Giriş
Bir yaş grubunu hiç etkilemiyor! Maymun çiçeği'ne karşı bağışıklıkları var, o gruptansanız çok şanslısınız
Maymun çiçeği virüsünün hızlı bir şekilde yayılması beraberinde büyük bir endişe getirdi! Pek çok kişi bu virüsün nasıl bulaştığını araştırıyor. Peki, Maymun çiçeği nasıl bulaşır? Maymun çiçeğine karşı bağışıklık nasıl gelişir? İşte merak edilenler...
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Sarhan Sakarya, 1980 öncesi çiçek aşısı olan kişilerin yüzde 80 oranında maymun çiçeği hastalığına bağışıklığı olduğunu söyledi. Peki, çiçek aşısı maymun çiçeği virüsüne karşı koruma sağlar mı?
KORKULAR YENİDEN ORTAYA ÇIKTI
Covid-19 pandemisi sonrası yeni çıkan her salgın haberinde tüm dünya alarma geçerken, Afrika’da ortaya çıkan maymun çiçeği salgını da benzer bir korkuyu tetikledi. Maymun çiçeği hastalığının pandemideki gibi insanları evlerine kapatacak seviyede bir salgına sebep olmayacağını belirten Medicana Sağlık Grubu Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Sarhan Sakarya, 1980 öncesi çiçek aşısı olan kişilerin yüzde 80 oranında maymun çiçeği hastalığına bağışıklığı olduğunu söyledi.
Maymun çiçeği hastalığının aslında bir çiçek hastalığı olduğunu ve ilk defa maymunlarda görüldüğü için adını buradan aldığını vurgulayan Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Sarhan Sakarya, “Hastalık bulaşma şekli, yayılma hızı ve etkisi Covid-19 kadar tehlikeli değil, Covid-19’da bir aşımız da yoktu. Şimdi elimizde maymun çiçeğine karşı dünya otoriteleri tarafından onaylanmış aşı var. Bunları hızlıca üreterek aşılama ile bunun önüne kolayca geçilebilir” dedi.
BULAŞMA TEMAS YOLUYLA GERÇEKLEŞİYOR
Bulaşma yolları hakkında da bilgiler paylaşan Prof. Dr. Sakarya, “İnsanların salgılarında bu virüs bulunuyor, her tür sıvı transferi, kan tükürük, cinsel ilişki bu virüsün bulaşmasına neden oluyor. Hasta kişinin yattığı çarşaflar, kıyafetlerin ortak kullanımı gibi durumlarda da bulaşabiliyor” dedi. Grip benzeri belirtilerle başlayan maymun çiçeğinin ateş, halsizlik, lenf bezlerinde şişlik gibi belirtileri de olduğunu ekleyen Sakarya, “Şu an Dünya Sağlık Örgütü’nün açıkladığı 99 bin vaka var. Türkiye’de henüz kayıt altına alınan bir vaka olmadı” dedi.
MAYMUN ÇİÇEĞİNİN İLK BELİRTİSİ DÖKÜNTÜ
Hastalığın bulaştıktan sonra 1 ila 3 haftalık bir süreçte el, kol, bacak ve yüzlerde döküntüler şeklinde etkisinin görülmeye başladığını söyleyen Sakarya, “Sonrasında bu döküntüler içi süt kıvamında iltihaplanmış büyükçe keseler haline geliyor. Sonrasında bunlar sönerek döküntülerin tamamının geçmesi ile süreç tamamlamış oluyor. Ancak bu keseler sönümlense bile, lezyonlar tamamen geçene kadar bulaş riski devam ediyor” diye konuştu.
YENİ BİR PANDEMİ Mİ GELİYOR?
