Giriş
28 Haziran 2023 - 07:00 | Son Güncelleme:
Bayramda çalışanın ücret hakları
1
Ekonomide çarkların dönmeye devam etmesi için sağlık, güvenlik, gıda, perakende ve turizm gibi sektörlerde faaliyet gösteren işçilerin tatil demeden çalışması gerekiyor. Bu kapsamda Kurban Bayramı ve idari izinli günler dahil bazı işçiler çalışmaya devam edecek. Yasalar bu fedakarlığa karşı işçilere önemli haklar tanıyor. Bunlardan ilk akla geleni bayram mesaisi.
28 Haziran 2023 - 07:00 | Son Güncelleme:
2
Bayram dönemleri bazı çalışanlar fedakarlık yapıyor. Ekonomik faaliyetlerin devamlılığı ve işletmelerin gelirlerini artırmaları için değerlendirilen bu dönemde çalışanlara da ek ücret hakkı sağlanıyor.
3
Öncelikle, 4.5 gün süren Kurban Bayramı tatili 26 Haziran ve 27 Haziran’ın da idari izin kapsamına alınmasıyla 9 güne (hafta sonları dahil) çıkarılmıştı. Bu karar sadece kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanları (memurları) kapsıyor. Özel sektörde çalışan kişiler için bir değişikliğe gidilmedi. Yani özel sektörde çalışanların bayram tatili 4.5 gün olarak uygulanacak.
4
ÇİFT GÜN HESAPLANACAK
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayıp tatil yapan işçiye normal ücret ödeniyor. Yani 4.5 günlük Kurban Bayramı’nda çalışmayan işçiye normal ücret ödenecek. Ama tatil yapmayıp, yasal günlük iş süresini aşmayacak şekilde çalışan işçiye, çalışmadan alacağı bir günlük ücretinin yanında, çalıştığı her bir gün için de normal bir günlük ücreti ödenecek.
5
Böylece ulusal bayram ve tatil günlerinde çalışan işçi; bir günü çalışmadan, bir günü de çalışması karşılığı olmak üzere iki günlük ücret alacak. İş sözleşmesi ve toplu sözleşmede farklı hükümler varsa (örneğin günlük ücretin 2 katı gibi) ödenecek tutar daha da artabiliyor.
6
HAFTA TATİLİNE DENK GELİRSE NE OLACAK?
Ulusal bayramlar tatil günlerine denk gelebiliyor. Normalde bayramda biri çalışma karşılığı olmaksızın, biri de çalışma karşılığı olarak iki günlük ücret ödenmesine karşın, hafta tatiline gelen bayram gününde işçinin çalışması fazla çalışma sayılıyor ve çalışana 2.5 günlük ücret ödeniyor.
7
Örneğin; cumartesi günü hafta tatili uygulanan işyerinde çalışana bayramın bu tarihe denk gelen gününde çalışması halinde, bir günlük çalışmadan, 1.5 günlük de çalışma karşılığı olmak üzere 2.5 günlük ücret ödenecek. Bu bayramda 1 gün hafta sonuna denk geliyor.
8
TÜMÜNDE ÇALIŞAN KAÇ GÜNLÜK ÜCRET ALACAK?
4.5 günlük bayram tatilinde çalışanların kaç gün yevmiye alacağını hesaplayalım:
Yarım gün arife (salı) tam yevmiye olacak,
Bayramın 1’inci günü çarşamba (bugün) 2 yevmiye,
Bayramın 2’nci günü perşembe 2 yevmiye,
Bayramın 3’üncü günü cuma günü 2 yevmiye,
Bayramın 4’üncü günü cumartesi hafta tatiline geliyorsa ise 2.5 yevmiye.
9
YASAL ÇALIŞMA SAATİNE DİKKAT!
Yasaya göre haftalık çalışma süresi 45 saat. Bunu aşan çalışma süresi ‘fazla çalışma’ sayılıyor ve zamlı ücretlendiriliyor. 45 saat, işyerinde çalışılan gün sayısına bölünerek günlük yasal çalışma süresi bulunuyor.
10
Örneğin, haftada 5 gün çalışılan işyerinde günlük 9 saat, haftalık 6 gün çalışılan işyerinde de günlük yasal çalışma süresi 7.5 saat olarak hesaplanıyor. Bunun üzerinde yapılan çalışma fazla çalışma olup, ücretinin yüzde 50 zamlı ödenmesi gerekiyor.
11
ÖRNEK HESAPLAMA
Ödenecek ücret şu şekilde hesaplanacak: Bayram nedeniyle çalışmadan ödenecek bir günlük ücret (375 lira), bir günlük çalışması (7.5 saatlik) karşılığı bir günlük ücret (375 lira) olmak üzere iki günlük ücreti olan 750 lira (375 TL x2). Bir gündeki 2 saatlik fazla çalışması için de saatlik ücretin yüzde 50 fazlası uygulanarak 150 lira olmak üzere bir gün için toplam 900 lira (750 TL+150 TL), bayramda 2 gün çalıştığından iki gün için 1.800 lira (900 TL x 2) ücret hesaplanacak.
12
İDARİ İZİN NEDİR?
İdari izin; siyasi otorite tarafından kamu çalışanlarına verilen izindir. İdari izin günleri kamu kurum ve işyerleri kapatılmaz, kamu hizmeti nöbetçi memur veya işçilerce devam ettirilir. Bu nedenle idari izin kullanan fiili çalışmaya dayalı ödemeler hariç (yol, yemek parası vb.) idari izin yapmayıp çalışan kamu görevlileri de aynı ücreti alır.
13
