GiriÅŸ
Asgari ücretlinin bir ödemesi daha zamlandı! Cebe fazladan 34 bin lira girecek
Asgari ücrete yapılan ara zamla birlikte, maaşı 8 bin 506 lira ile 11 bin 402 lira arasında olanların 1 Temmuz itibarıyla hesaplanacak kıdem tazminatı artacak. 10 yıldır aynı işyerinde çalışan ve asgari ücret alırken emekli olanların cebine 34 bin lira fazla para girecek.
30 GÃœNLÃœK BRÃœT ÃœCRET
Asgari ücrete 1 Temmuz 2023 itibarıyla yüzde 34 oranında zam yapıldı. Böylece halen 8 bin 506 lira olan net asgari ücret 11 bin 402 lira olarak uygulanacak. Yine 10 bin 8 lira olan brüt asgari ücret de 13 bin 414 liraya çıkacak.
Asgari ücretteki bu artış aynı zamanda en düÅŸük (taban) kıdem tazminatını da belirliyor. Kıdem tazminatı, son iÅŸyerinde çalışılan her tam yıl için 30 günlük son brüt ücret üzerinden hesaplanıyor. Asgari ücretlinin yani en düÅŸük maaÅŸlı iÅŸçinin kıdemi, 1 Temmuz’dan itibaren 13 bin 414 liralık brüte göre hesaplanacak.
HER YIL İÇİN 3 BİN 380 LİRA FARK
Kıdem tazminatındaki hesap deÄŸiÅŸimi yani artışı özellikle EYT düzenlemesinden sonra emekli olacakları yakından ilgilendiriyor. Çünkü yasalara göre emeklilik hakkı elde edenler kıdem tazminatını alıp iÅŸten ayrılabiliyor. Askerlik ve evlilik nedeniyle iÅŸten ayrılanlar da kıdemlerini alabiliyor.
Asgari ücretli bir çalışanın yeni dönemde alacağı kıdem tazminatı 3 bin 380 lira daha fazla olacak. 10 yıl çalışan bir iÅŸçi bu durumda 99 bin 374 lira tazminat yerine 133 bin 194 lira tazminat alacak. 20 yıl aynı iÅŸyerinde çalışana ise 66 bin 650 lira daha fazla maaÅŸ yatacak.
GÃœNCELLEME PERÄ°YODU
Kıdem tazminatının 1 yıl için en yüksek tutarını ifade eden tavan ise memur maaÅŸ katsayısına göre belirleniyor. DiÄŸer bir deyiÅŸle memur maaşındaki artışa endeksli bir kıdem tavanı var ve ocak-temmuz olmak üzere 6 ayda bir güncelleniyor. Åžu anda 20 bin lira olan bu tavan tutar 1 Temmuz itibarıyla memur maaÅŸlarına yapılan zamma göre yüzde 20-30 arasında artacak. Yani 25-26 bin liralara çıkacak.
- Kıdem hesabı brüt maaÅŸa göre yapılmıştır.
- 10.008 TL 1 Ocak-1 Temmuz arasında geçerli geçerli olacak asgari ücretin brütüdür. 1 Temmuz itibarıyla brüt asgari ücret 13 bin 414 lira olacak.
- Kıdem tazminatından sadece Damga Vergisi (binde 7.59) kesiliyor. Hesabımız vergisi düÅŸülmüÅŸ ‘NET’ tutarlardan oluÅŸuyor.
Ä°HBARIN TABANI DA YÃœKSELDÄ°
ÇALIÅžMA SÜRESINE GÖRE
Kanuna göre; iÅŸveren, iÅŸten çıkarmadan önce bunu iÅŸçisine bildirmek zorunda. Ä°ÅŸçinin çalışma süresi 6 aydan kısaysa 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta (56 gün) önce haber vermek zorunda. Buna ‘ihbar süresi’ deniyor. Haber vermeden iÅŸten atanlar, kıdemin yanında ihbar tazminatını da öder. 10 gün çalışan bir iÅŸçi de ihbar tazminatına hak kazanır.
 İKI VERGİ KESİLİYOR
Ä°hbar tazminatının hesabında brüt ücret dikkate alınır. Ama bunda ‘tavan sınırı’ yok. Ancak, taban asgari ücrete göre deÄŸiÅŸiyor. Asgari ücrete zam geldikçe ihbar tutarı da yükseliyor. Ä°hbardan Damga Vergisi’nin yanında Gelir Vergisi de alınıyor. 1 yıl çalışması bulunan asgari ücretli 1 Temmuz itibarıyla iÅŸten ayrılmışsa net ödenecek ihbar tazminatı 7 bin 868 lira tutuyordu. 1 Temmuz itibarıyla bu tutar da 10 bin 546 liraya yükselmiÅŸ olacak.
