Giriş
Çalışan anneye destek! En az 71 bin lira ödeme
Sosyal güvenlik sistemimiz çalışan annelere destek olacak ödemeler sunuyor. Bu kapsamda 3 farklı ödeme bulunuyor: Doğum parası, çocuk parası ve süt parası. Tüm ödemeleri eksiksiz alan anneye bu yıl en az 70 bin 962 lira ödenecek.
Çalışma hayatındaki kadınlar hem çocuk yetiştiriyor, hem ev işleriyle uğraşıyor hem de aile bütçesine destek olmak için var gücüyle çalışıyor. Yasalarımız da bu durumu gözeterek kadınlara önemli avantajlar sağlıyor. Doğum izni bunlardan ilk akla geleni. Kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık (16x7=112 gün) izin hakkı var. Çoğul gebelikte (ikiz gibi) bu süreye 2 hafta daha ekleniyor (toplam 126 gün oluyor). Hamilelik süresince periyodik kontrollerde izin alınabiliyor.
ASGARİ ÜCRET BELİRLEYİCİ
Anne doğum izninde geçen süreler için devletten para alıyor. Buna doğum veya rapor parası deniyor. Bu paranın hesabında ise normal doğumlarda 112 günlük süre dikkate alınıyor. Çalışırken bordroda yazan brüt ücret bu paranın miktarını tayin ediyor. 1 Ocak 2025 tarihinden geçerli yeni asgari ücret net 22 bin 104 lira, brüt ise 26 bin 5 lira olmuştu. Dolayısıyla bu yıl doğum yapacak annelere 64 bin 724 lira doğum parası ödenecek. Geçen yıl bu tutar 49 bin 783 lira olmuştu. Bu ödemeyi SSK’lı ve Bağkur’lu anne alabiliyor.
DOĞUM PARASI İÇİN ARANAN ŞARTLAR NELER?
Doğum parası (analık halinde iş göremezlik ödeneği) annenin adına açılan Ziraat Bankası (anlaşmalı banka hesabına) hesabına doğum izni bitiminde yatırılıyor. Para yattığında anneye kısa mesajla bilgi veriliyor. Paranın yatıp yatmadığı e-Devlet’ten ‘4A/4B İşgöremezlik Ödemesi Görme’ sekmesinden de kontrol edilebiliyor. Peki aranan şartlar neler? İşte detayları:
Doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün sigorta primi yatırılmış olmalı.
Doğum izni başlamadan önce işten ayrılanlar bu ödeneği alamıyor. Kadının işyerindeki sigortalılık halinin devam etmesi şart.
Rapor süresince yani 112 gün içinde işyerinde çalışmıyor olmak gerekiyor.
Kadın çalışan, doktordan alacağı raporu işyerine teslim etmeli. Diğer işlemler işyeri tarafından yapılıyor.
Bu ödemede çocuk sayısı sınırlaması yok. İşyeri de kadınları doğum izni kullandı diye işten çıkaramıyor.
ÇOCUK BAŞINA HESABA YATACAK
15 Mayıs 2015’ten sonra doğum yapan tüm annelere çocuk parası verilmeye başlamıştı. Bu kapsamda daha önce k ilk çocuk için 300 lira, k ikinci çocuk için 400 lira ve k üçüncü çocuk için 600 lira ödeniyordu. Fakat geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, yeni doğan çocuk başına desteklerin artırıldığını belirterek “Bu kapsamda yeni doğacak ilk çocuk için verdiğimiz tek seferlik doğum yardımını 5 bin liraya yükseltiyoruz. Ayrıca, ikinci çocuk için her ay 1.500 lira; üçüncü ve sonraki çocuklar için de her ay 5 bin lira olacak şekilde çocuk yardımlarını devreye alıyoruz” demişti.
TÜM AİLELER YARARLANACAK
İkinci ve üçüncü çocuk yardımı 5 yıl yani 60 ay boyunca sürecek. Yeni doğan çocuklara destek ödemesi kapsamında başvuru yapılması gerekecek. Şu anda başvurular alınmıyor. Fakat Aile Bakanlığı son hazırlıkları tamamlamak üzere. Kısa süre içinde nereden ve ne şekilde başvuru yapılacağı paylaşılacak. Başvuruların Aile Bakanlığı ve e-Devlet üzerinden de yapılacağını söyleyebiliriz. Başvuru için gelir şartı aranmayacak. Anne veya babanın çalışıp çalışmadığına bakılmayacak. Yani 1 Ocak 2025’ten sonra çocuğu olan tüm aileler başvuru yapabilecek.
BİR KEREYE MAHSUS 1.238 LİRA
Annelere 3 farklı ödemenin yapıldığını belirtmiştik. Bunlardan üçüncüsü halk arasında süt parası olarak bilinen emzirme ödeneği. Bu para için anne veya eşin SSK veya Bağkur’lu olması ve o kişi adına en az 120 gün prim ödenmiş olması gerekiyor. Ayrıca GSS prim borcu da olmamalı. Para 5 yıl içinde alınabiliyor. Başvuru şartı aranmıyor.
Emzirme ödeneği, sistemde görülen emzirme ödeneği raporuna istinaden otomatik olarak SGK tarafından ödeniyor. Doğum yapan kadın sigortalı değilse ödeme sigortalı eşe yapılıyor. Bu ödeme her yıl enflasyon kadar artıyor. 2024 yılında 857 lira olan bu ödeme 2025 yılı itibarıyla yüzde 44.4 artışla 1.238 liraya yükseldi. Böylece sigortalı anne doğum yaptığında cebine doğum parası, ilk çocuk parasıyla birlikte en az 70 bin 962 lira (64.724+5.000+1.238) girmiş olacak.
1 YILDA 882 BİN 225 KADIN ÇALIŞMAYA BAŞLADI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 9 Şubat 2024’te hayata geçirdikleri İş Pozitif Projesinde 1’inci yılın geride kaldığını belirterek, şu bilgileri verdi: “Projemiz sayesinde tam 1 yılda 882 bin 225 kadını istihdama dahil ettik. Bu süreçte, 1 milyon 127 bin 195 kadın ile kariyer planlamaları için bireysel görüşme gerçekleştirdik. 107 bin 978 kadını ‘Toplum Yararına Program’lardan faydalandırdık. 128 bin 692 kadının ‘İşgücü Uyum Programı’ aracılığıyla çalışma hayatına hazırlanmalarına ve mesleki beceriler kazanmalarına olanak sağladık.”