Son gün 30 Kasım! Sakın geciktirmeyin, cezası var

Meltem Kara Söyleyenoglu- Posta Emlak Vergisi’nde 1 Mart’ta başlayan ilk taksit ödemeleri 31 Mayıs’ta tamamlanmıştı. İkinci taksit ödemeleri ise 1 Kasım itibarıyla başladı, 30 Kasım’a kadar devam edecek. Mevcut gayrimenkulünü elden çıkarmayanlar ile geçen yıl gayrimenkul alanların bu yıl vergi ödemesi gerekiyor. Ayrıca bu vergiden muaf olan büyük bir kesim de var. Ancak çoğu kişi şartları sağladığı halde bilmediği için bu muafiyetten yararlanamıyor.

NASIL BELİRLENİYOR?

Emlak Vergisi değeri, 4 yılda bir toplanan takdir komisyonlarınca belirleniyor. Geçtiğimiz yıl takdir komisyonları toplanarak 2022-2025 senelerinde geçerli sayılacak değerleri belirlemişti. Bu yıl yeni değerlere göre ödemeler yapılıyor. Ara yıllarda ise rayiç bedele yeniden değerleme oranının yarısı ekleniyor. Hesaplanan tutarın üzerine, gayrimenkulün türüne göre belirlenen oranlar ekleniyor. Konutlara büyükşehir sınırlarında binde 2, büyükşehir olmayan yerlerde ise binde 1 ekleme yapılıyor.

KİMLER ÖDÜYOR?

2021 yılında mevcut gayrimenkulü bulunanlar ile 2021 yılında yeni bir gayrimenkul satın alanlar 2022’de Emlak Vergisi’ni ödüyor. Yeni gayrimenkul alanların bulunduğu ilçenin belediyesine bildirim yapması gerekiyor. Satın alma işleminin yapıldığı senenin sonuna kadar bildirimde bulunulması şart. Bu sene gayrimenkulünü elden çıkaranlar ise bu seneye ait olan verginin tamamını ödemekle yükümlü. Önümüzdeki yıl ödeme yapmıyor.

KİMLER HARİÇ?

Emlak Vergisi Kanunu’na göre, hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranları sıfıra iniyor. Hisse ile bile olsa birden fazla eve sahip olanlar muafiyetten yararlanamıyor.

5 YILLIK GERİYE DÖNÜK İADE

BAŞVURU BELEDİYEYE

Muafiyetten yararlanan kişilerin ilgili formu doldurup bağlı bulundukları belediyeye vermeleri yeterli oluyor. Muafiyetini bilmeden vergi ödeyen milyonlarca vatandaş var. Eğer ödeme yapıldıysa 5 yıllık geriye dönük iade de alınabiliyor. Bunun için belediyenin emlak birimine, ‘Vergi Usul Kanunu Madde 120/2’ dayanak gösterilerek ‘düzeltme dilekçesi’ verilmesi yeterli oluyor. Bu başvuru sonrasında belediyelerin beyanın doğruluğunu araştırıp, mükellefe cevap vermesi zorunlu.

TALEP REDDEDİLİRSE

Ancak vergiler gelir kaynağı olduğu için çoğu belediye, vatandaşı ya sözlü olarak reddedip dilekçesini işleme bile koymuyor ya da vatandaşın talebini reddediyor. Talebin reddi halinde bu defa belediye başkanlığına başvuru yapılabilir. Talep yazılı olarak reddedilirse 30 gün içerisinde Vergi Mahkemesi’nde idari işlemin iptali davası açılabilir. Belediye sözlü olarak yanıt verir ya da hiç cevap vermezse, talep zımni olarak reddedilmiş sayılır ve 30 günün sonunda dava açma süresi başlar.

ÖDEMELER NEREYE?

Emlak Vergisi borcu olup olmadığını sorgulamak ve teyit etmek isteyenler, bu işlemleri bulundukları belediyelerden veya e-Devlet aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) sunduğu İnternet Vergi Dairesi hizmeti işlemlerinden öğrenebilir. Emlak Vergisi taksitleri gayrimenkulün bağlı bulunduğu belediyeye direkt olarak yapılabilir. Ayrıca belediyelerin hesabının bulunduğu banka şubelerine de ödeme yapılabilir.

GECİKME CEZASI VAR

Muafiyet şartlarını taşımayan gayrimenkul sahipleri, Emlak Vergisi ödemek zorunda. Emlak Vergisi’nin ilk ve ikinci taksitini belirlenen süre içinde ödemek gerekiyor. Gecikme durumunda yüzde 1.6 oranında faiz uygulanıyor.

MUAFİYETTE BAZI DETAYLAR...

• Muafiyetten yararlanan kişilerin 2022 için 53 bin lirayı aşan sermaye iradı (mevduat faizi, repo, döviz hesabı faizi, fon payı gibi gelir) varsa sıfır oranlı Emlak Vergisi’nden yararlanamıyor.
• Emlak Vergisi muafiyetinde, bu haktan yararlanan kişilerin eşlerinin geliri ya da gayrimenkulünün olması dikkate alınmıyor. Sadece haktan yararlanan kişinin kendi üzerine kayıtlı olan gayrimenkuller dikkate alınıyor. Örneğin bir emeklinin eşinin adına gayrimenkul varsa, bu emekli vergi muafiyetinden yararlanabiliyor.
• Sahip olduğu tek evi kiraya verip, başka bir evde kirada oturanlar vergiden muaf sayılıyor. Ancak tek evini kiraya verip başka bir evde kira ödemeden oturanlar vergiden muaf olamıyor.
• Sıfır oranlı Emlak Vergisi yalnızca konutlar için geçerli. Bir evi nedeniyle muafiyetten yararlanan kişilerin; gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmaları, indirimli vergi oranından yararlanmalarına engel olmuyor. Arazi, arsa veya işyerinden gelir elde edilmesi halinde muafiyet söz konusu olmuyor.
• Bu yıl emekli olanlar Emlak Vergisi’ni ödeyecek. Çünkü muafiyet emekli olunan tarihi izleyen yıldan itibaren başlıyor. Yeni emekliler, 2023’ten itibaren sahip olduğu tek konut nedeniyle vergiden muaf olabilecek.
• Emekli olup başka bir işte çalışanlar gelir elde ettikleri için muafiyetten yararlanamayacak.