Tüketiciyi koruyan yeni haklar

Tüketici Kanunu’nda değişiklik yapılmasına yönelik kanun teklifi Meclis’e sunuldu. 19 maddelik teklif ile kredilerden konut satışına, devre tatilden yetkili servise kadar pek çok konuda tüketiciyi koruyacak yeni haklar getiriliyor. Yeşil dönüşüm ve kullanılmış ürünlerin yeniden ekonomiye kazandırılması konusu ise kanun teklifi ile ilk defa düzenleniyor. Böylece yazılım, donanım, bilgisayar, telefon gibi teknolojik ürünler yenilenerek satılabilecek. Bu ürünler için 1 yıl garanti verilecek.

TAKSİTLİ SATIŞTA KOLAYLIK

Taksitli satış sözleşmelerinde, ‘tüketicilerin taksitlerini ödeyememeleri halinde ödenmeyen taksitler toplamının kalan borcun 10’da 1’ini oluşturma’ kriteri, tüketicinin lehine sözleşmede yer alan satış bedelinin 10’da 1’i olacak şekilde değiştirilecek.

Böylece yasal takip için şart koşulan ödenmeyen taksit sayısı artacak. Örneğin; 20 lira taksitle alınan ürünün bedeli 600 lira olsun. 10 taksit düzenli ödendiğinde borç 400 liraya iniyor. Kalan borcun 10’da 1’i 40 lira. Yani eski düzenlemeye göre 40 liralık 2 taksit aksatılınca yasal takip başlayacaktı. Şimdi satış bedeli baz alınırsa (10’da 1’i 60 lira eder) 3 taksit ödenmediğinde yasal süreç işleyecek. Böylece tüketici ek zaman kazanacak.

ZORLA SİGORTA YAPILAMAYACAK

Tüketici kredisi borcunun tamamını 14 gün içinde ödeyen tüketiciler, bildirim aranmaksızın cayma hakkından yararlanacak. Böylece iadesi gerekli ücretlerin iadesi sağlanacak. Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde de faiz oranının düşürülmesi halinde tüketiciler 30 gün beklemeden bu indirimden faydalanabilecek. Ayrıca tüketici ve konut kredilerinde tüketicilerin ihtiyaç duymadıkları sigorta gibi ürünlere sınırlama getiriliyor.Yani sigortasız kredi seçeneği de sunulacak.

30 BİN LİRAYA KADAR UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİNDE

Teklifle ‘ceza hükümleri’ de revize ediliyor. Örneğin; tüketicilerle devre tatile konu mal üzerinde ayni hak sahibi olmadığı halde ön ödemeli devre tatil sözleşmesi kuran veya kurulmasına aracılık edenler hakkında 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası uygulanabilecek.

Mesafeli (internetten, telefonla...) sözleşmelere ilişkin olarak sorumluluğunu yerine getirmeyen aracı hizmet sağlayıcılara 1 milyon lira ceza verilecek. Yine internetten alışverişe ve tahsilata aracılık edenler (pazaryeri siteleri gibi), cayma hakkının kullanımında satıcı veya sağlayıcı ile tüketicilere karşı sorumlu olacak. Böylece, aracı hizmet sağlayıcı platformlara ilk defa sorumluluk getirildi.

2022 yılı itibarıyla değeri 15 bin 430 liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetleri görevli iken, bu parasal değer 30 bin liraya yükseltilecek. Ayrıca tüketicinin bulunduğu yerde tüketici hakem heyeti yoksa, kaymakamlığa başvuru imkanı sağlanacak

YETKİLİ-YETKİSİZ SERVİS KARMAŞASI BİTİYOR

Bozulan cihaz için yetkili servise ulaşmak istendiğinde ve internetten arama yapıldığında yetkili servisten çok özel ve yetkisiz servisler öne çıkıyor. Bu durumda vatandaş yetkili servis yerine özel servisle irtibata geçiyordu. Yetkisiz servisler nedeniyle yaşanan mağduriyetler de bir hayli artmıştı. Şimdi satış sonrası servis hizmetini almak isteyen tüketicilerin, firmaların doğru ve güncel yetkili servis istasyonu bilgilerine ulaşabilmeleri amacıyla üretici ve ithalatçılara, tüm yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgilerini Ticaret Bakanlığı’nca kurulan sisteme kaydetme zorunluluğu getiriliyor. Ayrıca özel servislerin yetkili servis gibi algılanmaması için servis fişi, tabela ve broşürlerinde ‘özel servis’ ibaresini kullanması zorunlu olacak.

BAŞKA NELER VAR?

KONUT, MOBİLYA, DEVRE TATİL

Ön ödemeli satılan konutların sözleşmede belirlenen tarihte tüketicilere teslim edilmesi zorunlu hale getiriliyor ve konut teslimi azami 36 aydan 48 aya çıkarılıyor.

Başta mobilya olmak üzere tüketicilerin özel istek ve ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan malların teslimi, tüketicinin bilgilendirilmesi ve onayı ile mesafeli sözleşmelerde genel kural olan 30 günde teslim şartı dışında tutulacak.

Ön ödemeli usulle devre mülk ve şahsi hakka konu devre tatil satışı yasaklanacak. Devre tatile konu mal üzerinde ayni hak sahibi olmayanlar, devre mülk veya devre tatil satışı yapamayacak.

Devre tatil sözleşmeleri en fazla 10 yıl için kurulacak, 99 yıla varan sözleşmeler son bulacak. Tüketici, tatil hakkını kullanamayacağını 90 gün önce hizmet sağlayıcıya bildirirse, bir bedel ödemesi gerekmeyecek.