Giriş
5 yıl önce Vietnam'dan getirtti: Dünyanın en büyük meyvesiymiş! Türkiye'de taleplere yetişemiyor,C vitamini, potasyum, magnezyum deposu
Alanya'nın Uğrak Mahallesi Aydap mevkisinde dünyanın en büyük meyvesi olarak bilinen jackfruit yetiştirilerek hasadı yapıldı. Güneydoğu Asya'ya özgü tropikal meyve olmasının yanı sıra dünyanın ağaçta yetişen en büyük meyve olarak bilinen, bilimsel adı 'Artocarpus heterophyllus' olan jackfruit, 40- 50 kilogram ağırlığa kadar çıkabilmesi ile dikkati çekiyor. Hindistan, Bangladeş, Tayland, Endonezya ve Filipinler gibi sıcak ve nemli iklimlerde doğal olarak yetişen jackfruit, Türkiye'de deneme amaçlı yetiştirilmeye başlandı. Sert, dikenli bir kabuğa sahip olan jackfruit meyvesini bahçesine diktiği ağaçta yetiştirmeyi başaran üretici Soylu, meyvenin yetişme süreciyle ilgili bilgi verdi.
Antalya'nın Alanya ilçesinde üretici Tunahan Soylu (31), 5 yıl önce Vietnam'dan getirttiği, dünyanın en büyük meyvesi olarak bilinen jackfruit meyvesini yetiştirmeyi başardı. Soylu, bu yıl meyvenin ikinci hasadını yaptı. Sınırlı üretim nedeniyle mevyeye olan talebe yanıt veremediklerini söyleyen Soylu, şimdiye kadar yetiştirdiği en büyük jackfruit meyvesinin 6,5 kilogram ağırlığında olduğunu söyledi.
Alanya'nın Uğrak Mahallesi Aydap mevkisinde dünyanın en büyük meyvesi olarak bilinen jackfruit yetiştirilerek hasadı yapıldı. Güneydoğu Asya'ya özgü tropikal meyve olmasının yanı sıra dünyanın ağaçta yetişen en büyük meyve olarak bilinen, bilimsel adı 'Artocarpus heterophyllus' olan jackfruit, 40- 50 kilogram ağırlığa kadar çıkabilmesi ile dikkati çekiyor. Hindistan, Bangladeş, Tayland, Endonezya ve Filipinler gibi sıcak ve nemli iklimlerde doğal olarak yetişen jackfruit, Türkiye'de deneme amaçlı yetiştirilmeye başlandı. Sert, dikenli bir kabuğa sahip olan jackfruit meyvesini bahçesine diktiği ağaçta yetiştirmeyi başaran üretici Soylu, meyvenin yetişme süreciyle ilgili bilgi verdi.
'YETİŞİP, YETİŞMEYECEĞİNİ MERAK ETTİM'
Tunahan Soylu, Türkiye'de henüz tanınmayan meyveyi üretmeye karar verdiğini, bunun için kapsamlı bir araştırma sürecine girdiğini söyledi. Soylu, Jackfruit meyvesinin Hindistan, Bangladeş ve Güneydoğu Asya ülkelerinin sıcak ve nemli ikliminde yetiştiğini öğrendiğini aktardı. "Dünyanın en büyük meyvesi olarak bilinen jackfruit meyvesinin Türkiye'de yetişip yetişemeyeceğini merak ettim" diyen Soylu, 5 yıl önce Vietnam'dan bir arkadaşına getirttiği çekirdekleri deneme amaçlı Alanya'daki bahçesine diktiğini söyledi.
'3 YIL SONRA İLK HASADIMIZI ALDIK'
Çekirdekten yetiştirilen jackfruit ağacının meyve vermesinin uzun yıllar alabildiğini, her zaman başarıya ulaşamadığını ifade eden Soylu, çekirdekten başlayan üretim sürecinin sonunda geçen yıl eylül ayında ilk, bu yılsa ikinci hasadını yaptığını belirtti. "Jackfruit meyvesinin Türkiye'de ilk kez yetiştirilmesi büyük ilgi uyandırdı. Meyvenin görünümü çok dikkat çekici. Ülkemizde popüler hale geldi ve talep hızla arttı" diyen Soylu, şimdilik üretim miktarının talebi karşılamaya yetmediğini söyledi.
