ATİPİK OTİZM NEDİR?
Atipik otizm, Tipik Otizm tanısı için gerekli klinik belirtilerin hepsinin bulunmadığı ancak yine de Otizm Spektrumunun içinde olan daha hafif olguları tariflemek için sıklıkla kullanılan bir ifadedir.
ATİPİK OTİZM BELİRTİLERİ NELERDİR?
Özet olarak, Atipik Otizm tanı kriterlerinin hepsinin karşılanmaması ya da daha hafif seyretmesi olarak tanımlayabiliriz. Aşağıda belirtilen belirtilerden en az birinin olması veya birden fazla belirtinin daha hafif şiddette gözlenmesi durumdur;
- Atipik veya uygunsuz sosyal davranış gösterme,
- Motor gelişim, görsel veya mekansal algı, bilişsel yetiler gibi farklı nörolojik yeteneklerde gelişimsel problemler,
- Dil ve konuşma yeteneklerinde gecikme,
- Sözlü veya sözlü olmayan iletişimde yetersizlik,
- Tat, koku, görme, dokunma veya işitme duyularında artmış veya azalmış duyarlılık,
- Tekrarlayıcı davranış kalıpları gösterme (stereotipik davranış).
OTİZM TEDAVİSİNDE NELER YAPILIR?
Otizm Spektrum Bozukluğu tedavisinde bireyin özel gereksinim alanlarına ve özel gereksinimin düzeyine uygun bireyselleştirilmiş özel eğitim programları uygulanır. ABA (Uygulamalı Davranış Analizi), EIBA (Erken Yoğun Davranış Analizi), Denver Modeli, DIR Modeli, Floortime Modeli gibi farklı özel eğitim yöntemleri bulunmaktadır.Ek olarak bireyin özel gereksinim düzeyine uygun olacak şekilde Dil-Konuşma Terapisi, Duyu Bütünleme Terapisi gibi diğer yöntemler de bilimsel alt yapısı bulunan, bir önceki paragrafta bahsedilen metotlara ek olarak uygulanabilecek yöntemlerdir.Eşlik eden yıkıcı davranış sorunları ya da eşlik eden diğer psikiyatrik bozukluklar olması durumunda çocuk ergen psikiyatristi tarafından medikal tedaviler de eklenebilir.
OTİZM TEDAVİSİNDE AİLELERE ÖNERİLER
Otizm Spektrum Bozukluğu, tanı konulduktan sonra uzun süreli tedavinin ve çocuk ergen psikiyatrisi kontrollerinin gerektiği bir hastalıktır. Tedavinin etkinliği ilk 6 ay içerisinde ilk meyvelerini vermeye başlar. Mümkünse tek bir çocuk ergen psikiyatristinin kontrolünde olması, tedavinin takibinin özel eğitim merkezi – aile – doktor işbirliği ve doktorun bilgisi dahilinde yapılması önemlidir. Böylece daha gerçekçi ve bireyselleştirilmiş bir tedavi programı çizilebilir.
Aileler, yetersizlik hissi ile “alternatif” tedaviler arayabilmektedir. Unutulmamalıdır ki, bilimsel verilerle kanıtlanmamış ve çocuk ergen psikiyatrisi uzmanının önerisi dahilinde olmayan tedavi modelleri faydadan ziyade vakit, para kaybına yol açabilmekte, ailelerin umutlarını tüketebilmektedir.Mevcut tıbbi veriler ışığında Otizm Spektrum Bozukluğunda özel eğitim desteğinin “alternatifi” olabilecek bir yöntem yoktur. Fakat bazı durumlarda özel eğitime ek olarak “destekleyici” yöntemler uygulanabilir. Bu yöntemler için de çocuk ergen psikiyatristinize danışılması önerilir.