648 kişi birden zehirlenmişti! 'Yok artık' dedirten görüntü ortaya çıktı: İnsanları göz göre göre zehirliyorlar!

Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hüdayi Ercoşkun, kırmızı ete göre daha çabuk bozulan kanatlı etinin pişirilmesinden tüketilmesine kadar her aşamasında dikkatli olunması gerektiğini söyledi. İşte detaylar...

Geçtiğimiz günlerde Kocaeli’de yaşanan tavuk döner zehirlenmesinin ardından Sapanca’da bir dönercinin, pişmiş dönerin üzerine çiğ tavuk eklediği anlar cep telefonu ile kaydedilerek sosyal medyada paylaşıldı. Paylaşımın ardından harekete geçen ekipler dönerden numune alarak teste gönderdi.
Geçtiğimiz günlerde Kocaeli’nin Körfez ilçesinde 648 kişinin yediği tavuk dönerden zehirlendiği olay gündeme gelmişti. Olaydan kısa bir süre sonra Sapanca ilçesinde bir dönercinin, pişmiş dönerin üzerine çiğ tavuk eklediği anlar cep telefonu kamerası ile kaydedildi. Sosyal medyada paylaşılan ve tepki çeken görüntünün ardından Sakarya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile ilçe zabıta ekipleri harekete geçti. Zabıta ekiplerinin, ilçe merkezinde bulunan dönerciye tutanak düzenlediği öğrenilirken, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne bağlı ekipler ise işletmedeki dönerden numune aldı. Yaşanan zehirlenmenin ardından bazı uzmanlar ise dönercilerin pişmiş dönerin üzerine çiğ tavuk eti takmasının zehirlenmelere yol açtığını ve hatta kişinin gıda zehirlenmesi yaşadığının farkına varmazsa ölümcül bir tabloyla karşı karşıya kalınabileceğini belirtti.

İHA'dan Zafer Akpınar'ın haberine göre Prof. Dr. Ercoşkun son dönemlerde artan tavuk zehirlenmeleri ile ilgili yaptığı açıklamada, medyada geniş yer bulan tavuk döner zehirlenmesi vakasının, yüzlerce kişinin hastaneye kaldırılmasına, iki kişinin entübe edilmesine yol açtığını hatırlattı. Bu üzücü olayın, hazır gıda sektöründe gıda güvenliğinin ne denli titizlikle sağlanması gerektiğini yeniden gözler önüne serdiğini vurgulayan Ercoşkun, üretim süreçlerindeki kritik eksikliklere ve alınması gereken önlemlere dikkat çekti. Ercoşkun, tavuk döner üretiminde genellikle etin yeterince pişirilmediğini, soğuk zincirin aksadığını ve hijyen standartlarının ihmal edildiğini belirterek, "Tavuk döner, özellikle salmonella ve campylobacter gibi patojenlerin üremesine elverişli bir ortam sunuyor. Üretim sırasında etin tam olarak 75 dereceye kadar ısıtılmaması, bakterilerin hayatta kalmasına ve çoğalmasına neden oluyor. Bu da tüketicilerimizin sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor" dedi.

"KANATLI ETLERİ PİŞİRDİKTEN SONRA HEMEN TÜKETİLMELİ"
Restoran, askeri birlik, okul ve hastane yemekhaneleri gibi toplu tüketim merkezlerinde gıda güvenliği açısından en riskli gıdaların kanatlı etleri olduğunu dile getiren Ercoşkun, şöyle devam etti:
"Bunun sebebi kanatlı etlerin yüksek PH'sıdır ve diğer etlere göre daha gevşek et yapısına sahip olmasıdıdır. Yüksek PH'larda genellikle insanlarda zehirlenmelere yol açan mikroorganizmalar gelişebilmektedir. Bu mikroorganizmaların kırmızı etlerde gelişmesi çok daha düşüktür. Toplu tüketim merkezlerinde büyük çaplı kanatlı etlerin pişirilmesinde tüm aşamalara dikkat edilmelidir. Ekipman kullanımı ve çapraz bulaşmanın önlenmesi büyük önem taşımaktadır. Kanatlı etleri pişirildikten sonra tüketilmelidir, muhfafaza edilmeye uygun değildir."

