Giriş
Araç fiyatını etkiliyor! İkinci elde gizlenen kusura dikkat
İkinci el araç alırken orijinal ve hatasız gibi görülen araçlarda sonradan çıkan kusurlar baş ağrıtıyor. Bunun önlemini baştan almak ve mağduriyetin önüne geçmek için ekspertiz yaptırılmalı. İkinci elde satılan araçların yüzde 70’i için ekspertiz raporu düzenleniyor. Bu raporlar sayesinde araçların yüzde 20’sinde, satıcı tarafından belirtilmeyen kusurlar bulunabiliyor. Böylece araç fiyatı 50 bin TL ile 300 bin TL arasında değişebiliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ikinci el araç satışları temmuz ayında toplam 957 bin 920 oldu. Bu satışların 621 bin 748 yani yüzde 65’ini otomobil satışları oluşturdu. Temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.6 artış oldu. Yılın ilk 7 ayındaki verilere bakıldığında da ikinci el otomobil satışları 3.8 milyon olarak gerçekleşti. Bu da önceki yıla göre yüzde 14.2 düşüş anlamına geliyor. Ancak temmuz ayı ile birlikte 2024 yılının en yüksek ikinci el otomobil satışı gerçekleşti ve ivme yeniden yukarı döndü. Özellikle yılın son 3 ayına girdiğimiz bu günlerde yeniden hareketli bir döneme giriliyor.
8 YAŞ VE 160 BİN KİLOMETRE
Yılbaşından önce model yükseltmek isteyen bireysel tüketiciler ile filo araçlarının satışının artması ikinci elde yılın son aylarına hareket getirecek. Satışların hızlandığı bu dönemde ikinci el araç alırken mağdur olmamak için dikkatli olmak da önemli. Tüm bakımları yapılmış, orijinal ve hatasız gibi düşünülen araçlarda satıştan sonra ortaya çıkan kusurlar çok baş ağrıtıyor. Kilometre düşürme, aracın hasarını, kazasını gizleme gibi pek çok yanıltmaca yapılıyor. Bu gibi yanıltmacaların önüne geçmek için de ekspertiz raporu önemli. İkinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelik, yetki belgesine sahip işletmelerin satıştan hemen önce ekspertiz raporu almasını zorunlu tutuyor. 8 yaş veya 160 bin kilometre üzerindeki araçlar için ekspertiz raporu alınması zorunlu değil.
100 ARAÇTAN 70’İ ALIYOR
İkinci el araç piyasasında satılan araçların yaklaşık yüzde 70’i için ekspertiz raporu düzenlendiğini söyleyen Oto Experim Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Ağca, “Araç fiyatlarının yükselmesi, oto ekspertiz raporlarının değerini daha da arttırdı. Günümüzde ortalama 4 bin TL civarında olan bu raporlar, araçların doğru fiyata satılmasını sağlıyor. Bu sayede alıcılar, araçların gerçek durumunu öğreniyor ve daha bilinçli kararlar veriyor. Örneğin, ekspertiz raporları sayesinde satılan araçların yüzde 20’sinde, satıcı tarafından belirtilmeyen ya da gizlenen kusurlar ortaya çıkıyor. Bu kusurlar, araç fiyatlarında 50 bin TL ile 300 bin TL arasında değişikliklere neden olabiliyor veya bazı durumlarda alıcı araç alımından vazgeçebiliyor” diye konuştu.
50 MİLYAR LİRALIK YANLIŞI ÖNLÜYOR
Ekspertiz raporlarının, hem alıcı hem de satıcı için güven sağladığını vurgulayan Orhan Ağca, şunları söyledi: “Rapor sayesinde alıcılar, bir aracın gerçek değerini bilerek daha doğru ve güvenli bir satın alma süreci geçiriyor. Satıcılar ise şeffaflık sunarak pazarda daha güvenilir bir yer edinme fırsatı buluyor. Ayrıca bu raporlar, alıcıların yanlış veya hatalı araç alımlarının önüne geçerek büyük maddi kayıplardan korunmalarını sağlıyor. Oto ekspertiz sektörümüz, bu hizmetlerle ortalama 50 milyar TL bazında tasarruf sağlıyor."
ÜCRETİ KİM ÖDÜYOR?
Ekspertiz raporu ücretleri 3 bin lira ile 6 bin lira arasında değişebiliyor. Yönetmeliğe göre, ekspertiz raporunun ücreti, satış işleminin alıcıdan kaynaklanan bir nedenle gerçekleşmemesi durumunda alıcı, diğer hallerde yetki belgesine sahip işletme tarafından ödeniyor. Bireysel satışlarda ise ücreti alıcı ödüyor. Ekspertiz raporu sonrasında araçta satıcının söylemediği bir kusur bulunursa ve satış gerçekleşmezse ücreti satıcı ödüyor.
TSE BELGESİ ŞART
Ekspertiz raporu, Türk Standartları Enstitüsü tarafından belirlenen standarda göre verilen TSE hizmet yeterlilik belgesi bulunan işletmeler tarafından düzenlenebiliyor. Ekspertiz işletmesi, ekspertiz raporundaki bilgilerin taşıtın gerçek durumunu yansıtmamasından sorumlu. Taşıtın gerçek durumuna aykırı ekspertiz raporu düzenleyen ve Bakanlıkça yapılan uyarıya rağmen aynı takvim yılı içinde bu aykırılığı tekrarlayan ekspertiz işletmesinin hizmet yeterlilik belgesi iptal edilir.
SEKTÖR YURTDIŞINDA BÜYÜYOR
Türk oto ekspertiz firmaları, yurtdışında da faaliyet göstermeye başlıyor. Türkiye’de sundukları yüksek kaliteli hizmetleri yurtdışına taşıdıklarını ifade eden Orhan Ağca, “Irak’ta başta Erbil olmak üzere sunduğumuz hizmetlerin ses getirmesi üzerine Oto Experim olarak dünyanın en büyük ekspertiz merkezlerini Bağdat’ta açıyoruz. Özellikle Ortadoğu gibi araç alım satım süreçlerinin zorlu olduğu bölgelerde şubeler açarak, Türk markası olarak küresel başarılara imza atıyoruz” dedi.