Türkiye ekonomisi birinci çeyrekte yüzde 4 büyüdü! Bakan Nebati'den ilk değerlendirme

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak-mart dönemini kapsayan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Buna göre, GSYH 2023 yılı birinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4,0 arttı.

GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; hizmetler yüzde 12,4, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 12,0, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 11,2, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 8,1, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7,8, inşaat yüzde 5,1, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,6 ve gayrimenkul faaliyetleri yüzde 1,4 arttı. Tarım sektörü yüzde 3,8, sanayi ise yüzde 0,7 azaldı.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2023 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,8 arttı.

Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2023 yılının birinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 84,4 artarak 4 trilyon 631 milyar 792 milyon TL oldu. GSYH'nin birinci çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 245 milyar 464 milyon olarak gerçekleşti.

HANEHALKI NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI YÜZDE 16,2 ARTTI

Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2023 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 16,2 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 4,9 arttı.

Mal ve hizmet ithalatı yüzde 14,4 artarken ihracatı yüzde 0,3 azaldı

Mal ve hizmet ithalatı, 2023 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 14,4 artarken ihracatı yüzde 0,3 azaldı.

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ 2023YÜZDE 126,1 ARTTI

İşgücü ödemeleri, 2023 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 126,1 arttı. Net işletme artığı/karma gelir yüzde 48,7 arttı.

İşgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı yüzde 38,0 oldu

İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın birinci çeyreğinde yüzde 31,1 iken, bu oran 2023 yılında yüzde 38,0 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise geçen yılın birinci çeyreğinde yüzde 47,6 iken, 2023 yılı birinci çeyreğinde yüzde 38,2 oldu.

İşgücü ödemelerinin GSYH'ye oranla daha hızlı artmasının yanı sıra, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemelerinin yürürlüğe girmesiyle birlikte, kıdem tazminatı ödemelerinin önemli ölçüde artış göstermesi, işgücü ödemelerinin katma değer içerisindeki payını arttırmıştır. EYT düzenlemesinin etkisi hariç bırakıldığında, işgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payının yaklaşık yüzde 33,5 olacağı tahmin edilmiştir.

Türkiye ekonomisi, 2022'nin ilk çeyreğinde yüzde 7,6, ikinci çeyreğinde yüzde 7,8, üçüncü çeyreğinde yüzde 4 ve dördüncü çeyreğinde yüzde 3,5 büyümüş, 2022 yıllık rakamlarına göre de yüzde 5,6 büyüme kaydetmişti.

ÖNGÖRÜNÜN ÜSTÜNDE BÜYÜME

Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, yılın ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 3,74 büyüyeceğini öngörmüştü.

 Türkiye ekonomisi, 2022'nin ilk çeyreğinde yüzde 7,6, ikinci çeyreğinde yüzde 7,8, üçüncü çeyreğinde yüzde 4 ve dördüncü çeyreğinde yüzde 3,5 büyümüş, 2022 yıllık rakamlarına göre de yüzde 5,6 büyüme kaydetmişti.

BAKAN NEBATİ: TÜRKİYE EN YÜKSEK BÜYÜYEN İKİNCİ ÜLKE

Büyüme oranıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati şu ifadeleri kullandı:

Türkiye ekonomisi 2023 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre reel yüzde 4,0 büyüme kaydetmiştir. Böylece ülkemiz, verisi açıklanan AB ve OECD ülkeleri arasında yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda en yüksek büyüyen ikinci ülke olmayı başarmıştır.

Sıkı küresel finansal koşulların devam ettiği ve küresel ticaretin zayıf seyrettiği bir dönemden geçiyoruz. Zorlu dış konjonktürün yanı sıra asrın deprem felaketini de yaşadığımız bu dönemde yatırım, üretim ve istihdamdan asla taviz vermedik. Mali disiplinle elde ettiğimiz mali alan sayesinde, depremin ekonomimiz üzerinde açtığı yaraları günbegün telafi ediyoruz.

Ayrıca, potansiyel üretimin artması ve sürdürülebilir büyümenin devamı için önem arz eden makine ve teçhizat yatırımları geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 8,0 büyümüş ve kesintisiz artışını 14’üncü çeyreğe taşımıştır.

Bilinmelidir ki ilk çeyrekte sadece yüksek büyüme gerçekleşmemiş, aynı zamanda büyümenin kapsayıcılığı da korunmuştur. 2023 yılı ilk çeyreğinde istihdam, geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 1,6 milyon kişi artarken, işsizlik oranı yüzde 9,9’a düşerek tek haneye gerilemiştir.

Öte yandan, dar ve sabit gelirli kesimlere yönelik atmış olduğumuz adımlar sayesinde iş gücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı bir önceki yılın aynı dönemine göre 6,8 puan artarak yüzde 38’e yükselmiştir.

Seçim belirsizliğinin ortadan kalktığı önümüzdeki dönemde, vatandaşlarımızın refah seviyesini daha ilerilere taşımaya kararlılıkla devam edeceğiz.