yüzde 3.43 olarak belirlendi. Buna göre son 4 aylık kümülatif artış yüzde 29.41 olarak gerçekleşti. Temmuz-aralık (ikinci 6 aylık dönem) için yüzde 6 zam yapıldığını vurgulamıştık. Yani son 2 ayda enflasyon kaynaklı zam farkı yüzde 23.41 (29.41-6) oldu. Kasım ve aralık ayı enflasyon oranlarıyla net fark ortaya çıkacak.

OLASI SENARYOLAR

Merkez Bankası’nın son enflasyon raporunda enflasyonun 2023 yılsonunda yüzde 65 olacağı öngörüldü. Yılsonu enflasyonu öngörüldüğü gibi gerçekleşirse memur kesimi için yüzde 32 civarında enflasyon farkı oluşacak. Buna yüzde 15 oranında toplu sözleşme zammı dahil edildiğinde zam oranı yüzde 47 seviyesinde gerçekleşmiş olacak. Ocakta bu oranda bir artış gerçekleşirse en düşük memur maaşı 22 bin 17 liradan 32 bin 365 liraya çıkacak. En düşük memur emekli maaşı ise zammın yüzde 47 olması halinde 9 bin 876 liradan 14 bin 518 liraya yükselecek. Eğer yılsonunda enflasyon yüzde 70 olursa bu durumda yüzde 50’yi aşan bir zam gündeme gelecek. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, kasımda doğalgaz tüketiminin artmasıyla birlikte hanelerin bedelsiz kullanım sınırını aşacağını ve bu durumun enflasyonda yukarı yönlü mekanik bir etki oluşturarak aylık enflasyonun kasım ayında geçici olarak yükselmesine sebep olacağını söylemişti. Merkez Bankası’nın piyasa katılımcıları ile yaptığı ankette ise yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 67.22’den yüzde 68.01’e çıkmıştı.

SSK VE BAĞKUR EMEKLİSİNDE HESAP NASIL?

SSK ve Bağkur emeklileri ocak ve temmuzda son 6 aylık enflasyon oranında zam alıyor. Son dönemde hükümet maaşlara enflasyon zammına ek olarak refah payını da eklemişti. Geçtiğimiz temmuz ayında SSK ve Bağkur emeklisine enflasyon artışına göre yüzde 19.77 zam verilecekti. Bu zam refah payı ile yüzde 25’e tamamlanmıştı. İşçi ve esnaf emeklisine enflasyon tahminlerine göre ocakta yüzde 35-45 arasında zam yapılması bekleniyor.

EN DÜŞÜK ÖDEMEYE AYAR

En düşük emekli maaşı şu anda 7 bin 500 lira. Emeklilerden bu tutarın artırılmasına yönelik talep var. Siyasiler de bu konuda çalışma yapıldığını sıkça gündeme getiriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da bu konuda talimatı olduğu ilgili bakanlar tarafından gündeme getirilmişti. Bu kapsamda emekli maaşlarına seyyanen zammın yapılabileceği tahmin ediliyor. En düşük emekli maaşı 2023 yılında 3 bin 500 liradan yüzde 114’ün üzerinde artışla 7 bin 500 liraya yükselmişti. Bu rakam Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın çalışmasını tamamlamasıyla ocak ayında yeniden artacak. Ek bir artış yapılması halinde taban aylıkların 12 bin lira seviyesine ulaşabileceği hesaplanıyor.

TEK SEFERLİK İKRAMİYE

12.2 milyon emekliye bu ayın 15’ine kadar bir kereye mahsus 5 bin lira ikramiye ödemesi yapılacak. 1-31 Ekim 2023 arası herhangi bir tarihte, sosyal güvenlik destek primine tabi olanlar dahil, çalışması olanlar veya faaliyette bulunanlar ile yaşlılık aylığı almaktayken bu aylıkları kesilmeksizin ilgili düzenlemede sayılan iş yerlerinde çalışanlar ödeme kapsamında olmayacak. Birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanlara, en fazla ödemeye imkan veren dosya üzerinden ödeme yapılacak.