Giriş
Bel ağrısını hafife almayın! Çocuklar için büyük tehlike: El ve kollarda uyuşmaya neden oluyor
Okul döneminde bir öğrencinin en çok kullandığı ürünlerden biri sırt çantası oluyor. Defterler, kitaplar, kalemler çantaya yerleştirildikçe ağırlığı artabiliyor. İlkokul, ortaokul ve lisede eğitim gören çocukların bu denli ağır çantaları yüklenmesi ise beklenmedik sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Hikmet Çetin, ağır sırt çantası taşımaktan dolayı oluşabilecek problemlerle ilgili kapsamlı bilgiler paylaşıyor.
Hilal Gülden Boğazkesen - Posta.com.tr / Okul çağındaki çocuklar, taşıdıkları ağır sırt çantalarından dolayı çeşitli sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalabiliyor. Bel ağrısıyla kendini gösteren bu problemler, önlem alınmadığı takdirde daha ciddi sonuçlara neden olabiliyor. İşte tüm detaylar...
UZUN VADEDE CİDDİ SORUNLARA YOL AÇABİLİYOR!
Öğrencilerin ağır sırt çantası taşıması, ilk olarak bel ağrısıyla ortaya çıkabiliyor. Yükün sürekli olarak sırt bölgesinde olması ve gerekli önlemlerin alınmaması ise uzun vadede oluşabilecek sorunların kapısını aralıyor. Op. Dr. Hikmet Çetin, ağır sırt çantalarının neden olabileceği bazı sağlık sorunlarını şu şekilde sıralıyor;
- Kas ve Eklem Ağrıları: Boyun, omuz, sırt ve bel bölgelerinde kas ve eklem ağrıları gelişebilir. Ağır yük, omuz ve sırt kaslarının aşırı çalışmasına yol açarak kasların gerilmesine ve ağrılara neden olabilir.
- Duruş Bozuklukları: Sürekli ağır çanta taşımak duruş bozukluklarına yol açabilir. Ağırlığı dengelemek için kişi öne doğru eğilerek kambur durabilir. Bu da uzun vadede duruş bozukluklarını kalıcı hale getirebilir.
- Bel Fıtığı Riski: Omurga üzerindeki aşırı baskı bel fıtığı riskini artırabilir. Özellikle ağır çantayı bir omuzda taşımak, disklerin dengesiz bir şekilde baskıya maruz kalmasına yol açarak fıtık gelişimine katkıda bulunabilir.
- Omurga Eğrilikleri (Skolyoz ve Kifoz): Omurga yapısı üzerinde dengesiz bir yük yaratıldığı için omurga eğrilikleri görülebilir. Ağırlığın düzensiz taşınması, skolyoz (omurga eğriliği) veya kifoz (öne doğru kamburluk) gibi postüral bozukluklara neden olabilir.
SIRT YA DA BEL AĞRISI NORMAL BİR DURUM DEĞİL!
Her hastalık, çeşitli belirtilerle ortaya çıkar. Bu belirtilerin dikkate alınması ve zamanında uzman hekime danışılması, erken teşhisin ve tedavinin mümkün hale gelmesini sağlıyor.
Uzman isim, "Hafif ağrılar dinlenmeyle geçerken sürekli hale gelen veya gün geçtikçe şiddetlenen ağrılar dikkat edilmesi gereken bir işaret olabilir. Özellikle uyku sırasında sırt ya da bel bölgesinde ağrı olması normal bir durum değildir ve altında yatan bir kas-iskelet sistemi problemi olabilir" sözleriyle durumun ciddiyetinin altını çiziyor.
HANGİ DURUMDA UZMAN HEKİME BAŞVURULMALI?
Op. Dr. Hikmet Çetin, ağır sırt çantası taşımaktan dolayı ortaya çıkabilecek sorunları tek tek açıklarken hangi durumlarda hekime başvurulması gerektiğini de detaylandırıyor.
- Çantanın tek omuzda taşınması ya da yanlış kullanım nedeniyle omurgada asimetrik bir eğrilik veya kamburlaşma fark edilirse skolyoz veya kifoz gelişimi açısından bir uzman değerlendirmesi gerekir. Omuzlardan birinin sürekli düşük veya yüksek durması, omurganın sağa ya da sola doğru eğilmesine neden olabilir.
- Ağır çanta taşımanın sinirler üzerinde baskı yapması, kollarda ve ellerde sık sık karıncalanma veya uyuşmaya neden olabilir. Bu durum sinir sıkışması belirtisi olabileceği için bir uzmana başvurulmalıdır. Özellikle omuz bölgesinde taşınan ağırlık nedeniyle oluşan sürekli gerilim hissi de bir uzman görüşü gerektirir.
- Çanta taşımaya bağlı olarak çocuğun duruşunda öne eğilme veya dik durmada zorluk oluşuyorsa, kas-iskelet sistemi bu yüklenmeden etkilenmiş olabilir. Yürüme, oturma veya ayakta durma gibi günlük aktivitelerde sürekli postür bozuklukları fark ediliyorsa uzun vadede duruş bozukluklarını önlemek için bir uzman müdahalesi gerekebilir.
