SGK'ya daha az para ödeyerek emekli oluyorlar! 1144 lira...
15 yaş üstü 32.2 milyon kadından sadece 9 milyonu istihdam ediliyor. Çoğu kadın iş hayatında olmasa da aile bütçesine önemli destekler sağlıyor. El emeğiyle evde üretim yapıp ailesini geçindiren kadınlara normale göre daha az prim ödeyerek sigortalı olma imkanı veriliyor. Sigortasını düzenli yatıran kadınlar prim ve yaş şartını tamamlarsa emekli oluyor.
Bir süre çalıştıktan sonra ailesiyle ve çocuğuyla ilgilenmek için işten ayrılan binlerce kadın var. Yine el işi yapan veya bahçesinde ürettiği sebze ve meyveleri işleyerek satan kadınlar oldukça fazla. Kadınlar bu işleri yaparak aile bütçelerine katkıda bulunuyor, ancak sigortaları yok. Düzenlemeler bu şekilde faaliyette bulunan kadınlara vergi ödemeden esnaflık hakkı tanıyor. Bunun da doğal sonucu sigorta. Sigortasını düzenli yatıranlar yaş şartını da tamamlarsa emekli maaşı almaya hak kazanıyor. Bunun için iki yol var: 1) Vergisiz esnaflık. 2) İsteğe bağlı sigorta.
ESNAF MUAFLIĞI
TURİSTİK EŞYA, HALI, DANTEL...
Vergi kanununda düzenlenen ‘esnaf muaflığı’ ev kadınları için de büyük bir avantaj getiriyor. Evde üretim yapan kadınlar bu haktan yararlanıyor ve vergiden muaf oluyor. Havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, kırpıntı deriden üretilen mamuller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünlerin üretilmesi lazım. Bu ürünlerin de sadece kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması gerekiyor.
İNTERNETTEN SATIŞTA VERGİ YOK
1 Ocak 2021’den itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere evlerde üretilen malların internetten satışında esnaf muaflığı tanındı. Ayrı bir işyeri açmadan ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmadan oturdukları evlerde imal ettikleri malları, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar ‘esnaf muaflığı’ kapsamına alındı.
Bu haktan yararlanmak için bir bankada ticari hesap açmak gerekiyor. Tüm hasılatın özellikle bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi ve hasılat tutarının bu yıl için 240 bin lirayı aşmaması önemli. Esnaf muaflığından faydalananın mükellefiyet tesisi, belge düzenleme, defter tutma, beyanname verme gibi yükümlülüğü bulunmuyor
KAYIT İÇİN NE YAPILMALI?
Önce vergi dairesinden Gelir Vergisi mükellefi olunmadığına dair belge alınacak. Ardından SGK’ya sigortalı olmak için başvuru yapılacak. Böylece Bağkur kapsamına girilmiş oluyor. Muafiyet belgesi alan ev kadınları isterlerse sigortalı da oluyor.
Belgesi olanlar SGK’ya müracaat ederek bu yıl için 28 gün prim ödeyip, 30 gün üzerinden sigortalı yapılıyorlar. 2021 yılı için ödenecek prim tutarı ise 1.068 lira. Normalde prim 1.144 lira. Ödenecek gün sayısı her yıl arttığı için 2022’de 29 ve 2023 ile sonrası için 30 gün olacak. Emeklilik için aranan prim şartı 9000 gün. Ancak 61 yaşını tamamladığında 5400 günü olana da emekli aylığı bağlanıyor.
İSTEĞE BAĞLI NASIL MÜMKÜN?
AYLIK ÖDEME 1144 LİRA
Emeklilik için prim eksiği bulunan ev kadınları Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurarak, sigortalı olabiliyor. Düzenli prim ödeyerek, emekli de olabiliyorlar. Sigortalılık süresi ise SGK’ya yapılan başvurunun kayıtlara geçmesi ile başlıyor.
Ödenecek prim için alt ve üst sınır var. En az ödenecek prim, brüt asgari ücretin yüzde 32’si kadar. O da bu yıl için 1.144 lira. En yüksek ise bunun 7.5 katı yani 8 bin 584 lira oluyor. Bu yolu seçen emeklilik hakkı kazanabildiği gibi hem kendisi hem de bakmakla yükümlü olduğu kişiler, sağlık hizmetinden de ücretsiz yararlanabilir.
BAĞKUR KAPSAMINDA
Peki, isteğe bağlı sigortalı olan ev kadınları ne zaman emekli olur? İsteğe bağlı sigortalılık Bağkur’lu kapsamında değerlendiriliyor ve emeklilik için de Bağkur şartları uygulanıyor. Bugün isteğe bağlı emeklilik sistemine giren bir ev kadını, 9000 gün prim ödemek durumunda. Bunun bir de yaş haddi var.
1 Mayıs 2008’den sonra sigortalı olanlar 5400 gün prim ödeyerek, 61 yaşında emekli olabiliyor. 9 Eylül 1999’dan önce sigortalı olmuş bir kadın, buradaki primlerini isteğe bağlı sigorta ile 3600 güne tamamlayıp bu kez 58 yaşında emekli olabiliyor.
ARANAN KOŞULLAR NELER?
- 18 yaşından büyük olmak.
- Zorunlu sigorta gerektiren işlerde çalışmamak (SSK’sı olmamalı).
- Sahip olduğu sigorta nedeniyle aylık almamak.
- ‘Gelir Vergisi’nden muaf’ olduğunu belgelemek.
- Sosyal sigorta güvencesi olmaması gerekiyor.