'TALEP ARTIYOR, ÜRETİM KISITLI'
Jackfruit meyvesinin Türkiye'de sınırlı üretimi nedeniyle yüksek fiyattan alıcı bulduğunu söyleyen üretici Soylu, şimdiye kadar yetiştirdiği en büyük meyvenin 6,5 kilogram ağırlığında olduğunu ve fidan üretme amacıyla kilosunu 600 TL'den sattığını söyledi. Jackfruit meyvesinin Türkiye'deki üretiminin az olmasının fiyatları daha yukarı çektiğini vurgulayan Soylu, fiyat belirlemede bir standardizasyon olmadığını, talep doğrultusunda fiyatların değişiklik gösterebileceğini dile getirdi.
YETİŞTİRME VE HASAT SÜRECİNDEKİ ZORLUKLAR
Türkiye gibi dört mevsimin yaşandığı ve iklimin değişken olduğu bir coğrafyada jackfruit gibi hassas tropikal meyvelerin yetiştirilmesinin kolay olmadığını ifade eden Soylu, Alanya'nın don görmeyen bölgelerinde yetiştirilebildiğini ve iklim seçiciliğinin daha fazla olduğunu vurguladı. Soylu, "Alanya'nın her bölgesinde jackfruit yetişmeyebilir. Bizim ilk diktiğimiz sene don olayı yaşandı, ağacın uç yaprakları yandı. Yine de bölgenin genel iklimi ılıman olduğu için denemeye devam ettik" dedi.
'KENDİNE ÖZGÜ, HOŞ BİR KOKU'
Jackfruit meyvesinin C vitamini, potasyum, magnezyum ve B vitaminleri bakımından zengin olduğunu, bağışıklık sistemini desteklemesi ve sindirimi düzenlemesiyle öne çıktığını aktaran Soylu, jackfruit meyvesinin farklı tüketim alanlarına sahip olduğunu belirtti. Soylu, "Meyve yeşilken ve ham haldeyken vegan mutfaklarında et alternatifi olarak kullanılıyor. Tamamen olgunlaştığında ise kendine özgü, hoş bir koku yaymaya başlıyor. Hasat zamanı, bu kokuyu aldığımızda başlıyor" diye konuştu.
'TARIM YENİ BİR AÇISI GETİREBİLİR'
Jackfruit meyvesinin olgunlaştığında sakız gibi şekerli tada sahip etli kısımlarının tüketildiğini belirten Soylu, meyvenin içinde kestane büyüklüğünde çekirdekler olduğunu, bu çekirdeklerin haşlanarak veya kavrularak tüketilebildiğini aktardı. Son yıllarda Türkiye'de tropik meyve üretimine ilginin arttığını anlatan Soylu, "Jackfruit gibi meyvelerin Türkiye'de yetiştirilmesi, tarıma yeni bir bakış açısı getirebilir ve ekonomiye katkı sunabilir. Bu noktada biz de meyvenin çekirdeğinden yeni bir fidan daha diktik. Onun da meyve vermesini bekliyoruz" dedi.
'JACKFRUİT MEYVESİNİN ADAPTASYON SÜRECİNİ GÖZLEMLEDİK'
Alanya Ziraat Odası Başkanı Tahir Göktepe de "Jackfruit meyvesinin denemesi için mikro iklimin uygun olduğu açık alanda bir çalışma yaptılar. Meyve vermeye başladı. Meyve ağırlığı, tadı ve aroması, kültürümüze uygun özellikler taşıyor. Ancak henüz seri üretimi yok. Alanya'da deneme amaçlı yetiştirilen 38 tropikal üründen biri olan jackfruit meyvesinin adaptasyon sürecini gözlemledik. Bu meyvenin denize yakın ve rakımı 100 metreyi geçmeyen alanlarda yetişebildiğini ve ekonomik verim için ortalama 4 yaşında meyve verdiğini gördük. Daha büyük alanlarda yetiştirilmesi için çalışmalar yapacağız. Bu konuda diğer paydaşlarla iş birliği yaparak araştırma ve geliştirme çalışmalarını sürdüreceğiz. Ülkemize yeni bir adaptasyon sağlamış ürün kazandırmış olduk" diye konuştu.