"TAVUK DÖNER 20 SANTİMETREDEN KALIN OLMAMALI"
Tavuk dönerin 20 santimetreden daha kalın olmaması gerektiğine işaret eden Ercoşkun, dönerin yüzeyindeki sıcaklığın 350 dereceye ulaşabildiğini ancak etin bir iki milimetre altında ise sıcaklığın zararlı bakterilerin gelişimi için ideal sıcaklıklarda olduğunu ve kesimin kalın yapılması halinde dönerin ateşe değmeyen tarafının çiğ kalabildiğine dikkat çekti.

Ercoşkun, üretim personelinin düzenli hijyen eğitim almasının da önemi olduğunu dile getirerek, "Çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik hastalıkları bulunan bireyler gibi hassas gruplar, gıda zehirlenmesinden en çok etkilenen kesimlerdir. Bu kişilerin maruz kaldığı risk, yetersiz pişirme ve hijyen uygulamaları nedeniyle katlanılmaz boyutlara ulaşabiliyor. Gıda zehirlenmesi vakalarında en sık görülen belirtiler arasında mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı ve ateş yer almaktadır" diye konuştu.

"TAVUK ETİ ÇABUK BOZULUYOR"
Ercoşkun, tavuk etinin diğer et türlerine kıyasla daha hassas olduğunu, sığır veya koyun etine göre daha çabuk bozulduğunu ve bu yüzden üretim süreçlerinde ekstra özen gösterilmesi gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
"Tavuk etinde oluşan riskler, hijyen eksiklikleri ve ısı kontrolündeki yetersizlikler nedeniyle daha yüksek. Dolayısıyla, üreticiler ve restoranlar için gıda güvenliği standartlarına tam uyum sağlanması kaçınılmazdır. Gıda güvenliğinin sağlanması için yerel yönetimlerin veya özel denetim kuruluşlarının düzenli kontroller yaparak, üretim tesislerindeki eksiklikleri tespit edip gidermesi gerekir. Bu tür vakalar, sadece bireysel sağlık risklerini artırmakla kalmıyor, aynı zamanda gıda sektörünün itibarını da derinden sarsıyor. Tüm paydaşların üzerine düşeni yaparak, daha disiplinli bir üretim süreci oluşturması gerekmektedir."

Yaşanan tavuk döner zehirlenmesi vakasının, gıda üretiminde hijyenin, ısı kontrolünün ve denetimlerin ne kadar hayati olduğunu ortaya koyduğunu vurgulayan Ercoşkun, "Gıda güvenliği, ülkemizin geleceği için vazgeçilmez bir önceliktir. Tüketicilerimizin sağlığı için hiçbir ayrıntının göz ardı edilmemesi gerekiyor" ifadesini kullandı.

TAVUK YERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR?
Tavuk, protein kaynağı olarak dünya çapında en popüler etlerden biridir. Ancak, tavuğun sağlıklı bir şekilde hazırlanması ve tüketilmesi çok önemlidir. Yanlış pişirilmesi veya saklanması, sağlık sorunlarına yol açabilir. Tavuk yerken dikkat edilmesi gerekenler ve tavuktan zehirlenme durumunda yapılması gerekenler, sağlığımızı korumak için kritik öneme sahiptir. İşte tavuk yerken dikkat etmeniz gerekenler ve olası zehirlenmelerde uygulamanız gereken adımlar:

- Tavuğun Doğru Şekilde Pişirilmesi: Tavuk eti, tamamen pişirilmeden tüketilmemelidir. Tavuk, iç kısmında zararlı bakteriler barındırabilir ve bunlar pişirme sırasında öldürülmelidir. Tavuğun iç sıcaklığının 75°C'ye ulaşması gerektiğini unutmamalısınız. Çiğ veya az pişmiş tavuk tüketmek, gıda zehirlenmesine yol açabilir.
- Çapraz Kirlenmeden Kaçının: Tavuk, özellikle çiğ haliyle hazırlık aşamasında mutfakta çapraz kirlenmeye neden olabilir. Çiğ tavukla temas eden bıçaklar, kesme tahtaları ve diğer mutfak araçları, düzgün bir şekilde temizlenmeden sebze veya diğer yemeklere temas etmemelidir. Bu, bakterilerin yayılmasını engellemek için önemlidir.
- Tavuğu Uygun Şekilde Saklayın: Çiğ tavuk, buzdolabında 1-2 gün saklanabilir. Eğer uzun süre saklayacaksanız, tavukları dondurabilirsiniz. Ancak, tavuk donduktan sonra tekrar çözüldüğünde aynı şekilde dondurulmamalıdır. Buzdolabında bekletilen tavuk, 4°C'nin altında tutulmalıdır. Dondurulmuş tavuk, buzdolabında çözülmeli ve hemen pişirilmelidir.

