Çocuklarda stresli yaşam saçkıranı tetikliyor

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burhan Engin anlatıyor. Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk Saçkıran çocuklarda genellikle 10’lu yaşlarda ortaya çıkıyor. Saçlarda yama şeklinde dökülmeye neden olan hastalık genellikle bir stres etkeni ile başlıyor.SAÇKIRAN NEDİR? Saçkıran (alopesi areta) saçlı deriyi, kirpikleri, sakalları ve saç çıkışı olan tüm vücut bölgelerini etkileyebilen kronik (uzun süreli) bir hastalık. Saçlarda aniden dökülmeye neden olur, bazen tırnakları da tutabilir. Vücudun kendi kıl kökü hücrelerine saldırması sonucu saçlı alanlarda dökülme olur. Saçkıran, saçlı deride sınırları belirgin olan, üzerinde kepek bulunmayan ve kalıcı saç kaybı yapmayan uzun süreli bir rahatsızlıktır. Ailesinde saçkıran olan kişilerde görülme sıklığı daha fazladır. Görülme sıklığı yüzde 1’in altında. Yayınlarda, yaşam boyu ortaya çıkma riski yüzde 1.7 olarak bildiriliyor. Aile bireylerinde benzer alopesi areata görülme oranı yüzde 10-20 olarak bildirilmiş. ÇOCUKLARDA HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLEBİLİR? Saçkıran hastalığı herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir ancak sıklıkla 10-20 yaşlar arasında ve 30-40 yaş arasında görülür. Ailesinde saçkıran olan hastalarda daha erken yaşta dökülme görülebilir. Her iki cinsiyet eşit olarak etkilenir. SEBEPLERİ NELERDİR?Saçkıranın birkaç nedeni var. Aile bireylerinde saçkıran öyküsü olan kişilerde görülme sıklığı daha fazladır, hatta bu bireylerde 30 yaş öncesinde daha fazla olur.Saçkıran otoimmun yani bağışıklık sisteminin kendi vücut hücrelerine saldırdığı bir hastalıktır. Mekanizmayı şöyle özetleyebiliriz: Bağışıklık sistemimizin HLA adı verilen bir parçası var. HLA sistemi normalde virüs, bakteri, mantar gibi vücuda yabancı maddeleri tanımakla görevlidir. HLA, bu yabancı maddeleri algıladığı anda hemen vücudun savunma sistemini devreye sokar. Savunma hücreleri de gidip onlara savaş açar. İşte HLA sistemi bazen vücudun kendi kıl kökü hücrelerini yabancı gibi görüp onlara saldırır ve saçkıran hastalığını başlatır. Down sendromu olan ve atopik (alerjiye yatkın) kişilerde daha sıktır.Hastalığın başlamasında ve tekrarlamasında en önemli faktör psikolojik stres olarak söylenebilir. Saçların belli bölümlerinde dökülmeye bağlı yama şeklinde boşluklu alanlar oluşur.İlk dökülme alanı ortaya çıktıktan sonra saçkıran hastalığının ilerleyişi ve seyri öngörülemez. Dökülen bölgede tekrar saç çıkışı olabileceği gibi, yeni dökülen alanlarda ortaya çıkabilir.Sıklıkla saçlı deride bir saç çıkışını, saçlı deride başka bir alandaki saç dökülmesi takip eder.Bazen aniden tüm saçlı deride saç kaybı olabilir, bazen de kaş, sakal, kirpik gibi vücut kıllarında kayıp görülebilir.Genellikle kıllarda dökülme saçlı deriden başlar. Daha nadir olarak da ilk başta kaşlarda, kirpiklerde ve sakallarda dökülme olabilir. Saçkıran hastalığı beyaz renkli saçları etkilemeyebilir.