İŞTE ARTAN DİĞER ÖDEMELER
Asgari ücrete yapılan yüzde 34’lük zamla birlikte 1 Temmuz itibarıyla 65 yaÅŸ aylığı, iÅŸsizlik maaşı, GSS primi, gelir ÅŸartı, BaÄŸkur primi gibi birçok konuda deÄŸiÅŸikliÄŸe gidilecek. Ä°ÅŸte kalem kalem hesaplar...
1-65 YAÅž AYLIÄžI
65 yaÅŸ aylığı baÄŸlanabilmesi için 65 yaÅŸ üstü kiÅŸinin ve varsa eÅŸinin gelirine bakılıyor. Gelirin net asgari ücretin üçte birinden düÅŸük olması gerekiyor. Bu tutar ÅŸu anda 2 bin 835 lira. Asgari ücret 11 bin 402 lira olduÄŸundan 3 bin 800 lira seviyesine çıkacak. Böylece gelir nedeniyle aylık almak kolaylaÅŸacak. 800 binden fazla vatandaÅŸ bu haktan yararlanıyor. 65 yaÅŸ maaşındaki artışı ise memur maaÅŸ zammı belirleyecek. Orada da yüzde 20-30 civarı zam beklentisi var. Mevcut 65 yaÅŸ aylığı 1.997 lira.
2-Ä°ÅžSÄ°ZE DAHA ÇOK DESTEKÂ
Asgari ücret iÅŸsizleri de ilgilendiriyor. Yasaya göre; iÅŸsizlik maaşının en düÅŸük miktarı brüt asgari ücretin (13 bin 414 liraya çıktı) yüzde 40’ı, en yükseÄŸi ise yüzde 80’i kadar. Buna göre, en düÅŸük iÅŸsizlik maaşı 5 bin 365 lira en yüksek iÅŸsizlik maaşı 10 bin 731 lira olacak.
3-GSS PRÄ°MÄ° VE BEDAVA SAÄžLIK
YaÅŸadığı hane içerisindeki kiÅŸi başına düÅŸen gelir brüt asgari ücretin üçte birinden düÅŸük olan kiÅŸilerin Genel SaÄŸlık Sigortası (GSS) primleri devlet tarafından ödeniyor. Åžu anda bu sınır 3 bin 336 lira. 1 Temmuz’da bu tutar 4 bin 471 lira olacak. Yani hanedeki kiÅŸi başına geliri bu sınırın altında olan yeni mezun öÄŸrenciler ve iÅŸsizler bedava GSS’li olup saÄŸlık için para ödemeyecek. Bu sınırın üzerinde geliri olanlar da aylık prim ödeyecek. GSS primi aylık 302 liraydı, bu rakam da temmuzda 402 liraya çıkacak.
4-BAÄžKUR PRÄ°MÄ° NE KADAR OLDU?
Serbest meslek erbabı, ÅŸirket ortakları, avukat, muhtar, esnaf BaÄŸkur primi ödüyor. Asgari ücretteki artış BaÄŸkur primlerini de artırıyor. Aylık prim son ücrete göre 4 bin 452 liradan 4 bin 624 liraya çıkacak. Primi düzenli ödeyen yüzde 5 daha az ödeyecek.
5-DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASI
DoÄŸum ve askerlik borçlanması günlük brüt asgari ücretin yüzde 32’sinden az, bu tutarın 7.5 katından fazla ise yapılamıyor. 2023’ün ilk yarısında bu rakam en düÅŸük 106.75 lira, en yüksek 800.62 lira olarak uygulanıyordu. Yeni zamla birlikte bu rakam en düÅŸük 143 lira, en yüksek 1.070 lira oldu.
6-STAJYER MAAÅžI
Staj yapanlar net asgari ücretin yüzde 30’undan az olmamak üzere ücret alıyor. Böylece stajyer ücretleri yeni zamla birlikte 2 bin 552 liradan 3 bin 420 liraya çıktı.
7-KIDEM TAZMÄ°NATI
Kıdem tazminatının taban tutarını brüt asgari ücret belirliyor. 1 Temmuz itibarıyla en düÅŸük kıdem tazminatı tutarı net 13 bin 312 lira olacak.