Yılın ikinci enflasyon raporu! 'Duruşumuzu korumakta kararlıyız'

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası enflasyon tahminlerini yükseltme kararı aldı. 2024 yıl sonu için yüzde 36 olarak belirlenen beklenti 2 puan artırılarak yüzde 38'e yükseltildi.

TCMB Başkanı Karahan'ın açıklamaları şöyle:

Merkez Bankamızın temel amacı fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmektir. Fiyatlama davranışlarını ve enflasyon beklentilerini yakından takip ediyoruz. Enflasyon hedeflerimizle uyumlu seviyelere gerileyene kadar sıkı para politikası duruşumuzu korumakta kararlıyız. Enflasyon beklentilerinde kalıcı bir bozulmaya kesinlikle izin vermeyeceğiz. Küresel büyümede 2024 yılında sınırlı bir artış öngörülmektedir. Emtia fiyatlarında son dönemde genele yayılan bir artış gözlenmektedir. Jeopolitik gerilimlerle değerli metallerin fiyatları yükselmiştir. Jeopolitik gelişmeler ve sıkı politika öne çıkan küresel risk faktörleridir. Küresel enflasyon hedeflerin üzerinde seyretmeye devam etmektedir, merkez bankaları parasal sıkılığı korumaktadır.

ENFLASYON TAHMİNİ YÜKSELDİ

Enflasyonun 2024 yıl sonunda %38,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %36,0). Enflasyonun 2025 yıl sonunda %14,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %14,0). Enflasyonun 2026 yıl sonunda %9,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %9,0). Enflasyonun orta vadede %5 hedefine yakınsayarak istikrar kazanacağını tahmin ediyoruz. Enflasyon Mayıs ayında zirveye ulaşacaktır. Yılın geri kalanında enflasyonun istikrarlı olarak gerileyeceği dezenflasyon dönemine gireceğiz. Enflasyonun ana eğilimindeki gerileme 2025 yılında da devam edecektir. 2024 yılı tahmin güncellemesinde başlangıç koşullarının etkisi belirleyici olmuştur. Ortalama aylık enflasyonun üçüncü çeyrekte yüzde 2,5 civarında olacağını, son çeyrekte yüzde 1,5'in bir miktar altına gerileyeceğini düşünüyoruz. Son dönemde enflasyon ana eğilimi öngörülerimizden daha yüksek gerçekleşti. Para politikasındaki sıkı duruş fiyat istikrarı sağlanana kadar kararlılıkla sürdürülecek. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır. Haziran'dan itibaren yaşayacağımız dezenflasyon sürecinde enflasyonu belirlediğimiz ara hedeflerle uyumlu olacak şekilde düşürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz.

"GELİŞMİŞ ÜLKELERDE GEÇ FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİLERİ KUVVETLENDİ"

Gelişmiş ülke merkez bankalarının daha geç ve daha yavaş faiz indirimine gideceği beklentileri kuvvetlenmiştir. Son dönemde gelişmekte olan ülkelerden portföy çıkışları gözlenmiştir. Yurt içi talepte direnç sürerken bazı normalleşme işaretleri mevcuttur. Net ihracatın büyümeye negatif katkısı azaldı. Parasal sıkılaştırmanın iç talebe etkilerini çeşitli göstergeler üzerinden yakından takip etmekteyiz. Arz koşulları talep koşullarına kıyasla daha ılımlı bir seyir izlemektedir. Çıktı açığının ilk çeyrekte bir miktar arttığı tahmin edilmektedir. PMI verileri ikinci çeyrekte üretimde ılımlı bir zayıflamaya işaret ediyor.

