Giriş
Çöl tozunun sağlığa zararları neler? Çöl tozunda maske takılır mı, fayda eder mi? Çöl tozuna karşı ne yapılmalı?
Çöl tozu günlerdir yurdu etkisi altına almaya devam ediyor. Batı bölgelerinden ülkeye giriş yapan toz, pek çok ilde hayatı olumsuz etkiliyor. Uzmanlar vatandaşları çöl tozu zararlarına karşı uyarırken, mecburi sebeplerle sışarı çıkmak zorunda kalan pek çok kişi de “Çöl tozunun sağlığa zararları neler?” “Çöl tozunda maske takılır mı, fayda eder mi?” sorularına cevap arıyor.
Türkiye birkaç gündür çok sık görülmeyen bir doğa olayının etkisi altında. Afrika üzerinden gelen çöl tozu şehirlerin havasını kirletirken gökyüzü gri renge büründü. Araçların üzerleri camlar ve çatılar çöl yozu ile kaplanmış halde. Evlerde kapı ve pencereler açılmamaya çalışılırken, dışarı çıkmak zorunda olan milyonlarca kişi bu tozlu havayı ciğerlerine çekiyor. Bu da gözleri çöl tozunun sağlığa zararlarına çeviriyor. İşte uzman ismin açıklamasıyla çöl tozunun sağlığa zararları ve çöl tozuna karşı yapılması gerekenler…
ÇÖL TOZU NEDİR?
Çöl tozu, rüzgarın çöl bölgelerinden kaldırdığı ve atmosfere taşıdığı ince kum ve toprak parçacıklarından oluşan bir fenomendir. Bu toz parçacıkları, sarı, turuncu veya kırmızımsı bir renk tonu verir ve gökyüzünü adeta bir tablo gibi boyayabilir.
Çöl Tozunun Kaynağı:
Çöller: Dünyanın en önemli çöl tozu kaynakları arasında Sahra Çölü (Afrika), Gobi Çölü (Asya) ve Mohave Çölü (Kuzey Amerika) yer alır.
Kurak Araziler: Çöl tozu sadece çöllerden değil, kurak arazilerden ve kurak mevsimlerde yağmur alan bölgelerden de kaynaklanabilir.
Çöl Tozunun Oluşumu:
Rüzgar: Güçlü rüzgarlar, çöl zeminindeki kum ve toprak parçacıklarını havaya kaldırarak çöl tozunun oluşmasına neden olur.
Fırtınalar: Kum fırtınaları ve toz fırtınaları, büyük miktarda çöl tozunun atmosfere taşınmasına yol açan en önemli olaylardır.
İnsan Faaliyetleri: Tarımsal faaliyetler, madencilik, ormansızlaşma ve şehirleşme gibi insan faaliyetleri de çöl tozunun oluşmasına katkıda bulunabilir.
ÇÖL TOZUNUN SAĞLIĞA ZARARLARI NELER?
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Merda Erdemir Işık, çöl tozlarının solunum yollarına yerleşerek akciğerlerde tahrişe, iltihaplanmaya ve solunum fonksiyonlarının bozulmasına yol açabileceğini söyledi. Merda Erdemir Işık, "Kronik solunum yolu hastalıkları olan astım, bronşit ve KOAH gibi durumları olan kişiler, çöl tozuna maruz kaldıklarında daha fazla risk altındadırlar" dedi.
ÇÖL TOZUNDA MASKE TAKILIR MI, FAYDA EDER Mİ?
Işık, çöl tozunun etkilerinden korunmak için özellikle tozun yoğun olduğu dönemlerde dışarıda uzun süre vakit geçirmekten kaçınılması ve mümkünse kapalı ortamlarda kalınması gerektiğini belirterek, “Dışarı çıkılması gerektiğinde, yüz maskeleri gibi koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır. Dışarıdan geldikten sonra kıyafetler hemen değiştirilmeli ve ılık bir duş alınmalıdır. Ev içinde ise pencereler ve kapılar sıkıca kapatılmalı, hava filtreleri kullanılmalı ve nem seviyesi düşük tutularak toz birikimi önlenmelidir” diye konuştu.
Dr. Merda Erdemir Işık, çöl tozlarının etkisini hafifletmek için alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:
“Solunum yolu irritasyonunu azaltmak için bol su içmek, gözlerdeki tahrişi önlemek için göz damlaları kullanmak ve solunum zorluğunu hafifletmek için kullanılmakta olan alerji ilaçlarına ve inhaler tedavilere devam edilmelidir. Halk sağlığını korumak için, toplumun bilinçlendirilmesi ve uygun koruyucu önlemlerin alınması önemlidir.”