Giriş
03 Aralık 2020 - 11:37 | Son Güncelleme:
Artmış dijital ekran kullanımının gözde meydana getirebileceği problemler nelerdir?
1
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını nedeniyle artan bilinçsiz bilgisayar kullanımı yetişkin ve özellikle çocukların göz sağlığını tehdit ediyor. Uzaktan eğitim boyunca bilgisayar karşısında çalışan çocukların gözlerini nasıl korumalıyız? Artmış dijital ekran kullanımının gözde meydana getirebileceği problemler nelerdir? Bu problemlerden korunmak için alınabilecek önlemler nelerdir? Tüm merak edilen soruları Medipol Mega Üniversite Hastanesi Göz Bölümü’nden Dr.Öğr.Üyesi Funda Dikkaya yanıtlıyor. posta.com.tr
03 Aralık 2020 - 11:37 | Son Güncelleme:
2
Son yıllarda çocuklarda artmış olan bilgisayar, tablet, akıllı telefon gibi dijital ekranların kullanım süresi, COVID-19 pandemisi sürecinde hem evde geçirilen zamanın artması, hem de uzaktan eğitim nedeniyle şimdiye kadarki en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Çocuklarda yoğun dijital ekran kullanımı gözde bazı problemleri de beraberinde getirmektedir. Bu süreçte çocuklar sıklıkla gözlerde ağrı, yorgunluk hissi, bulanık görme, fazla göz kırpma gibi şikâyetlerle göz doktoruna başvurabilmektedirler.
Artmış dijital ekran kullanımının gözde meydana getirebileceği problemler nelerdir?
- Dijital ekran yorgunluğu: Uzun süre dijital ekrana odaklanma çocuklarda gözlerde ağrı, rahatsızlık hissi, kızarıklık, batma, sulanma, kaşınma, bulanık görme ve baş, boyun ve omuzlarda ağrı şikâyetlerine yol açabilmektedir. Bu tabloya dijital ekran yorgunluğu adı verilmektedir. Ekrana dikkatli bir şekilde bakmanın getirdiği göz kırpma sayısında azalma ve gözyaşı dağılımının bozulması gözle ilgili problemlere yol açarken, uygun olmayan duruş ve oturuş pozisyonları da boyun, sırt ve omuzla ilgili yakınmalara neden olmaktadır. Çocukların gözünde hipermetrop, astigmat, miyop gibi kırma kusurlarının ve göz alerjisi ya da kirpik dibi iltihabı gibi göz yüzey problemlerinin olması yakınmaları daha da arttırmaktadır.
- Artmış miyopi riski: Güncel çalışmalar, çocuklar arasında artan ekran kullanım süresinin miyopi gelişimi ve ilerlemesi için önemli bir risk faktörü olduğunu göstermektedir. Miyopi sıklığı son birkaç on yılda önemli ölçüde artmıştır ve bu eğilim, artmış dijital cihaz kullanımı ile paralellik göstermektedir.
- Uyum spazmı: Uzun saatler yakına bakma neticesinde yakını net görmemizi sağlayan kasların aşırı kasılması sonucu geçici yüksek miyopi ve uzağı bulanık görme tablosu gelişebilmektedir. Bununla birlikte özellikle son yıllarda uzun süre telefon, tablet kullanımı sonrası gelişen şaşılık (içe kayma) vakaları da bildirilmiştir.
- Mavi ışık: Mavi ışığın göz üzerine etkileri son zamanlardaki popüler konulardan biridir. Aslında en büyük mavi ışık kaynağı güneştir, bunun dışında telefon, tablet ve bilgisayardaki LED ekranlar vasıtasıyla da mavi ışığa maruz kalmaktayız. Mavi ışık uyku-uyanıklık döngüsünün düzenlenmesinde, hafızanın gelişmesinde ve zihinsel performansın arttırılmasında etkilidir. Fakat özellikle gece saatlerinde fazla maruz kalındığında uyku düzeninde bozulmaya yol açmaktadır. Bununla birlikte ekrana bağlı göz yorgunluğunu arttırabileceği ve ileri yaşlar için de sarı nokta hastalığını tetikleyebileceğine yönelik düşünceler de vardır.
3
Bu problemlerden korunmak için alınabilecek önlemler nelerdir?
- Çocuklar mutlaka rutin göz muayenesinden geçirilmeli, gerektiği hallerde gözlük ve ilaç tedavileri düzenlenmelidir.
- Ekran kullanımına yarım saatte bir 10 dakikalık aralar verilmesi ve bu esnada uzağa bakılması gözlerin rahatlatılmasına yardımcı olur.
- Ekran ile göz arasındaki mesafenin 35-40 cm olacak şekilde ayarlanması gereklidir.
- Akıllı telefon ve tablet gibi göze daha yakın tutulan cihazlardansa, bilgisayar ve televizyon gibi daha uzaktan bakılan cihazlar tercih edilmelidir. Mümkünse özellikle videoların televizyon ile bağlantı kurularak büyük ekrandan ve uzaktan izlenmesi teşvik edilmelidir.
- Ekran seviyesinin çocuğun yüz hizasına göre ayarlanması omurga ile ilgili gelişebilecek problemlerden korurken, ekranın göz hizasının hemen altında olması göz kapaklarını aşağı yönlendirerek kuruluk şikâyetlerine yardımcı olacaktır.
- Eğitim faaliyetleri için ekran kullanımının mecburi olduğu bu günlerde, eğitim dışı faaliyetler için ekran kullanım süresinin 1-2 saatle kısıtlanması ve çocukların mümkün mertebe açık alan aktivitelerine yönlendirilmesi gerekmektedir.
4