"TALEP ENFLASYONİST OLARAK SÜRÜYOR"

Toplam talep koşulları enflasyonist düzeyde seyretmektedir. Çıktı açığı dezenflasyonist sürecinin önemli bir bileşeni olacak. Cari işlemler dengesindeki iyileşme devam ediyor. Sıkı para politikası talebi dengeleyecek. Yılın ikinci yarısında, parasal aktarımın gecikmeli etkisiyle iç talepte zayıflama olacağını, cari dengede iyileşmenin devam edeceğini öngörüyoruz. Tüketici enflasyonu öngörülen tahmin aralığının üzerinde gerçekleşmiştir. Enflasyon göstergeleri ana eğilimde gerilemeye işaret etmektedir. Enflasyon Nisan'da yüzde 69,38 ile tahmin aralığının 0,9 puan üzerinde tamamladı. Öngörülerimizin aksine yılın ilk çeyreğinde toplam talep koşulları güçlü seyretmiş, kredi koşullarında artış gerçekleşmiştir. Reel ücret artışları talebi destekledi. Ana eğilimdeki yüksek seyirde hizmet fiyatlarının rolü belirgindir. Son dönemde hizmetler grubundaki fiyat artışlarının diğer gruplara kıyasla daha güçlü seyrettiğini görüyoruz. Hizmet enflasyonu aylık bazda yavaşlamakla birlikte yüksek bir seyir izlemektedir. Gelişmiş ülkelerde de hizmet enflasyonu manşet enflasyonun üzerindedir.

"KONUT FİYATLARINDAKİ YAVAŞLAMA KİRA ARTIŞINI SINIRLAYABİLİR"

Konut piyasasındaki gelişmeleri öncü gösterge olarak yakından takip ediyoruz. Konut piyasasındaki gelişmeleri öncü gösterge olarak yakından takip ediyoruz. Konut fiyatlarındaki artış eğilimi yavaşlamaktadır. Konut fiyatlarının artış eğilimi tüketici fiyatlarındaki artış eğiliminin altında seyretmektedir. Konut fiyatlarındaki yavaşlamanın ilerleyen dönemde gecikmeli olarak kira artışını sınırlayabileceğini değerlendiriyoruz. Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışlarının yavaşlaması beklenmektedir. Parasal sıkılaştırmanın beklentiler üzerindeki etkisi yakından takip edilmektedir. Enflasyon beklentilerinin tahmin aralığına yakınsaması, dezenflasyon açısından kritik önemdedir. Kararlarımızın enflasyon beklentilerinde iyileşme sağlayacağını, piyasa beklentileri ile ara hedefimiz arasındaki farkın kapanacağını öngörüyoruz.

"TL MEVDUATA GEÇİŞ HIZLANDI"

Parasal duruş belirgin şekilde sıkılaştırılmıştır. Parasal aktarım mekanizmasını destekleyen ve güçlendiren adımlar atılmıştır. Likidite gelişmelerini yakından takip ederek, sterilizasyon araçlarını gerektiğinde etkin bir şekilde kullanacağız. Parasal sıkılaştırma finans piyasalarına hızlı ve güçlü bir şekilde yansıyor. Kredi faizlerinin geldiği seviye iç talebin yavaşlamasına destek verecek. Tüketici kredi büyümesi zayıflamaktadır. Son verilen yabancı para mevduatından TL mevduatına geçişin hızlandığını gösteriyor. Parasal politika duruşumuz ve makroihtiyati çerçeve mevduat faizlerinin TL'ye geçişi destekleyecek seviyelerde kalmasını ve tasarrufların artmasını sağlayacak. TL mevduat payı artmaya devam etmektedir. Son dönemde yabancı para kredilerinin arttığını gözlemliyoruz. Son sekiz ayda TL mevduatın payı yüzde 32'den yüzde 44'e çıkarken, KKM'nin payı yüzde 26'dan yüzde 14'e geriledi.

