Damak kullananlar dikkat! Kullanım zorluğu kadar kemik sağlığını da olumsuz etkiliyor

Büşra Eracun Akkaya / Posta.com.tr | Zaman içinde bakımsız kalan dişlerin oluşturdu bir takım problemler dişsiz kalmaya neden olabiliyor. Fakat gelişen teknoloji ve imkanlar doğrultusundan damak kullanmaya mecbur kalmak zorunda olunmadığını belirten Dt. Selin Odabaşı, alternatif tedavi yöntemlerinden de bahsetti. Eskiden büyüklerimiz kimi zaman 60-70 yaşlarından sonra, kimi zaman daha erken yaşlarda tüm dişlerini kaybedip halk arasında “damak” diye bilinen, takılıp çıkarılabilen protezler olan total protezleri kullanırdı diyen Dt. Selin Odabaşı, Bu durum çok doğal, hayatın olağan akışı, yaş almanın normal bir sonucu gibi kabul edilirdi. Çoğumuzun çocukluğunda suyun içinde bekleyen ninemizin-dedemizin damaklarının anısı vardır şeklinde ifadelerle kullanım sıklığından bahsetti. Diş kaybının yaş ile alakalı olmadığını vurgulayan Dt. Selin Odabaşı, Hatta hiçbir diş kaybı doğamız gereği, bir patoloji olmadan gerçekleşmez. Yaşı ilerlemiş insanlarda diş kaybının dolayısıyla da protez kullanımının bu kadar yaygın olmasının sebebi genellikle seneler içinde başta teker teker, daha sonra gruplar halinde diş kayıplarının yaşanması ve en sonunda da “zaten damak kullanma yaşım geldi” diye tüm dişlerin çekilmesidir açıklamasında bulundu. Günümüzde diş hekimliği alanındaki bilimsel gelişmeler, teknolojinin de sunduğu imkânlar ile ileri düzeylerdeki dişsel patolojilerin bile tedavilerini yapıp, dişleri çok uzun yıllar ağızda tutulabildiğini ifade eden Dt. Selin Odabaşı, Her diş hekiminin öncelikli hedefi hastanın kendi dişlerini ağızda sağlıklı şekilde tutmaktır. Çürük olan dişlere dolgu, kanal tedavisi, kaplama gibi tedaviler yaparak, diş eti kaynaklı problemleri de çeşitli dişeti operasyonlarıyla düzeltebiliyor, dişi en azından birkaç sene daha ağızda tutabiliyoruz. İmplantlar, kaybedilmiş dişler için en güzel alternatif olsa da eğer mümkünse hastanın kendi dişini tedavi ederek ağızda tutmak çok daha kıymetlidir dedi. Bu durumun her koşulda oluşmadığının da altını çizen Dt. Selin Odabaşı, Ancak bazı durumlarda dişleri ağızda tutamıyoruz, tutmamızın hastaya bir faydası olmuyor. Bu durumların başında periodontitis adlı hastalığın çok ileri düzeyde seyretmesi geliyor. Periodontitis, dişetlerini ve dişi çevreleyen dokuları ilgilendiren bir hastalık olup, çoğu zaman diş eti uzmanları tarafından çeşitli operasyonlar ve idame tedavileriyle kontrol altına alınabiliyor. Ancak bazen dişlerin etrafındaki çevre dokuların, dişeti ve kemiğin kaybı, dişin belirgin şekilde sallandığı veya tedavi ile düzeltilemeyecek kadar harap olduğu durumda ise hastaya tüm dişlerin çekimini önerebiliyoruz. Tüm dişlerin çekimi, bazen çok yaygın çürüklerden, yaygın enfeksiyonlardan veya hekimin dişlerin prognozunun kötü olduğunun düşündüğü farklı durumlardan dolayı değerlendirilebilir ifadelerini kullandı. Tüm dişlerini kaybetmiş bir hastada bile ilk öneri olmaktan vazgeçilen 'damak' tedavisinin yerine uygulanabilen alternatif tedavilerden bahseden Dt. Selin Odabaşı, Hastanın tüm dişlerinin çekilmesine karar verildiğinde veya hasta bize başvurduğunda hali hazırda dişleri çekilmiş ve tam dişsizlik durumu varsa artık ilk önerdiğimiz tedavi eskisi gibi “damak” yani tam protezler olmuyor. Tam protezler aslında tutma anlamında güçlü olmadığı için çiğnerken konforsuz olabilmesiyle, yaşla beraber kemiklerdeki veya yumuşak