Merkez’den piyasaya çifte mesaj! Faiz yüzde 50'ye çıktı, koridor genişledi

Böylece faiz artırımına 8 ay sonra ilk kez ara verilmişti. Haziran 2023’te eski başkan Hafize Gaye Erkan döneminde başlayan faiz artışı Şubat 2024’e kadar sürmüştü. Bu 8 aylık dönemde faiz yüzde 8.5’ten yüzde 45’e çıkmış yani 36.5 puanlık artış gerçekleşmişti.

‘TALEP DİRENÇLİ’ VURGUSU

Para Politikası Kurulu, yılın üçüncü, Karahan başkanlığındaki ikinci toplantısını ise dün gerçekleştirdi. Banka dünkü toplantısında sürpriz bir kararla politika faizini 5 puan artırarak yüzde 45’ten yüzde 50’ye çıkardı. Ekonomistler politika faizinin yüzde 45’te sabit bırakılacağını tahmin ediyordu. Enflasyonun öngörülenden yüksek geldiğine dikkat çeken Merkez Bankası, yurt içi talepte dirençli seyrin sürdüğüne işaret etti. Banka, enflasyonda bozulma olması halinde yeni sıkılaştırma adımlarına açık kapı bıraktı.

EK ÖNLEM SİLAHI ELİNDE

Merkez Bankası, faiz artırımının yanında bir adım daha attı ve faiz koridoru olarak bilinen ‘gecelik borçlanma ve borç verme oranlarının’ politika faizine kıyasla ‘artı, eksi 3 puanlık bir marjla belirlenmesine’ karar verdi. Daha önceden marj 1.5 puandı. Banka, 6 yılın ardından ilk kez faiz koridorunu genişletmiş oldu. Bu kararla gecelik borç alma faizi yüzde 47, gecelik borç verme faizi yüzde 53 oranında oluşabilecek. Yani Merkez gerektiğinde ek faiz silahını devreye alabilecek.

KARARLI VE HER SENARYOYA HAZIR

Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı (Hazine) Etem Öztekin’e Merkez’in son kararına ilişkin detayları sorduk. İşte merak edilen ayrıntılar...

Koridor kararı ne anlama geliyor?

Politika faizi dediğimiz yüzde 50, Merkez Bankası’nın piyasaya likidite (para) verdiği 1 hafta vadeli repo oranı. Piyasada fazla TL oluşması halinde bankalar gün sonunda politika faizinin 3 puan altı olan yüzde 47’den ellerindeki fazla TL’yi Merkez’e gecelik plase eder (yatırır). Piyasada TL ihtiyacı olduğu durumda ise bankalar politika faizinin 3 puan üstü olan yüzde 53’ten Merkez’den gecelik borç alır. Piyasaya hangi kanaldan, ne kadar TL verileceğini Merkez belirler. Bu nedenle istediği takdirde bankalara verdiği fonlamanın yüzde 53’ten olan kısmının ağırlığını arttırarak, TL’nin ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini yüzde 53 seviyesine kadar yükseltebilir.

8 PUANLIK ETKİ OLUŞTU

Bunun etkileri ne zaman ve ne şekilde olur?

Merkez Bankası, verdiği paranın faizini yükseltme yoluna muhtemelen kurda dalgalanma gördüğünde ya da piyasadaki faiz oranlarının olması gerektiğinden düşük seyrettiği durumlarda başvuracaktır. Merkez’in piyasa fonlamasını sürekli olarak bandın üst kısmından vermesi (yüzde 53) durumunda aslında etkin faiz artışı 5 puan değil 8 puan anlamına gelecektir.

MEVDUAT GETİRİSİ ARTABILIR

Mevduat faizlerine yansıması olur mu?

Hem özel sektör tahvili hem mevduat faizleri, bir süredir politika faizinin önemli miktarda üstünde seyrediyordu. Merkez Bankası’nın faizinin yüzde 53 seviyelerinde oluşması halinde hem mevduat hem de özel sektör tahvili faizleri üzerinde bir parça daha yukarı etki yapacaktır. Nitekim bugün PPK kararı sonrasında özel sektör tahvil piyasasında talep toplamakta olan bazı ihraççı kurumların faiz oranlarını yukarı doğru revize etmek zorunda kaldığını gözlemledik.

NET BİR DURUŞ SERGiLEDİ

Artı 3’lük faiz artışına açık kapı bırakması nasıl bir mesaj içeriyor?

Hem bant kararı hem de metinde ‘gerekmesi halinde daha da sıkılaşabileceğini’ belirtmesi, enflasyon ve kurla ilgili Merkez Bankası’nın kararlılığını gösteriyor.

DOLAR 32 LİRANIN ALTINA İNDİ

Merkez Bankası’nın sürpriz faiz kararının ardından dolar ve Euro’da düşüş hızlandı. Kararın ardından dolar/ TL’deki düşüş yüzde 1’i aştı. Güne 32.43 civarında başlayan dolar 31.82 lirayı test etti. Euro ise 35 liranın altına inerek 34.72’ye kadar geriledi. Amerika Merkez Bankası Fed faizi sabit bıraksa da bu yıl 3 faiz indirimi yapacağına ilişkin beklenti, altındaki yükselişi destekledi. Karardan önce 2 bin 180 dolar olan ons (31 gram) altın fiyatı dün 2 bin 222 doları test etti. Gram altın ise 2 bin 314 lirayı gördü. Serbest piyasada gramın fiyatı 2 bin 538 lirayı test etti. Faiz kararı sonrası dolar düşünce gram altın 2 bin 219 liraya çekildi. Kuyumcudaki satış fiyatı ise 2 bin 487 lira seviyesinde.