"RİSK PRİMİNDE İYİLEŞME VAR"

Risk priminde iyileşme kaydedilmiştir. Risk primlerindeki iyileşme portföy girişlerini destekledi. Parasal sıkılaştırma süreci rezervlere olumlu yansımaktadır. Portföy girişleri DİBS piyasasına yoğunlaşırken offshore swaplara da yansımıştır. Swap hariç net rezervlere bugün itibarıyla baktığımızda son iki haftada 18 milyar dolarlık bir ek iyileşme görmekteyiz. TCMB'nin 2024 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 86,4 dolar (Önceki 83,6 dolar). 2025 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %15,0 (Önceki %15,0). 2025 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 82,3 dolar (Önceki 81,2 dolar). 2024 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %35,5 (Önceki %34,6).

ENFLASYON TAHMİNİ YÜKSELDİ

Enflasyonun 2024 yıl sonunda %38,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %36,0). Enflasyonun 2025 yıl sonunda %14,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %14,0). Enflasyonun 2026 yıl sonunda %9,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %9,0). Enflasyonun orta vadede %5 hedefine yakınsayarak istikrar kazanacağını tahmin ediyoruz. Enflasyon Mayıs ayında zirveye ulaşacaktır. Yılın geri kalanında enflasyonun istikrarlı olarak gerileyeceği dezenflasyon dönemine gireceğiz. Enflasyonun ana eğilimindeki gerileme 2025 yılında da devam edecektir. 2024 yılı tahmin güncellemesinde başlangıç koşullarının etkisi belirleyici olmuştur. Ortalama aylık enflasyonun üçüncü çeyrekte yüzde 2,5 civarında olacağını, son çeyrekte yüzde 1,5'in bir miktar altına gerileyeceğini düşünüyoruz.

Soru-cevap kısmı

Talebi dengeleyerek enflasyonu düşürmek istiyoruz, bunu da aksiyona döktük ama kamu maliyesinden gelecek destek de önemli. Yönetilen yönlendirilen fiyatların belirlenmesi hususu da önemli, harcamalarla ilgili tasarruf tedbirleri hazırlanıyor, İkinci devrede ve 2025 yılındaki dezenflasyon sürecinde bundan destek alacağımızı düşünüyoruz.

"ENFLASYONDA ZİRVE YÜZDE 76 CİVARINDA OLABİLİR"

Enflasyonda zirveyi Mayıs ayında göreceğiz, bu çok net, şu anki hesaplarımıza göre baz etkisi ve doğal gaz etkisiyle enflasyonda zirvenin yüzde 75-76 civarında olacağını öngörüyoruz. İlk 4 ayda 4 puana yakın bir ilave enflasyon gerçekleşti. Para politikası adına ne gerekiyorsa yapmaya hazırız. Öne çıkan temel faktörün güçlü iç talep olduğunu söyleyebilirim.

"DEZENFLASYONLA DAHA SAĞLIKLI BÜYÜME OLACAK"

Para politikasında sıkılaşmayla talepte dengelenme öngörüyoruz, güçlü bir sıkılaştırma yaptık. Dezenflasyonla birlikte daha sağlıklı bir büyüme olacağını öngörüyoruz.

"TL'YE CİDDİ TALEP VAR"

Türk lirasına ciddi bir talep var. Kalıcı likidite artışına zorunlu karşılıkla müdahale ettik, geçici likidite için depo ihaleleri açtık. Likidite yönetimi için döviz biriktirdikçe swapları kapattık ama swap bakiyesi yetersiz olabiliyor. Likidite fazlasının geçici olduğunu değerlendiriyoruz, bir süre depo ihaleleriyle devam edeceğiz. Likidite yönetimi önümüzdeki dönemde oldukça önemli.

"ENFLASYONUN DÜŞECEĞİNE DAİR İNANÇ GÖRÜYORUZ"

Piyasa katılımcılarında enflasyonun düşeceğine dair net bir inanç görüyoruz. Hedeflerin üç ay gecikmeli de olsa tutturulacağını görüyoruz. Hanehalkı tarafında beklenti oluşumu biraz daha farklı, daha çok gerçekleşen ve hissedilen enflasyon üzerinden hareket ediyor, enflasyonda kalıcı bir düşüş oldukça hanehalkı tarafında da toparlanacağını düşünüyorum.