Giriş
Bayılmak zannedildiği kadar basit bir durum değil!
Gömlek yakasının çok sıkı olmasının bile şah damarına etki ile bayılmaya neden olabileceğini biliyor muydunuz? Ayrıca uzun süre aç kalmak, yoğun stres, korkmak, sinirlenmek ya da aşırı sıcaklar bayılmaya neden olabildiği gibi ciddi hastalıkların da habercisi olabiliyor. Sebepsiz ve tekrarlanarak meydana gelen bayılmalar ise kalp sağlığı açısından vücudun verdiği bir sinyal de olabiliyor!
Bilinç kaybı ile birlikte vücudun normal pozisyonunu koruyamayarak olduğu yere yığılmasına bayılma deniyor. Baygınlıkta ise tam bilinç kaybı olmuyor. Kişi çevresindeki olan bitenin farkında olsa da üçsüzlükten dolayı uyaranlara cevap veremiyor.
Geçici bilinç kaybı olarak tanımlanan bayılmalar altta birçok farklı sorunu gizlediği için dikkatli olmak gerekiyor.
Kardiyoloji Uzmanı Dr. Murat Şener, "Uzun süre aç kalmak, yoğun stres, korkmak, sinirlenmek ya da aşırı sıcaklar bayılmaya neden olabildiği gibi ciddi hastalıkların da habercisi olabilir." diyor. Sebepsiz ve tekrarlanarak meydana gelen bayılmaların ise kalp sağlığı açısından vücudun verdiği bir sinyal anlamına geldiğini belirtiyor.
BAYILMA NEDEN OLUR?
Kan dolaşımınının azalması veya durması durumunda beyne giden kan akımının azalması bayılmaya neden olabiliyor. Hatta, gömlek yakasının fazla sıkı olması sonucu şah damarlarına yaptığı baskıyla yaşanan bayılmalar buna bir örnek. Dr. Şener, "bir başka neden ise kan hacminde azalmaya bağlı kalbe (dolayısıyla beyne) az veya düşük basınçla gitmesidir." diyor. Bu, özellikle tansiyon ilacı kullananlarda çok görülen, aniden kalkma sonrası baş dönmesi, sendeleme ve ileri seviyelerde bilinç kaybı durumu.
Dr. Şener aynı zamanda sıcak havaların, susuz kalmanın, sara (epilepsi) gibi rahatsızlıkların, uzun süre ayakta kalmanın ve kalp hastalıklarının bayılmanın diğer nedenleri arasında olduğunu belirtiyor. Bayılmaya neden olan kalp hastalıkları arasında; kalp kapağı hastalıkları, kalpteki kitleler ve ritim bozuklukları yer alıyor.
BAYILMA İLE KALP SAĞLIĞI İLİŞKİSİ
Dr. Şener, bayılma şikayeti olan birçok kişide kalbe ait rahatsızlıkların gözlemlendiğini belirtiyor. Çarpıntı, kalpte yapısal bozukluk olması, ailede ani ölüm hikayesi bulunması ve şikayetlerin efor sarfederken ya da istirahat halindeyken olup olmaması bayılma sebebinin belirlenmesine yardımcı.
Tüm bu gibi durumlarda, bayılma nedenlerinin doğru bir teşhisi için EKG, ekokardiyografi, ritim ve holteri, eğik masa testi, bazen de koroner anjiyografi veya elektrofizyolojik çalışmaları bayılmanın kaynağını bulmaya yardımcı olabiliyor. Bayılmaya neden olan en önemli kalp rahatsızlığı ise ritim bozukluğu. Böyle bir durumda ilaç tedavisi, kalp pili, ablasyon ve bazen de elektroşok cihazı uygulamaları gerekebiliyor.
BAYILMA HALİNDE NE YAPILIR?
Bayılma anında kişide geçici süreyle bilinç kayboluyor. Ani kalp durması, tansiyon düşmesiyle birlikte vücutta bütün kaslar gücünü kaybediyor ve bayılma geçekleşiyor. Bayılma her ne kadar kısa süreli bir durum olsa da bu olayı dikkate almak gerekiyor.
Bayılma anında yapılabilecek en iyi yöntem hastayı sırt üstü yatırmak ve ayaklarını yukarı kaldırmak. Bu sayede hastanın beyindeki kan dolaşımının hızlandırılmasına yardımcı olunuyor. Unutmamak gerekiyor ki bayılmalar sadece kalp kökenli olmayabiliyor. Nörolojik bazı sebepler, kan şekerinin düşmesi ve psikolojik nedenler de bayılmaya neden olabiliyor. Bu nedenle yaşanan bayılma sonrası mutlaka altta yatan nedenini araştırılması gerekiyor.