Sahte dövize soruşturma

PİYASADA ALIM-SATIM YOK

Türkiye’de piyasalar, yurtdışında basılan sahte 50 ve 100 dolarlık banknotların Türkiye’de piyasaya sürülmesi nedeniyle alarma geçmiş durumda. Halihazırda kullanılan para sayma makineleri ve ATM’lerin sahte dolarları ayırt edememesi, bankaların ve döviz bürolarının kendi önlemlerini almasına neden oldu. Türkiye’deki birçok banka ve 950 döviz bürosu, özellikle yeni basım 50 dolar ile eski basım yani beyaz 100 dolarlık banknotları kabul etmemeye başladı. Banknotların alım-satımı dururken, şu anda piyasada yaklaşık 600-700 milyon dolar değerinde sahte banknot bulunabileceği öne sürüldü.

OPERASYON YAPILDI

Sahte paraların para sayma makineleri ve ATM’lerden geçememesi için makinelere güncelleme yapılması gerekiyor. Ancak bu sürenin de 1 hafta, 10 günü bulabileceği konuşuluyor. Güncellemelerin yapılması beklenirken, bir yandan da yetkili kurumlar harekete geçti. Bu kapsamda dün sabah erken saatlerde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, sahte para basımı ve dağıtımı konularının araştırılması amacıyla soruşturma başlattı. Dün ayrıca Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, sahte dövize ilişkin çalışma yaptı. İstanbul’da düzenlenen operasyonda sahte 3.6 milyon Euro ele geçirildi.

Fatih ve Zeytinburnu’da düzenlenen operasyonda evlerde yapılan aramalarda 3 binin üzerinde 100 ibaresi bulunan filigransız sahte banknot, 1500 adet üzerinde 100 ibaresi ve Euro banknotunun filigranı bulunan sahte banknot da ele geçirildi.

ÖRNEKLER İNCELENİYOR

Öte yandan Merkez Bankası (MB), sahte banknotlarla ilgili duyuru yaparak, “Bankamız, banknot sahteciliği ile etkin mücadele kapsamında ilgili adli mercilerle koordinasyon içinde gerekli çalışmaları yürütmektedir” dedi. Duyuruda, “Piyasada sahte yabancı banknot dolaşımının arttığına dair haberlere konu olan sahte efektifler, adli merciler tarafından bilirkişi raporu düzenlenmesi için bankamıza gönderilmiştir. Söz konusu sahte efektiflere dair bankamız tarafından hazırlanan bilirkişi raporları, adli mercilerin yanı sıra bankacılık sektörünün uyarılmasını teminen Türkiye Bankalar Birliği (TBB) ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) ile paylaşılmıştır” denildi. Duyuruda, teknolojik altyapıda sahteciliğe karşı tedbir alınmasına yönelik gerekli yönlendirmelerin de yapıldığı vurgulandı.

GÜNCELLEME YAPILIYOR

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) de konuyla ilgili açıklama yaptı. Piyasada sahte döviz banknotlarının dolaşımının arttığına dair haberlerin yer aldığı vurgulanan açıklamada, “Sahte dövizle mücadele ve dolaşımının engellenmesi amacıyla; kullanımdaki para sayma, sahte döviz kontrol ve ATM makinelerinin gerekli kontrolleri ve güncellenmeleri yapılmaktadır” denildi. Açıklama, şöyle devam etti: “Bankacılık sektörü, ilgili kamu kurumlarıyla yakın işbirliğinde, ekonomik faaliyetin sağlıklı ve kesintisiz bir şekilde devam etmesi, müşterilerin hak ve menfaatlerinin korunması ve sahte dövizle etkin mücadele için gerekli çalışmaların kısa sürede tamamlanması amacıyla hassasiyetle çalışmaktadır.”

 DÖVİZ BÜROLARI DOLARI BANKAYA YATIRAMIYOR

Konuyla ilgili dün bir açıklama daha yapan Tüm Yetkili Müesseseler ve Döviz Büroları Derneği (TÜYEMDER) Başkanı Mehti Şeren, “Sahte dolar iddiaları için söylenilen rakamlar tamamen asılsız” dedi. Şeren, “Sahte para konusunda söylentilere dayanılarak panik havası oluşturuluyor. Sahte dolar iddialarında miktar çok az, olanlar da makinelerde tespit ediliyor” dedi. Şeren, “Bankalar, yetkili müesseseler tarafından gerçek olduğu teyit edilen eski basım beyaz dolarları kabul etmelidir. Şu an hiçbir banka elimizdeki gerçek olan dolarları almıyor ve sistemi tıkayan bu oluyor. Eski basım dolarların Merkez Bankası ve bankalar tarafından kabul edilmesi piyasada bu sorunun çözülmesine katkı sunacaktır” diye konuştu.

NEREDEN GELİYOR?

Sahte dolar banknotların ilk olarak Güneydoğu sınırından kaçak yollarla Türkiye’ye sokulduğu iddia edildi. İlk işlemler Antalya, İzmir, Gaziantep ve İstanbul gibi turistik bölgelerde yapıldı.1996 baskısı 1, 2, 5, 10, 20, 50 ve 100 dolarlarda yeşil ve siyah renkler kullanıldı. 2004 yılı baskısı 50 dolar banknotlarda mavi, kırmızı ve yeşil renkler; 2011 baskısı 100 dolar banknotlarda ise mavi, turuncu, sarı, yeşil ve siyah renkler yer aldı.

ELLE KONTROL EDİYORLAR

Kapalıçarşı esnafı, elle kontrol yaparak sahte dolarları tespit etmeye çalışsa da para sayma makineleri güncellenmeden konunun çözülmesi beklenmiyor. Kapalıçarşı’da esnaflık yapan bir vatandaş, “40 yıldır esnaf olmama rağmen sahte doları ayırt etmekte zorlanıyorum. Bu sahte dolarların toplanması lazım. Vatandaş da panik yapmasın. Makineler güncellenince sıkıntı çözülür” derken, döviz bürosuna 50 dolarını bozdurmak için gelen bir vatandaş ise “Dolarım sahte değil, 7 ay önce buradan almıştım ama yine de 50 doları bozmadılar. Eski olduğu için galiba” dedi.