Trump'tan BRICS ülkelerine dolar tehdidi

VERGİ SİLAHINI ÇEKMİŞTİ

ABD’deki seçimlerden zaferle çıkan Donald Trump, daha koltuğa oturmadan, “20 Ocak’ta ilk kararnamelerimden biri olarak, Meksika ve Kanada’dan ABD’ye gelen tüm ürünlere yüzde 25’lik bir tarife uygulamak için gerekli tüm belgeleri imzalayacağım. Çin’e de ABD’ye gelen tüm ürünlerinde, ek tarifelerin üzerine fazladan yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulayacağım” tehdidinde bulunmuştu. Trump’ın bu hamlesi ticaret savaşının ilk adımı olarak değerlendirilmişti.

ALTERNATİF OLUŞTURMA PLANI

Trump, son olarak BRICS olarak adlandırılan Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ülkelerini hedef aldı. Trump, kendine ait sosyal medya platformu Truth Social’dan yaptığı açıklamada, ‘BRICS ülkelerinin dolardan uzaklaşmaya çalışmasını kenarda durup izleme’ fikrinin bittiğini belirtti. BRICS’e adeta savaş açan Trump, “Bu ülkelerden yeni bir BRICS para birimi yaratmayacaklarına ya da güçlü ABD dolarının yerini alacak başka bir para birimine destek vermeyeceklerine dair taahhütte bulunmalarını istiyoruz” dedi.

‘ABD’YE VEDA EDERLER’

BRICS ülkelerinin alternatif para birimi konusundaki tavırlarının devam etmesi halinde yüzde 100 gümrük tarifeleriyle karşı karşıya kalacaklarını vurgulayan Donald Trump, “Harika ABD ekonomisine satış yapmaya veda etmeyi beklemeliler. Gidip kendilerine başka bir ‘enayi’ bulabilirler. BRICS’in uluslararası ticarette ABD dolarının yerini alması mümkün değil ve bunu deneyen herhangi bir ülke ABD’ye el sallayarak veda demeli” ifadelerini kullandı.

YEREL PARAYLA TİCARET ÖNE ÇIKIYOR

BRICS ülkeleri uzun yıllardır tıpkı Euro gibi dolara bir alternatif para birimi geliştirme hedefliyor. Küresel ekonomik sistemde daha fazla bağımsızlık isteyen bu ülkeler, dolardan uzaklaşarak ticaretlerinde kendi yerel para birimlerini kullanmayı teşvik etmeyi ve uzun vadede alternatif bir rezerv para birimi oluşturmayı amaçlıyor. Özellikle artan jeopolitik gerilimler ve ekonomik baskılar bu fikrin hız kazanmasına neden oldu. Trump’ın tehditkar açıklamasının ilk hedefi, BRICS ülkeleri arasında en geniş ticaret hacmine sahip olan Çin.

KÜRESEL REZERVLERDEKİ PAYI AZALSA DA AÇIK ARA LİDER

Euro’nun küresel rezervlerdeki payının düşmesine karşın dolar, yüzde 58.4 pay ile dünyanın en çok tercih edilen rezerv para birimi konumunu koruyor. Doların küresel rezervlerdeki payı geçen yıl yüzde 0.3 artmasına rağmen son zamanların en düşük seviyelerine yakın olması dikkati çekti. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, ülkelerin döviz rezervleri içerisinde doların payı 2001’de yüzde 73 düzeyinde bulunuyordu. Yine Avrupa Merkez Bankası’ndan (ECB) yapılan açıklamaya göre, 2022 sonunda yüzde 21 olan Euro’nun uluslararası rezervlerdeki payı, geçen yılın sonunda yüzde 20’ye geriledi. Çin yuanının rezervlerdeki payı ise yüzde 2.3 seviyesinde. Öte yandan Çin yuanı, ABD doları, Euro ve sterlinin ardından ödemlerde en fazla kullanılan dördüncü para birimi konumunda bulunuyor.

TÜRKİYE’YE ETKİSİ OLACAK MI?

Trump yönetiminin olası gümrük tarifelerinin etkileri şimdiden tartışılmaya başlandı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, TRT World Forum’daki konuşmasında konuya değindi. ABD’nin daha fazla tarife uygulamasının gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkileyeceğini kaydeden Şimşek, şöyle dedi: “Peki Türkiye buna nasıl yanıt verecek? Türkiye ticarette artan korumacı eğilimlere karşı dirençlidir. Gümrük Birliğini de eklediğimizde 54 ülkeyle serbest ticaret anlaşmamız var. Bu da toplam ihracatımızın yüzde 62’sine karşılık geliyor. Şu an kapsamlı ticaret anlaşmaları için görüştüğümüz başka ülkeler de var. Türkiye yakın ve dost ülkelerden tedarik eğilimlerinde de avantajlı konumda. Çünkü, Orta Asya, Orta Doğu, Balkanlar, Avrupa Birliği, Kuzey Afrika ile hem yakınız hem de dostuz. Bununla birlikte ulaşım yolları kanalıyla bölgesel bütünleşmeyi ve bağlantısallığı güçlendirmek konusunda avantajlarımız var.”