- Çocuk normalde rahatça yapabildiği aktivitelerde (koşmak, zıplamak, eğilmek gibi) ağrı veya zorlanma yaşıyorsa, kas ve iskelet sisteminde bir sorun gelişmiş olabilir. Ağrılar çocuğun oyun veya spor gibi fiziksel aktivitelerine engel olmaya başladıysa durumun detaylıca değerlendirilmesi önerilir.
- Büyüme ağrıları genelde bacaklarda hissedilir ve gün içinde azalma eğilimindedir. Ancak sırt, bel ve omuz gibi bölgelerde gün içinde de süren ağrılar görülüyorsa bu, gelişim ağrısından ziyade çanta kullanımıyla ilişkili olabilir.
BÜYÜMEDEN KAYNAKLI AĞRIDAN AYIRT EDİLEBİLİR!
Uzman isim, büyüme ağrısı ve ağır çantadan kaynaklı oluşan ağrılar için "Sırt çantası ağrıları; omuzlarda, üst sırt ve bel bölgesinde yoğunlaşır. Ağır çantalar, omuzlarda baskıya neden olduğu için omuz kaslarında hassasiyet veya sırtın orta ve alt bölgesinde ağrı hissi görülebilir. Büyüme ağrıları genellikle bacaklarda, özellikle dizlerin arka kısmı, baldırlar ve uylukta hissedilir. Sırt, omuz veya bel gibi bölgelere daha az yayılır" açıklamasında bulundu.
Op. Dr. Hikmet Çetin, iki sağlık sorunu arasındaki farkları daha detaylı bir şekilde anlatıyor;
- Sırt çantası ağrıları çanta taşındıktan hemen sonra veya taşındığı günün akşamında başlar. Çanta kullanımı devam ettikçe ağrı daha fazla hissedilir. Büyüme ağrıları genelde akşamları veya gece yatarken daha yoğun olur, gün boyunca daha az hissedilir. Yoğun fiziksel aktivite sonrası da görülebilir ancak çanta taşıma ile doğrudan ilişkili değildir.
- Sırt çantası ağrıları genellikle çanta taşındığı sürece veya taşındıktan sonra devam eder. Çanta kullanım sıklığı azaltıldığında ya da bırakıldığında ağrı hafifler. Büyüme ağrıları dönemsel olarak gelir ve kendiliğinden geçer. Büyüme ağrıları birkaç hafta veya ay sürebilir ve zamanla kaybolur. Çocuk büyüdükçe bu ağrılar azalır ve tamamen ortadan kalkar.
- Sırt çantası ağrıları, aşırı yük taşıma devam ederse giderek artar ve kronikleşebilir. Özellikle çanta ağırlığının artması ve tek omuzda taşınması durumunda ağrı daha da şiddetli hale gelebilir. Büyüme ağrıları genellikle hafif ile orta derecede olup rahatsızlık verici olsa da çocukların günlük aktivitelerini engellemez. Şiddetli ağrılar, büyüme ağrılarından kaynaklanmaz ve başka nedenlerle ilişkilidir.
- Her iki ağrı tipi de çocuğun hayatını etkilese de, büyüme ağrıları sürecin doğal bir parçası olarak kabul edilir ve genellikle özel bir tedavi gerektirmez. Ancak, sırt çantası kullanımından kaynaklanan ağrılar, çanta kullanımı ve taşıma şeklinin değiştirilmesi ile yönetilebilir ve önlenebilir. Ağrıların şiddetli veya uzun süreli olması durumunda ise bir doktora danışılması önerilir.
OKUL ÇANTASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Sırt ve bel ağrılarının önüne geçmek için okul çantası seçiminde ve kullanımında dikkat edilmesi gereken birkaç önemli nokta vardır. Doğru çanta seçimi ve kullanımı, özellikle büyüme çağındaki çocukların sağlığını korumada önemli bir rol oynar.
Op. Dr. Çetin, "Sırt desteği ve omuz pedleri olan ergonomik çantalar, vücuda uygun şekilde tasarlanmıştır ve ağırlığın eşit şekilde dağılmasına yardımcı olur. Omuz askılarının geniş ve yastıklı olması önemlidir. Dar ve ince askılar omuzlara baskı yaparak ağrıya neden olabilir. Göğüs ve bel kemerleri, ağırlığın bel ve kalçaya doğru yayılmasını sağlar, omuz ve sırt üzerindeki baskıyı azaltır.
Çantanın boyu çocuğun sırtıyla orantılı olmalıdır. Aşırı büyük çantalar, çocuğun yürüyüş dengesini bozabilir ve ağırlık merkezini değiştirebilir. Çanta, bel hizasından daha aşağıda olmamalıdır. Çantanın alt kısmı bel hizasında veya biraz yukarısında olmalıdır.
Çanta içindeki ağır eşyaların çantanın orta kısmına ve sırt kısmına yakın yerleştirilmesi, ağırlığın sırt boyunca daha iyi dağılmasını sağlar. Bölmeli çantalar, eşyaları daha düzenli yerleştirerek ağırlığın dengelenmesine yardımcı olur. Çanta mutlaka her iki omuzdan taşınmalıdır. Tek omuzda taşımak, omurgada eğriliğe ve dengesizliklere yol açabilir" ifadelerine yer verdi.