- Pişirme Yöntemi Seçimi: Tavuk fırında, ızgarada ya da tencerede pişirilebilir. Ancak, tavuk kızartıldığında fazla yağla pişirildiğinde, kalori miktarı ve zararlı yağ içeriği artabilir. Sağlıklı bir pişirme yöntemi seçmek, daha az zararlı maddelerin oluşmasına yol açar.
- Tavukların Kaynağını Kontrol Edin: Tükettiğiniz tavuğun nereden geldiği de önemlidir. Organik veya güvenilir kaynaklardan alınan tavuklar, hormonlar ve antibiyotikler gibi zararlı maddelerden uzak olma eğilimindedir. Mümkünse, tavukların organik ve doğal olarak yetiştirilmiş olmasına dikkat edin.

TAVUKTAN ZEHİRLENME DURUMUNDA NE YAPILMALI?
Tavuktan zehirlenme genellikle tavuğun doğru şekilde pişirilmemesi, yanlış saklanması ya da hijyen kurallarına uyulmaması nedeniyle gerçekleşir. Zehirlenme belirtileri arasında mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı ve ateş yer alabilir. Tavuktan zehirlenme durumunda yapılması gerekenler şunlardır:
- Hemen Su İçin: Zehirlenme sırasında, vücudun kaybettiği sıvıyı yerine koymak çok önemlidir. Mide bulantısı veya kusma olsa bile, sık sık küçük yudumlarla su içmek vücudun susuz kalmasını engeller. Elektrolit kaybı varsa, oral rehidrasyon çözümleri veya spor içecekleri de yardımcı olabilir.
- Mideyi Rahatlatın: Karın ağrısı, şişkinlik ve bulantı hissi yaşandığında, mideyi rahatlatacak yöntemler uygulanabilir. Zencefil çayı gibi doğal ürünler mideyi yatıştırabilir. Ancak, bulantı ve kusma şiddetliyse, kesinlikle bir uzmana danışmalısınız.

- İshal Durumunda Dikkat Edin: İshal, vücudun zehri atma şeklidir, ancak uzun süreli ishal ciddi su kaybına yol açabilir. İshal durumunda, sürekli olarak sıvı alımına dikkat edilmelidir. Aksi takdirde, dehidrasyon (susuz kalma) riski ile karşılaşabilirsiniz.
- Doktora Başvurun: Zehirlenme belirtileri ağırlaşırsa (yüksek ateş, kanlı dışkı, aşırı kusma vb.), mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurmanız gerekmektedir. Antibiyotik tedavisi veya başka tedavi yöntemleri gerekebilir. Özellikle küçük çocuklar ve yaşlılar, tavuktan zehirlenme durumunda daha fazla risk altındadır, bu nedenle hemen bir doktora danışılmalıdır. Zehirlenme olduğu ya da riskin olduğu anlaşıldığı gibi en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
- Zehirlenme Durumu Uzun Sürerse: Eğer zehirlenme belirtileri uzun süre devam ediyorsa (24 saatten fazla), bu durum ciddi bir enfeksiyonun belirtisi olabilir ve tıbbi müdahale gerekebilir. Bu durumlarda, beklemek yerine hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmak en doğru karar olacaktır.

Tavuk, sağlıklı bir protein kaynağı olsa da, doğru şekilde pişirilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çiğ tavukla teması minimumda tutmak, tavuğun tamamen pişirilmesini sağlamak ve doğru saklama koşullarına dikkat etmek, tavuktan sağlıklı bir şekilde faydalanmanın yollarıdır. Ancak, tavuktan zehirlenme durumunda zaman kaybetmeden müdahale edilmesi gerekmektedir. Bu tür durumlarla karşılaşmamak için taze ve güvenilir tavukları tercih etmek, hijyen kurallarına uymak büyük önem taşır.