SGK harekete geçti, tarih belli oldu! Yüzde 90'ı siliniyor...

Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan bugünkü köşesinde borç yapılandırma ile ilgili en çok merak edilen 10 soruya yanıt verdi. İşte borç yapılandırma ile ilgili tüm detaylar…

Okuyuculardan sosyal güvenlik borçlarının yapılandırılmasıyla ilgili çokça soru alıyorum. Bu soruların çok azına dünkü soru-cevap köşesinde yer verebildim. Yapılandırma geniş kapsamlı olduğu için sorular da birbirinden farklı. Yapılandırma konusunda en çok merak edilenleri 10 soru halinde toparladım.

1) Hangi borçlar yapılandırılacak?

Sigorta primleri, genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, sosyal güvenlik destek primi, ödeme imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, idari para cezaları, iş kazası, meslek hastalığı ve vazife malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar, Bağ-Kur sigortalılarının daha önce dondurulan hizmet sürelerinin ihyası halinde doğacak alacaklar yapılandırılabilecek.

2) Hangi tarihteki borçlar için yapılandırma yapılabilecek?

30 Nisan 2021’den önceki döneme ait borçlar yapılandırılacak.

3) Geçmiş borçlar silinecek mi?

Hayır, borçlar silinmeyecek, yapılandırılacak.

4) Borçların ödenmesi nasıl olacak?

İster peşin, ister taksitle ödeyebileceksiniz. Yapılandırma kapsamındaki alacaklar, gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) değişim oranı ile güncellenecek.

5) Peşin ödemenin avantajı var mı?

Peşin ödemelerde hesaplanan Yİ-ÜFE’nin yüzde 90’ı silinecek. Örneğin, geçmişe yönelik prim borcunuz var; SGK’ya başvurup, yapılandırdınız. SGK borcunuzu hesaplayacak. Diyelim ki, asıl prim borcunuz 10 bin lira. Yapılandırma yapmasaydınız, gecikme cezası, faizi ile birlikte toplam borcunuz 20 bin lirayı geçecekti. Yapılandırmada ödeyeceğiniz borcunuzun 10 bin lirası ana borcunuz, 2 bin lira da Yİ-ÜFE hesaplanmış borcunuz. Yİ-ÜFE’nin yüzde 90’ını silineceğinden (1.800 lira silinecek) sadece 10 bin 200 lira ödeyeceksiniz. İki taksitte ödemek isterseniz de Yİ-ÜFE borcunuzun yüzde 50’si silinecek. Aynı hesaptan devam edersek, borcunuzu iki taksitte öderseniz toplam ödeyeceğiniz tutar 11 bin lira olacak.

6) Taksit seçeneği var mı?

Var; borçları ikişer aylık dönemler halinde 6-9-12-18 taksitte ödeyebileceksiniz. İki ayda bir ödeyeceğiniz için de 6 aylık taksidi seçerseniz borcunuzu 12 ayda, 18 ayı seçerseniz de 36 ayda ödeme imkânınız olacak.

7) Taksitli ödemede borç artacak mı?

Taksitli ödemede, seçtiğiniz taksit sayısına göre katsayı uygulanacak. Katsayılar ise 6 taksit için 1.09, 9 taksit için 1.135, 12 taksit için 1.18, 18 taksit için 1.27. Örneğin, yapılandırmaya başvurdunuz ana borcunuzun üzerine Yİ-ÜFE uygulaması üzerinden gecikme zammı ve cezası da uygulandı ve toplam borcunuz 10 bin lira çıktı. Bunu da 12 eşit taksitle ödemek istediniz. 12 taksite uygulanacak katsayı oranı 1.18. Toplam borcunuz 11 bin 800 lira olacak ve iki ayda bir 983 lira ödeyeceksiniz. Eğer borcunuzu 18 taksitle ödemeyi tercih ederseniz, 1.27 katsayı uygulanacak ve 12.700 lira ödeyeceksiniz ve iki ayda bir 705 lira ödeyeceksiniz.

8) Son başvuru tarihi nedir?

Yapılandırmadan yararlanmak için 31 Ağustos 2021 tarihine kadar başvuruda bulunmanız gerekiyor. İlk taksidin ise 1 Kasım 2021 tarihine kadar ödenmesi gerekiyor. Yapılandırmanın devamı için ilk iki taksidin zamanında ödenmesi şart.

9) Bağ-Kurlulara yönelik özel yapılandırma var mı?

Yapılandırma şartları Bağ-Kurlular için de geçerli. Ancak daha önceki kanunlar nedeniyle hizmet süreleri durdurulan Bağ-Kurlular, yapılandırma yaptıklarında durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarlarını hesaplattırıp, borçlarını ödemeleri halinde, sigortalılıkları durdurulmamış sayılacak ve bu süreler sigortalılık süresinden sayılacak, emeklilikte hesaba katılacak. Bağ-Kurlular, 4 ay içinde SGK’ya başvurup, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarını hesaplattıracaklar. Hesaplanan borcu, ilk taksit tarihi olan ekim ayının sonuna kadar ödemeleri halinde, geçmişte durdurulan süreler durdurulmamış sayılacak ve sigortalılık sürelerine eklenecek. Hesaplanan borcun tamamının ilk taksit ödeme tarihi olan bu yılın ekim ayında ödenmemesi halinde ise sigortalılık süreleri canlandırılmayacak.

10) Genel sağlık sigortası borcu nasıl yapılandırılacak?

30 Nisan 2021’den öncesine ait genel sağlık sigortası primlerinin 31 Aralık 2021 tarihine kadar ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı silinecek ve bu kapsamdakiler 60 gün ve daha fazla süreye ilişkin prim borçları olmaması halinde 31 Aralık 2021 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Bugüne kadar gelir testine hiç başvurmamış olanlar 2021’in kasım ayı sonuna kadar gelir testine başvurabilecek. Başvuranların prim borçları ilk kez genel sağlık sigortalısı oldukları tarihten başlayacak. Gelir testinin sonucuna göre hane içindeki kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinden az olanların borçları silinecek ve bu kişilerin sağlık primlerini devlet karşılayacak.