Prof. Dr. Sarhan Sakarya, Covid-19 pandemisi sonrası insanların “Yeni bir pandemi mi geliyor?” korkusu yaşamasının anlaşılır olduğunu ifade ederek şunları kaydetti: “Ancak bu hastalığı Covid ile kıyasladığımızda bulaşma riski Covid’e göre daha zor, öldürücü etkisi daha az, tedavi almasanız da süreci tamamlayarak iyileşme oranınız yüksek ve en önemlisi çiçek hastalığının bir şekli olduğu için çiçek aşısı ile bu hastalığın bir pandemi haline gelmesi engellenebilir. Covid-19’da bulaş döneminde bir belirti göstermeden, solunum yoluyla yayılım oluyordu. Bunda ise insanların görebileceği el, kol, bacak ve yüzde keselerin sivilcelerin oluşması hasta olan kişinin kolayca tanınmasını sağlayacak, bu da yayılımı durduran etkenlerden biri.”
MAYMUN ÇİÇEĞİNDEN NASIL KORUNULUR?
Hasta olan kişilerle 1 metre mesafe korunması gerektiğini söyleyen Sakarya hastalıktan korunmanın yollarını şöyle özetledi: “Solunum yoluyla tükürük partiküllerinin sizin solunumunuza karışmasını önleyecek bir mesafede bulunursak ve hasta kişi ile teması kesersek bulaş riskini en aza indirmiş oluruz. Aile bireylerinden biri hasta olduysa odasını ayırıp çarşaf ve kıyafetlerine temas etmeden mümkünse tuvaletini de ayırarak 21 günlük bir izolasyon ile süreci tamamlamak mümkün. Bir diğer bulaş imkanı mağazalarda kıyafet deneme yapılması, sahillerde herkesin kullandığı şezlong minderleri gibi malzemelerin kullanılması, bu tür temaslara dikkat edilmeli. Henüz bu hastalık için etkili bir ilaç bulunmuyor ancak hiçbir ilaç almadan ortalama 3 haftayı tamamlayıp süreci atlatıyoruz. İmmün sistemi baskılanmış yaşlı hastalar, kemoterapi gören insanlar için risk yüksek.”
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Maymun çiçeği virüsü (monkeypox), genellikle orta ve batı Afrika'da görülen ve benzer şekilde çiçek hastalığına neden olan nadir bir viral enfeksiyondur. Son yıllarda bu virüsün diğer bölgelere de yayılma eğilimi göstermesi, küresel sağlık otoriteleri tarafından dikkatle izlenmektedir.
YÜKSEK ATEŞE DİKKAT
Yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, titreme ve yorgunluk bulunur. Bu semptomlar genellikle 1-4 gün sürer ve ardından hastalığın karakteristik döküntüleri gelişir.
Başlangıçta döküntüler genellikle yüzde, avuç içlerinde, tabanlarda veya genital bölgede görülür. Döküntüler, küçük, düz lezyonlardan kabarık ve su dolu sivilcelere dönüşür, ardından kabuklanarak iyileşir.
Döküntüler genellikle vücudun diğer bölgelerine yayılarak kaşıntılı ve rahatsız edici hale gelebilir.
Enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak, bazı hastalarda lenf bezlerinde şişlik görülebilir. Özellikle lenf bezleri, hastalığın tanısında önemli bir belirteçtir. Şişmiş lenf bezleri, vücudun enfeksiyonla mücadele ettiğinin bir işareti olarak kabul edilir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Damlacık yoluyla gerçekleşir. Enfekte kişiler öksürdüğünde veya hapşırdığında, virüs damlacıklar şeklinde havaya karışır ve yakın mesafede bulunan kişiler tarafından solunduğunda bulaşabilir.
Bu tür damlacıkların doğrudan temas etmeden de bulaşabileceği durumlar, özellikle kapalı ve kalabalık ortamlarda dikkat edilmesi gereken bir diğer bulaşma yolunu oluşturur.
Bu nedenle, enfekte kişilerin toplumdan izole edilmesi ve hijyen kurallarına uyulması, bulaşma riskini azaltabilir.