Giriş
Çoğu işveren ve Bağkurlu esnaf farkında bile değil. 6183 sayılı Kanun, son dönemde yaşanan sıkıntılar nedeniyle prim borcunu ödemekte zorlananlara herhangi bir yapılandırma düzenlemesine gerek kalmadan borçlarını düşük faizle 60 aya kadar taksitlendirme fırsatı sunuyor.
Pandemi nedeniyle vergi ve prim borcunu ödemekte zorlanan esnaf ve işverenlerin gözü kulağı yapılandırmayla ilgili düzenlemede. Bu konuda beklenti artmış olsa da mevcut yasalar belli şartlarda herhangi bir af yasası çıkmasa da işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) olan prim borçlarını (sosyal sigorta primleri, işsizlik sigortası primleri ve idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası/zammı) düşük faizle 5 yıla kadar taksitlendirmesine ve tecile olanak tanıyor. Bu imkanı sağlayan düzenleme 6183 sayılı Kanun’un 48/A maddesinde belirtiliyor.
Son 1 yıl içinde
Düzenlemeye göre; bundan uyumlu mükellefler yararlanıyor. Son 1 yıl içinde ödenemeyen borçlar kişinin çok zor durum derecesine göre 60 aya kadar ve uygun faizle ertelenebiliyor. Faiz oranı ve vade kişinin ‘çok zor durum derecesine’ göre değişiyor. Likidite ve nakit oranına göre ‘çok zor durum derecesi’ yüksek olana, yürürlükteki güncel gecikme faizinin yarısından da az bir faiz işletiliyor. Böylece ağır gecikme cezası yerine af yasalarıyla sunulan yapılandırma faizlerinden de cazip bir oranla taksit, tecil imkanı oluşuyor.
Vergi mükellefi olma şartı
‘Zor durum’ tespiti mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler tarafından yapılabiliyor ve SGK’ya sunuluyor. 500 bin liraya kadar olan borçların ertelenmesinde teminat aranmıyor. Üstünde ise yüzde 25 oranında teminat aranıyor. Prim yapılandırma imkanından ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle yıllık Gelir Vergisi veya Kurumlar Vergisi mükellefi (Bağkurlu esnaf dahil) olanlar yararlanıyor.
Başvuru nereye?
Yapılandırma için borcun bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ya da Merkez müdürlüğüne başvuru yapılması gerekiyor. Mükelleflerin başvuru tarihi itibarıyla en az 3 yıl önce tescil edilmiş, faal bir işyeri bulunmalı. Prim beyannamelerinin de süresinde verilmesi aranan şartlar arasında.
Örnek hesaplama
Borçlu Ahmet Bey, 800 bin lira asıl, 90 bin lira gecikme cezası ve gecikme zammı olmak üzere 890 bin lira borcun, 12 ay vadeyle tecil ve taksitlendirilmesi için başvuru yapmış olsun. Şartları taşıdığı tespit edilen mükellef Ahmet Bey’in verdiği bilgilere göre; ‘çok zor durum derecesi’ de 5 olarak tespit edilsin. Bu mükellefe güncel tecil faizinin yarısı (yüzde 22 ise yüzde 11’i) uygulanacak. Gecikme cezası ve zammı yeniden hesaplandıktan sonra toplam borç 890 bin liradan 858 bin liraya inecek. Borç 500 bin lirayı aştığı için 358 bin liranın yüzde 25’i olan 89 bin lira teminat göstermesi yeterli olacak. Borç 12 ayda 71 bin 502 lira taksitler halinde ödenebilecek.
