Giriş
Çocuklarda düşme ve çarpma sonucu oluşan kırıklara dikkat!
Çocuklar büyümeye başladıkça ve kendine olan güvenleri arttıkça tehlikeli hareketler yapma sıklığı da artar. Büyüme ve gelişme döneminde çocukluk kazaları kötü sonuçlar doğurabilir. Çocuklarda düşme ve çarpma sonucu oluşan kırıklar bunlardan biridir. Peki, çocuklarda en çok hangi kırıklar görülür? Çocuklarda kırık tedavisi nasıl yapılır? İşte, çocuklarda düşme ve çarpma sonucu oluşan kırıklara karşı alınması gereken önlemler...
ÇOCUKLARDA SIK GÖRÜLEN KIRIKLAR
Çocuklarda kazalar sonucunda oluşan kırıklar büyümeyle ilgili sorunlara neden olabilir. Çocuklarda emekleme döneminden itibaren düşme ve çarpma gibi kazalardan sonra oluşan kırıklara karşı her zaman dikkat edilmeli.
Çocuk kemiğinin erişkin kemiğinden farklılıkları çocuklarda oluşan kırıkları da özellikli kılar. Çocuk kemiğinin daha elastik olması ve büyüme çekirdeklerinin açık olması çocuklarda görülen kırıkların takip ve tedavisi açısından önemlidir. Bu kırıklar arasında "yeşil ağaç kırıkları" daha çok görülür. Yeşil ağaç kırıklarında, çocuk kemiklerinde daha kalın ve kemikleri örten "periost" adlı zar sağlam kalır. El bileği, kol, ön kol, köprücük kemiği ve ayak bileği kırıkları da çocuklarda sık görülen kırıklara örnektir.
YAZ AYLARINA DİKKAT!
Yetişkinlerden farklı olarak çocukların kemiklerinde büyüme çekirdeği (physis) denen yapılar mevcuttur. Çocuklarda görülen kırıkların bir bölümü bu büyüme çekirdeklerini de ilgilendirir. Burada oluşan kırıklar düzgün tedavi edilmezse ileride fonksiyon kısıtlılığına, yanlış kaynamalara, uzama duraksamalarına neden olur. Özellikle yaz aylarında oyun parkları ve havuz kenarında çocuk travmalarının sayısı artar. Bu travmalar (çocuklarda düşme ve çarpmalar) sonucunda yumuşak doku zedelenmesi, kırık ve çıkıklar oluşur. Ancak bazen çocuklarda düşme ya da çarpma olmaksızın özellikle koldan ebeveynlerin veya çocuk bakıcılarının çekmesi sonucunda çıkık ve basit burkulmalar sonrası çocuklarda kırık oluşabilir. Örneğin "dadı dirseği" çocuklarda oluşan kırıklara örnektir. Dadı dirseği; çocuklarda dirsek çevresi bağlarının gerilmesi ve "radius" kemiğinin baş kısmının çıkması sonucunda oluşur. Bu durum genelde ebeveynlerin veya bakıcının çocuğun kolundan çekmesiyle meydana gelir ve çocuk kolunu oynatamaz hale gelir. Genelde belirgin bir travma olmadığı için ebeveynler doktora geç başvurur.
Çocuklarda ayak bileği burkulması sonrası oluşan bağ yaralanmalarına kırıklar eşlik edebilir. "Avulsiyon" kırıkları olarak adlandırılan bu durum; bağların kemiğe yapıştığı bölgenin burkulmaya bağlı olarak gerilme sonucunda kopmasıdır.
ÇOCUKLARDA OLUŞAN KIRIKLARIN TEDAVİSİ
Çocuklarda düşme ve çarpma sonucu oluşan zedelenmeleri basit yumuşak doku zedelenmesi olarak düşünmemek gerekir. Özellikle çocuklarda düşmeden ya da çarpmadan etkilenen bölgede şişlik, morarma ve hareket kısıtlılığı varsa mutlaka ortopedi uzmanına başvurulmalıdır. Çocuklarda görülen kırıkların büyük bir çoğunluğu konservatif yani ameliyatsız yöntemle tedavi edilebilir. Kemiklerin "remodeling" (yeniden yapılandırma) yeteneği sayesinde çocuklarda oluşan bu kırıkların çoğunluğu doğru tedavi edilmişse sekelsiz (tedavi sonucu kalan hasar) iyileşebilir. Çocuklarda görülen kırıkların az bir kısmı ameliyatla tedavi edilir. Örneğin, açık kırıklar (kemik uçları ciltten dışarı çıkmışsa), aşırı yer değiştirmiş kırıklarda cerrahi yönteme başvurulur.
ÇOCUKLARDAKİ KIRIK BÜYÜMEYİ AKSATABİLİR
Çocuklarda oluşan kırığın tedavisi, kırığın tipine ve çocuğun yaşına bağlıdır. Çocuklarda kırık tedavisi genellikle 3-5 hafta arasında değişir. Tedavi edilmemiş veya atlanmış çıkık ve kırıklar ileride çocuklarda fonksiyon kısıtlılığına, yanlış kaynamalara neden olabilir. Özellikle çocuklarda kemiğin büyüme çekirdeğine uzanan veya büyüme çekirdeğini direkt veya dolaylı olarak etkileyen kırıklar, ileride büyümenin duraklamasına ve uzunluk farkına yol açabilir.