Emekliye bağlanacak maaşta büyüme ve enflasyon verileri etkili. Bazı yıllarda emeklilik başvurusunu ocak ayına kadar bekletmek avantajlı oluyor. 2019 bu anlamda piyango gibiydi. Aynı avantaj Ocak 2021 için geçerli mi? İşte yanıtları...
Emeklilik hayali kuranlar en çok ne kadar maaş bağlanacağını merak ediyor. Sigortalılık süresi, prim günü ve yaş şartlarını sağlayarak emekliliğe hak kazanan SSK ve Bağkur sigortalılarının emeklilik dilekçelerini verecekleri tarih, bağlanacak emekli aylığının tutarında belirleyici oluyor.
İki dönem hesabı
Emekli aylığı, ortalama aylık kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Hesaplanan aylık, yılın ilk altı aylık döneminde emekli olunması halinde emekli aylıklarına ocak döneminde yapılan zam oranı kadar, yılın ikinci altı aylık döneminde emekli olunması halinde ise öncelikle ocak dönemi, daha sonra temmuz döneminde yapılan zam oranı kadar artırılıyor.
Katsayı ayrıntısı
Ortalama kazanç ve güncelleme katsayısı maaş tutarını belirliyor. Güncelleme katsayısının ne olacağı da enflasyona ve büyüme hızına bağlı. 2020 yılı enflasyon ve büyüme hızının, 2020 yılında emekli aylıklarına yapılan zamdan büyük olması halinde 2021 Ocak ayında, küçük olması halinde ise 2020 Aralık ayı sonuna kadar emeklilik başvurusunda bulunmak avantaj sağlayabiliyor.
Beklentiler ne?
Peki mevcut verilere göre yılbaşından önce mi sonra mı emekli olmalı? Kasım ayı enflasyonu bu anlamda kritik rol oynuyor. Kasım ayı TÜFE artış oranı yüzde 2.13 olarak açıklanmıştı. Emekli aylıklarına 2020 yılında yapılan zam oranı belli. Yılbaşında yüzde 6.50, Temmuz’da yüzde 5.75 olmak üzere toplam yüzde 12.62. Yılsonu enflasyon ve büyüme oranları ise henüz belli olmamakla birlikte, güncelleme katsayısını oluşturacak tüketici enflasyonu Ekim ayı itibarıyla (10 aylık) yüzde 10.64, yıllık yüzde 11.89 olarak gerçekleşti. Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) öngörülen 2020 tüketici enflasyon oranı yıllık yüzde 10.5, büyüme oranı yüzde 0.3. Merkez Bankası’nın revize edilen yılsonu enflasyon beklentisi ise 12.1.
Yüzde 12.62 artış
Yılbaşından önce emeklilik başvurusunda bulunulması halinde emekli aylığı, prime esas kazançlar en son 2019 güncelleme katsayısıyla güncellenerek, 2020 yılı ocak ayı itibarıyla hesaplanacak. Hesaplanan aylık, 2020 yılında emekli aylıklarına yapılan yüzde 12.62 oranındaki zam kadar artırılacak.
Yılbaşından sonra emeklilik başvurusunda bulunulması halinde ise emekli aylığı, Ocak 2021 itibarıyla hesaplanacak. Emekli aylığı hesabında esas alınacak prime esas kazançlar 2020 yılı güncelleme katsayısı esas alınarak güncellenecek, ancak 2020 yılında emekli aylıklarına yapılan yüzde 12.62 oranında zam eklenmeyecek.
2019 avantajlıydı
Mevcut tüketici enflasyonu ve büyüme hızına göre oluşacak güncelleme katsayısı ile emekli aylıklarına yapılan zam oranı birbirine çok yakın. An itibarıyla, hâlihazırda çalışmayanların emeklilik için 2021 yılını beklemeleri gerekmediği, çalışmaya devam edenlerin ise 2021 yılında emekli olmakla pek bir kayıplarının olmayacağını söyleyebiliriz. 2018’de emekliliğe hak kazanıp da Ocak 2019’da emekli olanlar yüzde 6-7 daha yüksek maaş almıştı. Fakat aynı fırsat Ocak 2021 için geçerli değil.
Kıdem artışını gözardı etmeyin!
Halen çalışmayanlar, kasım ayında başvurmaları halinde iki ay fazla emekli aylığı alabilir. Halen çalışmakta olanlar ise ocak ayında başvurmaları halinde asgari ücret ve kıdem tazminatı tavanı artışına bağlı olarak daha fazla (yaklaşık yüzde 15) kıdem tazminatı alabilecekler.