dokulardaki değişiklikler sebebiyle doku desteğinin azalmasıyla ve hijyenik zorluklarıyla artık son tercih ettiğimiz protez tipi olmuş durumda açıklamasında bulundu. Son gelişmeler ışığında artık tam dişsiz hastalara konforla yemek yiyebilecekleri, çok uzun yıllar tutuculuğunda azalma olmadan kullanabilecekleri hibrit protezlerden bahseden Dt. Selin Odabaşı, Hibrit protezler, implantların üzerine vidalanan, hasta ağzında sabit duran, yanı takıp çıkarılabilir türde olmayan, ancak diş hekiminin belirli periyotlarla (senede bir gibi) vida yerlerinden çıkarıp gerekiyorsa bakımlarını yaparak geri vidalayabildiği bir protez türüdür. Bu protez, implantların üzerine yapıştırma yöntemiyle kalıcı olarak tutturulan kaplama dişlere göre daha hijyenik ve daha uzun ömürlü görülen bir protez tipidir. Görsel olarak son derece estetik, doğal, güzel bir gülüşe sahip olan hasta aynı zamanda konforla yemeklerini de yiyebilir ve gerektiğinde hekim tarafından altı temizlenebildiği için implantların da protezin de ömrü daha uzun olur dedi. Tedavinin kişiye özel olduğu ve hangi yöntemlerle yapılacağı hakkında bilgilendirme yapan Dt. Selin Odabaşı, Bu protezler, eğer hastanın ve çene kemiklerinin durumu müsaitse 6 implant üzerine yapıldığında all-on-6 adını alırken minimum 4 implantla da yapılması mümkün olup all-on-4 adını alır. Kaç implant üzerine yapılacağı, implantların üzerine yapılacak olan dişlerin materyali gibi konulara hastalarımızla beraber tüm artı ve eksilerini değerlendirerek verdiğimiz kararlardır. İmplant sayısına, materyalin metal-porselen, zirkonyum, titanyum veya akrilik gibi seçeneklerden hangisi olacağına karar verdikten sonra hastamızın sistemik sağlığı da uygunsa operasyon gününü belirleriz açıklamasında bulundu. En zorlu koşullarda bile damat kullanımına mahkum kalmadan çözüm üretilebildiğini ifade eden Dt. Selin Odabaşı, Yine teknolojik gelişmeler sayesinde, artık çoğu zaman az bir kemik varlığında bile çeşitli tekniklerle implantlarımızı yapabiliyoruz. Gerekirse kemik greftlemesi gibi yöntemlerden de destek alabiliyoruz, ama implant cerrahisinde bize en çok destek olan teknoloji “rehberli cerrahi”dir. Buna “cerrahi guide” da diyebiliyoruz. Operasyondan önce hastamızdan aldığımız 3 boyutlu ağız içi tarama ile 3 boyutlu dental tomografiyi (CBCT) birleştiren özel yazılımlar sayesinde, yazılım bize kemiğin implanta en uygun yerlerini gösteriyor ve buralara denk gelecek şekilde bir cerrahi rehber üretiyoruz. Operasyon günü bu rehber sayesinde implantları en doğru pozisyonlara yerleştirip, insan faktörünü ve hata payını minimize etmiş oluyoruz şeklinde ifade etti. Yapılan tedavinin alacağı zaman ve iyileşme süresi hakkında bilgi veren Dt. Selin Odabaşı, Sonrasında implantların üzerine geçici protezleri takarak hastamızı iyileşme sürecine uğurluyoruz. Hastaya ve vakaya göre değişmekle beraber ortalama 3 aylık iyileşme süreci tamamlandığında geçici protezlerimizi çıkarıp ölçüler, provalar neticesinde kalıcı hibrit protezlerimizi tamamlıyoruz dedi. Tedavisi bitmiş bir hastanın daha sonra bilmesi gerekenler konusunda açıklama yağan Dt. Selin Odabaşı, Hibrit protezlerin vidalandığı gün itibariyle altlarının ara yüz fırçası, ağız duşu gibi ürünlerin yardımıyla temizlenmesi gerekir. Hastalarımıza mutlaka hibrit protezleri temizleme eğitimi veriyor ve ilk etapta ayda 1, sonrasında 6 ayda bir ve senede 1’e düşebilen kontrol randevularımızı veriyoruz ifadelerini kullandı.