Çocuklarda kepçe kulak ameliyatı ne zaman yapılmalı?

Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Keskin, çocuklarda kepçe kulak sorununun tedavisiyle ilgili merak edilen soruları yanıtladı. Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk

NEDEN BAZI ÇOCUKLAR KEPÇE KULAK SORUNUYLA DOĞUYOR?
Tam olarak sebebi bilinmiyor. Anne-babadan genetik olarak çocuğa aktarılabiliyor. Kulak kıkırdağının katlantılarının oluşmaması sonucunda meydana geliyor. Ameliyat sırasında özel geliştirilmiş kalıcı iplerle bu katlantıların oluşmasını sağlıyoruz.

AMELİYAT DIŞINDA DÜZELTME ŞANSI YOK MU?
Yenidoğan dönemindeyken uygulanacak saç bantlarının faydası olabilir. Bebekler, annelerinden aldıkları östrojen hormonuyla doğar. Östrojen hormonu, kulak kıkırdağının daha da yumuşak olmasını sağlar. Bu yumuşaklık varken saç bantlarının uygulanması, kepçe kulağı bir nebze azaltır.

AMELİYAT İÇİN EN UYGUN ZAMAN NEDİR?
Çocuk anaokulu çağına geldiğinde yani 5-6 yaşından sonra bu ameliyatları olabilir. Kız çocuklar kulaklarını saçlarıyla bir şekilde kamufle ediyor ama erkek çocuklar bu şanstan mahrum. Ne yazık ki o yaş grubu biraz acımasız.
Bu nedenle mümkün olduğu kadar sosyal gelişimlerini etkilememesi için ameliyatı erken öneriyoruz. Ameliyat için en önemli kriterimiz, annesi ya da babası istiyor diye değil, çocuğun bizzat kendisinin bu ameliyatı olmak istemesi. Yani çocuk kulaklarındaki farklılığını hissediyor, arkadaşlarının rahatsız edici davranışı nedeniyle bu farklılığı dile getiriyorsa ameliyat yapmak daha uygun.

AMELİYATTA NE TÜR BİR İŞLEM YAPILIYOR?
Kepçe kulağın çok farklı tipleri var. Bazılarının katlantısı çok fazla olur, içe doğru katlanır. Bazıları sadece dışarıya doğru kanatlanmış şekilde olur. Ama hangi tipte olursa olsun yapılan işlemler birbirine çok benzer.
Sadece sorunun şiddetine göre katlantı oluşturma açılarımız farklı olur, o kadar. Bir de bazı çocuklarda kepçeliğin dışında kıkırdakta hacimsel olarak büyüklük vardır, bu tür durumlarda kıkırdağı da çıkarabiliyoruz. Özetle, kulağın kepçeli kısmı kalıcı iplerle tutturuluyor, gerekirse kulağın orta kısmındaki kıkırdak kesilip çıkarılıyor.

HANGİ ANESTEZİ YÖNTEMİ KULLANILIYOR?
Erişkinlerde lokal anestezi yeterli ama çocuklarda genel anestezi kullanılıyor. Eğer çocuk 13-14 yaşına kadar beklerse o zaman lokal anestezi altında yapabiliriz. Ama günümüz şartları altında bu çocukları genel anestezi ile ameliyat etmek ile lokal anestezi ile ameliyat etmek arasında fark yok, herhangi bir risk taşımaz, son derece güvenlidir.
AMELİYAT NE KADAR SÜRÜYOR?
45 dakika sürüyor. Hasta 4-5 saat hastanede istirahat ettikten sonra aynı gün evine gidebiliyor. Ameliyatın herhangi bir riski yok. Sadece kulakta kan toplanmasından korkarız. Ama uygun teknikle yapıldığında bu oran minimaldir.

SARGI OLUYOR MU?
Evet taburcu ederken kulak çevresinde bir sargı beziyle bir pansumanımız oluyor. Bunu 24 ya da 48 saat sonra açıyoruz. Daha sonra pansuman olmuyor. Çocuğun kulakları 1 hafta 10 gün kadar saç bandı dediğimiz bir bantla destekleniyor. Bu sayede akşam yatarken kulak katlanması engelleniyor. 1 hafta içinde sosyal hayata dönebiliyor. O yüzden genelde sömestr ya da yaz tatili daha uygun dönemler.
AĞRI SIZI OLUYOR MU?
İlk gece biraz oluyor ama ağrı kesicilerle kontrol altına alınabiliyor. Yani yıpratıcı bir ameliyat değil. Plastik cerrahi ameliyat yelpazesinde herhalde en rahat ameliyat.

TEKRARLAMA RİSKİ VAR MI?
Kepçe kulak ameliyatı 1960’lardan beri yapılıyor. Değişen tek şey kullanılan ipler. İlk dönemlerde eriyen ipler kullanıldığı için kepçe kulak sorunu tekrarlamış. Sonraki dönemde kullanılan sert iplerin ise zamanla deriden dışarıya doğru çıktığı görülmüş. Günümüzde ise bu iş için özel geliştirilmiş, yumuşak, örgülü ama kalıcı ipler kullanılıyor. Bu iplerle ilgili herhangi bir sorunla karşılaşmıyoruz ve tekrarlama olmuyor.