Giriş
İklim krizi, enerji bağımsızlığı ve arz güvenliği gibi konular son yıllarda tüm dünyada yenilenebilir enerji kaynaklarını ön plana çıkardı. Türkiye, özellikle güneş ve rüzgar enerjisinde taşıdığı potansiyelle dünyada yükselen güç olarak öne çıkıyor.
Hülya Çaylak - Türkiye'nin Yıldızları
Türkiye’nin her ne kadar enerjide dışa bağımlılığı azalsa da enerji ithalatı için yılda yaklaşık 80 milyar dolar harcıyor. Bu, sürdürülebilir bir durum olmadığı için enerjide yeşil dönüşüm yani yenilenebilir kaynakların ağırlığının artırılması her geçen yıl daha da önemli hale geliyor. Son dönemde başta sanayi şirketleri olmak üzere yenilenebilir enerji yatırımlarında hatırı sayılır artışlar var. Gelinen noktada Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’nin enerji sektöründe toplam kurulu gücü 115 bin megavata (MW) ulaştı ve bunun yüzde 59’u yenilenebilir kaynaklardan sağlandı. Yani yenilenebilir enerjinin payı 67 bin megavatı aştı.
YÜZDE 36’LIK BÜYÜME
Türkiye’nin yenilenebilir enerjideki kurulu gücüne bakıldığında güneş enerjisinde (GES) 2023’te 14 bin 119 MW olan kapasite 2024 Kasım’da 19 bin 157 MW oldu. Yani 11 ayda yüzde 36 büyüdü. Rüzgar enerji kapasitesi (RES) ise 2024 Kasım itibarıyla 12 bin 446 MW’a yükseldi. Böylece Türkiye’nin, rüzgar ve güneş enerjisi kurulu gücü 31 bin MW’a ulaştı. Türkiye’de rüzgarda 100 bin megavattan, güneşte ise 250 bin megavattan fazla enerji potansiyeli olduğu öngörülüyor.
PAYINI GİDEREK ARTIRACAK
Öte yandan jeotermal enerji kapasitesi, 2023 ve 2024’te değişmeyerek 1691 MW seviyesinde kaldı. Bu durum, jeotermal enerji potansiyeline rağmen bu alandaki yatırımların sınırlı kaldığını gösteriyor. Hidroelektrik enerji kapasitesi ise 2023’te 31 bin 962 MW iken, 2024 Kasım itibarıyla 32 bin 203 MW’a yükseldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2025 için belirlediği hedefler oldukça net. GES’lerde kurulu gücün 22 bin 600 megavata, RES’lerde 14 bin 800 megavata, HES’lerde 32 bin 395 megavata çıkarılması hedefleniyor. Öte yandan 2025’te enerji depolama, hibrit çözümler ve yerli kaynakların daha verimli ve etkin kullanımı gibi başlıklar ön plana çıkacak.
GÜÇ ARTIŞI BEKLENİYOR
Yenilenebilir Enerji 2035 Yol Haritası, rüzgar ve güneş enerjisi hedeflerini yüzde 50 artırarak 120 GW’a çıkardı. Bu hedef için öngörülen yatırım ise 80 milyar dolar. Bu hedeflerle Türkiye’nin mevcut rüzgar ve güneş enerjisi kurulu gücünün 2035’e kadar 4 katına çıkarılması hedefleniyor. 2025 yılı için belirlenen hedefler arasında ise şunlar yer alıyor:
2025 STRATEJİSİ BELLİ
* Güneş enerjisinde 5 GW, rüzgar enerjisinde 2-3 GW kurulu güç artışı.
* 2025 yılı başında yapılacak yeni YEKA ihaleleri kapsamında 800 MW güneş ve 200 MW rüzgar kapasitesinin devreye alınması.
* Batarya enerji depolama kapasitesinin 2025’te 1 GW, 2028’de ise 10 GW’a çıkarılması.
