Giriş
Çocukluk çağında görülen öksürükleri önemseyin
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Tuba Özdemir, “Kronik öksürük çocukluk çağında yaygın olarak gözleniyor. 1-6 yaş arasındaki okul öncesi çocuklarda görülme sıklığı yüzde 5-7 iken, 7-14 yaş arasındaki daha büyük çocuklarda yüzde 12-15 arasında gözleniyor” dedi.
Medicana International İstanbul Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Tuba Özdemir, geçmeyen öksürüklerle ilgili tüm merak edilenleri İHA'ya açıkladı. Özdemir “Çocukluk çağında anne babaları endişelendiren konuların başında, çocuklarda gözlenen uzun süreli öksürükler geliyor” diyerek şu bilgileri verdi:
Kronik öksürük nedir?
14 yaş ve altındaki çocuklarda genellikle dört veya daha fazla hafta süren öksürük, kronik öksürük olarak tanımlanıyor. Herhangi bir solunum yolu enfeksiyonundan sonra, öksürük belirtisinin geçmesi yaklaşık 4 hafta alıyor. Daha uzun süren öksürüklerin altta yatan tıbbi nedeni araştırılması gerekiyor.
Çocuklarda kronik öksürük görülme sıklığı nedir?
Kronik öksürük çocukluk çağında yaygın olarak gözleniyor. 1-6 yaş arasındaki okul öncesi çocuklarda görülme sıklığı yüzde 5-7 iken, 7-14 yaş arasındaki daha büyük çocuklarda yüzde 12-15 arasında gözleniyor.
Öksürük nedeniyle ne zaman doktora başvurulmalıdır?
Öksürük ile birlikte yüksek ateş, halsizlik, iştah kaybı, balgamda kan, kilo kaybı gibi belirtilerden biri varsa, vakit geçirilmeden doktora başvurulmalıdır. Başka hiçbir olası neden ve semptom bulunmadığında, çocuğunuzun öksürüğü 3 haftadan uzun bir süredir devam ediyorsa, doktora başvurmalısınız.
Kronik öksürük tedavisi nasıl yapılır?
Kronik öksürüğün birçok farklı sebebi olduğu için, tedavi altta yatan nedene göre değişiyor. Öksürük, bir enfeksiyon nedeniyle oluşuyorsa antibiyotikler, bir alerji nedeniyle oluşuyorsa, antihistamikler ve reflü nedeniyle oluşuyorsa proton pompa inhbitörleri gibi mide ilaçları kullanılıyor. Astım ve diğer durumlarda çocuğunuzun semptomlarının şiddetine göre ilaçlar reçeteleniyor. Tüm bu ilaçların hekim önerisiyle kullanılması büyük önem taşıyor.
Kronik öksürüğün olası nedenleri nelerdir?
Öksürme, vücudun hava yolunda bulunan tahriş edici bir maddeye verilen doğal ve normal bir tepkidir. Hava yolundaki sinirler, yabancı bir molekülü algıladığında bunu beyne iletiyor ve beyinde öksürme refleksi olur.
Kronik öksürük birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir:
Alerjiler ve sinüzit: Alerjik rinit ve kronik sinüzit, çocuklarda gözlenen öksürüğün en sık görülen nedenlerindendir. Alerjik rinitli çocuklar sık sık hapşırabilir, burundan şeffaf renkli mukus gelebilir ve kaşıntılı gözlere sahip olabilir. Kronik sinüzitte ise çocuklar yüzdeki ağrı veya baskıdan şikayet edebilir ve burun akıntısı kalın, sarı-yeşildir. Yatma pozisyonuna geçildiğinde akıntı genize doğru ilerlediğinden öksürük artabilir.
Astım: Astım her ne kadar soluk alıp verirken hışıltı veya ıslık gibi seslerle karakterize olsa da, bazen tek semptom olarak kronik bir öksürük ile ortaya çıkabilir. Tek belirtisi öksürük olan astımı teşhis etmek için, solunum fonksiyon testi kullanılır. Çocuk uyuduktan sonra ortaya çıkan öksürük, astımı düşündürebilir. Bunun nedeni vücudun kortizol seviyelerinin gece boyunca azalmasıyla iltihaplı ve daralan hava geçitlerinin bronkospazmı tetiklemesidir.
Boğmaca: Boğmaca bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanır. Boğmaca, insanların kontrolsüz bir şekilde öksürmesine neden olabilir, böylece nefeslerini ancak çok derin bir şekilde alarak (adeta boğulurcasına) yakalayabilirler. Boğmacada öksürük aylarca sürebilir ve apne (nefes almama), azalmış oksijen, pnömoni, nöbetler ve ölüm ciddi gibi komplikasyonlara sahiptir. Boğmaca aşısı çocuğu bu tür enfeksiyonlara karşı korur.
Aspirasyon: Aspirasyon, yutulan yiyecek veya sıvılar ses tellerinin seviyesinin altına ve akciğerlere geçtiğinde ortaya çıkar. Aspirasyon nörolojik durumlardan kaynaklanabilir. Kronik öksürüğün nedeni olarak aspirasyondan şüphelenirse videofloroskopik değerlendirme denen bir test istenebilir.
Reflü: Asit reflü tipik olarak mide ağrıları, mide ekşimesi ve kusma gibi gastrointestinal semptomlarla ilişkili olsa da, çocuklarda kronik öksürük gelişimine de katkıda bulunabilir. Asit reflü tek başına kronik öksürüğe neden olmaz, ancak altta yatan solunum hastalığı olan hastalarda öksürüğü şiddetlendirebilir ve kötüleştirebilir. Reflü ile ilişkili öksürük, tipik olarak, çocuğun dik pozisyonda olduğu gündüzleri daha fazla ortaya çıkan kuru bir öksürüktür. Sıklıkla yedikten sonra ve gülme, şarkı söyleme, konuşma gibi eylemlerden sonra ortaya çıkar.
Hava yolunda tıkanma: Bazı durumlarda, kronik öksürük, çocuğun hava yolunda yabancı bir cismin sıkıştığının bir işareti olabilir. Çocuğunuz boğulma gibi bir olay yaşadıysa bunun iki hafta sonrasında bile kronik öksürük gelişebilir. Çocuğunuzda boğulma olayından sonra gelişen kronik bir öksürük varsa, derhal tıbbi yardım alın.
Alışkanlık öksürüğü: Bazen hava yolundaki tahriş ediciye yanıt olarak öksürük gelişir, ancak altta yatan neden çözüldükten sonra bile devam eder. Alışkanlık öksürüğü tipik olarak çocuk meşgulken kaybolur. Çocuk uykuya daldığında öksürük de mevcut değildir.