Giriş
Fiyatların milyonlarla ifade edildiği gayrimenkul piyasasında dolandırıcılar da kol geziyor. Sahte ilanlarla kapora alma, sahte para verme ya da para aktarıldıktan sonra devri yapmama gibi durumların yanı sıra hırsızlık gibi riskler de söz konusu. Tapu devri esnasında dolandırıcıların ve hırsızların hedefi olmamak için güvence sunan uygulamalar bulunuyor. Detayları derledik.
Meltem Kara
Gayrimenkul, Türkiye’de her zaman en önemli yatırım araçlarından biri. Arsa, konut, ofis, tarla... Bir dönem konut satışları rekordan rekora giderken, şimdi konut dışı satışlar ön planda. Ancak her dönemde alım-satım çok yoğun. Türkiye genelinde geçen yıl 3 milyon 434 bin 389 gayrimenkul satış işlemi yapıldı. Bu yıl temmuz ayında ise 275 bin 556 alım-satım yapılırken bunun sadece 106 bin 701’i konut satışından oluştu. Konut dışı satış 168 bin 855 ile toplam satışların yüzde 61.27’sini oluşturdu.
DOLANDIRILMA VE GASP
Hem alım satımların oldukça yoğun olması hem de gayrimenkul fiyatlarında yaşanan rekor yükselişler sonrası, piyasada milyonlarla işlem yapılması, dolandırıcıların da dikkatini çekti. Piyasanın altındaki fiyatlarla sahte ilanlar verip kaporayı alıp ortadan kaybolanlar, sahte nakit para verenler, parayı aldıktan sonra tapu dairesine gelmeyenler... Örnekleri çoğaltmak mümkün. Dolandırıcılığın yanı sıra hırsızlık ve gasp da bir risk. Çanta dolusu parayla bankadan ya da tapu dairesinden çıkıp parayı hırsızlara kaptıran çok kişi var.
EŞ ZAMANLI DEVİR
Bu gibi riskleri ortadan kaldırmak, alıcı ile satıcının yaşayacağı olumsuzlukları engellemek amacıyla tapu devri ve taşınmaz bedeli transferinin eş zamanlı ve güvenli bir biçimde yapılmasını sağlayan uygulamalar geliştirildi. Bu uygulamalar sayesinde, nakit taşıma riski, paranın gelmemesi ya da tapunun devredilmemesi riskleri ortadan kalkıyor, alıcı ve satıcıya güvence sağlanıyor.
HANGI BANKALARDA VAR?
Bu kapsamda ilk olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) ve Takasbank işbirliği ile hayata geçirilen Taputakas devreye alınmıştı. 2015 yılından beri hizmet veren uygulamayı, bankalar da son 3 yıldır ‘Tapu Güvenilir Hesap’ adıyla benzer sistemlerle uyguluyor. Emlak Katılım, Albaraka Türk, Ziraat Bankası, Vakıfbank bu hizmeti veren bankalar arasında bulunuyor.
AVANTAJI NEDİR?
Satıcı, tapu tarafından alıcıya gayrimenkul devir işlemi gerçekleştirildiğinde satış bedelinin hesabına geçeceğinden emin olur. Alıcı da gayrimenkul devir işlemi gerçekleştirilmeden satış bedelinin satıcıya aktarılmayacağını bilerek rahat ediyor. Ayrıca nakit taşımaya gerek kalmıyor.
SİSTEM NASIL İŞLİYOR?
BANKALAR ÜZERİNDEN
Tapu Güvenilir Hesap sistemini kullanacakların o bankada hesabının olması gerekiyor, karşı tarafın bir bankada hesabının olması yeterli oluyor.
* Taraflardan biri (alıcı ya da satıcı) tapu dairesinden alınan e-ödeme makbuz numarası ile banka şubesinden başvuru yapıyor.
* Karşı taraf işlemi onaylar.
* Gayrimenkul bedeli güvenli hesaba aktarılır.
* Tapu dairesinde devir işlemi gerçekleştiğinde hesapta bulunan gayrimenkul bedeli satıcıya otomatik olarak aktarılır.
* Taraflardan biri onay vermezse ve tapu tescili gerçekleşmezse işlem iptal edilerek transfer bedeli geri aktarılır.
TAPUTAKAS SEÇENEĞİ
Taputakas’ı tercih edenler ise tapu dairesinden alınan e-ödeme numarası ile web sitesi (taputakas.gov.tr) ya da mobil uygulama üzerinden sisteme girerek, yeni kayıt oluşturuyor.
* Satıcı, e-ödeme numarası ve gerekli bilgileri sisteme giriyor. Sistem tarafından oluşturulan yeni kod alıcıya iletiliyor.
* Alıcı bu iki kodu sisteme girdikten sonra Takasbank’ın hesabına gayrimenkul bedelini yatırıyor.
* Tapu dairesinden tescil işlemi yapıldıktan sonra gayrimenkul bedeli Takasbank tarafından satıcıya gönderiliyor.
* Satış işlemi iptal edilirse, Takasbank’a gönderilen para iade ediliyor.
ÜCRETİ VAR MI?
Tapu Güvenilir Hesap sisteminde alıcı ve satıcıdan 70’er TL olmak üzere 140 TL hizmet bedeli alınır.
