Giriş
Bilim insanları uyardı: Sentetik kimyasallar erken ölüme yol açıyor
Günlük yaşantıda sıklıkla kullanılan sentetik kimyasallarla dolu plastikler, makyaj malzemeleri, parfümler, oyuncaklar hatta halılar erken ölüm riskine yol açıyor. Ftalat adı verilen bu maddelerin hormonal sistemi bozarak, gelişim sorunları, kalp hastalıkları obezite, diyabet ve kısırlık gibi çok ciddi sorunlara yol açtığını belirten uzmanlar plastik kullanıma son verilmesi çağrısında bulundu.
ABD’de yapılan yeni bir araştırmaya göre gıda saklama kapları, şampuan, makyaj, parfüm ve çocuk oyuncakları gibi yüzlerce tüketici ürününde bulunan ve ftalat adı verilen sentetik kimyasallar, ülkede 55 ila 64 yaş arasındaki insanlar arasında yılda 91 bin ile 107 bin erken ölüme neden oluyor.
Hakemli bir dergi olan Environmental Pollution’da yayınlanan araştırmaya göre, en yüksek ftalat seviyelerine sahip kişiler, herhangi bir nedenden, özellikle kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle daha fazla ölüm riskine sahipti. Çalışma,ayrıca bu ölümlerin ABD'ye ekonomik üretkenlik kaybı nedeniyle her yıl yaklaşık 40 ile 47 milyar dolara mal olabileceğini ortaya koydu.
GELİŞİM, ÜREME, BEYİN VE BAĞIŞIKLIK SORUNLARI
New York Üniversitesi Langone Halk Sağlığı Merkezi’nde çevre tıbbı profesörü olan baş yazar Dr. Leonardo Trasande, "Bu çalışma, plastiğin insan vücudu üzerindeki etkisine ilişkin artan kanıtlara katkıda bulunuyor. Plastik kullanımın ortadan kaldırmak için yeni düzenlemeler yapılmasını destekliyor” diye konuştu.
Bununla birlikte, ABD Ulusal Çevre Sağlığı Bilimleri Enstitüsü'ne göre, ftalatlar vücudun endokrin sistem olarak bilinen hormon üretim mekanizmasına saldırıyor. Ardından, "gelişim, üreme, beyin, bağışıklık ve diğer sağlık sorunları ortaya çıkıyor. Kurum, küçük hormonal bozulmaların bile "önemli gelişimsel ve biyolojik etkilere" neden olabileceğini belirtiyor.
BEBEKLERİN BEYNİNE ZARAR VERİYOR
Diğer taraftan, plastiklerdeki kimyasallar bebeklere de zarar veriyor. Bilim insanları, plastiklerdeki kimyasalların bebeklerin beyinlerine zarar verdiğini ve derhal yasaklanması gerektiğini açıkladı.
Önceki araştırmalar, ftalatları erkek bebeklerde genital malformasyonlar ve inmemiş testisler ve yetişkin erkeklerde düşük sperm sayısı ve testosteron seviyeleri gibi üreme sorunlarıyla ilişkilendirmişti.
Parfümlerin daha uzun süre dayanmasını sağlamak için şampuan, sabun, saç spreyi ve kozmetik gibi kişisel bakım ürünlerine de ftalatlar ekleniyor.
Diğer yaygın maruziyetler, gıda ambalajları, deterjanlar, giysiler, mobilya ve otomotiv plastiklerinde ftalat kullanımından kaynaklanıyor.
KİMYASALLAR HER YERDE
Plastiği daha esnek hale getirmek için kullanılan flatatlar PVC sıhhi tesisat, vinil döşeme, yağmura ve lekeye dayanıklı ürünler, tıbbi borular, bahçe hortumları, makyaj malzemeleri, oyuncaklar, su ısıtıcıları ve biberonlar da dahil olmak üzere insanların sıklıkla kullandığı tüketici ürünlerinde kullanıyor.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), "Çocuklar etrafta emekler ve birçok şeye dokunur, sonra ellerini ağızlarına sokar. Elden ağza bu davranış nedeniyle, tozdaki ftalat parçacıkları çocuklar için yetişkinlerden daha büyük bir risk olabilir" açıklamasını yaptı.
5 BİNDEN FAZLA KİŞİ İNCELENDİ
Trasande, yeni çalışmanın 55 ile 64 yaş arasındaki 5 binden fazla yetişkinin idrardaki ftalat konsantrasyonunu ölçtüğünü ve bu seviyeleri ortalama 10 yıl boyunca erken ölüm riskiyle karşılaştırdığını söyledi.
Araştırmacılar, önceden var olan kalp hastalığı, diyabet, kanser ve diğer yaygın durumlar, kötü beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite ve vücut kütlesi ve bisfenol A veya BPA gibi bilinen diğer hormon bozucuların seviyeleri için kontrol edildiğini açıkladı.
Diğer taraftan Trasande, ftalatların vücudu nasıl etkileyebileceğini tam olarak öğrenmek için altın standartta çift kör, randomize bir klinik araştırma yapılması gerektiğini söyledi. Ancak, böyle bir çalışmanın asla yapılamayacağını, çünkü "insanları potansiyel olarak toksik kimyasallara maruz kalacak şekilde etik olarak rastgele seçilemeyeceğini” söyledi.
Trasande, "Fitalatların, yetişkin kardiyovasküler hastalığının bir göstergesi olan erkek cinsiyet hormonu testosteron ile bulaştığını zaten biliyoruz. Kimyasal BPA, erkek bebeklerin üreme sistemlerindeki anormallikler ve yetişkin erkeklerde daha sonra kısırlık sorunlarının yanı sıra obezite, kalp hastalığı, kanser ve herhangi bir nedenden dolayı erken ölümle de bağlantılıdır” açıklamasını yaptı.
NTV