Depremzedenin geçim kaynağında hasat başladı! Topraksız tarımla üretilen besin avuç avuç yendiğinde şifa dağıtıyor: Günlük C vitamini ihtiyacını tek başına karşılıyor, Antik Romalılar onu ilaç olarak kullanıyordu
Anadolu, yüzyıllardır çeşitli meyve ve sebzelerin yetiştirildiği verimli topraklardır. Gür ağaçlarında, kahverengi topraklarında yetişen bu gıdalar, insanoğluna şifa dağıtıyor. Bu topraklar, günümüzde de geçim kaynağı olmaya devam ediyor. Kahramanmaraş depremini yaşayan Mehmet Gökkaya, Anadolu’nun verimliliğinden yararlanarak geçim kaynağını yeniden oluşturdu. Topraksız tarım yapmayı deneyen ve yaptığı üretimle başarılı olan çiftçi, bu şifalı meyve sayesinde geçimini sağlıyor. Peki, bu meyve hangisi? Faydaları nelerdir?
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023'te meydana gelen depremlerin ardından Gaziantep'in Nurdağı ilçesinden Karabük'ün Safranbolu ilçesine yerleşen çiftçi, topraksız tarımla çilek üretimi yapıyor. İşte tüm detaylar…
SERA KİRALAYIP ÇİLEK ÜRETİMİNE BAŞLADI
Kuzyakaköseler köyünde eşi ve 2 çocuğuyla 1 dönüm serada çilek üreten 43 yaşındaki Mehmet Gökkaya, AA muhabirine, afetten sonra Nurdağı'ndan Safranbolu'ya geldiğini ve iş insanı Yılmaz Şefik Dizdar'ın serasını kiraladığını anlattı.
Gaziantep'te de çilek üreticiliği yaptığını aktaran Gökkaya, "Burada da bu işi yapmaya karar verdik. Allah razı olsun, Şefik Amca bize çok yardımcı oldu. İleriyi gören bir insan olduğu için bu serayı kurmuş. Bu sera 1 dönüm. Topraksız tarım yapıldığı için üretim kapasitesi bakımından 3 dönüme eş değer. 1 dönüm seraya 7 bin fide dikilirken, buraya 21 bin fide dikiliyor. Yani verim olarak 1 dönümden 3 dönüm gibi almış oluyorsun." ifadesini kullandı.
KARABÜK’TE TOPRAKSIZ ÇİLEK ÜRETEN İLK SERA
Gökkaya, çilek fidelerini, su ve vitamin tutuculuğu daha iyi olduğu için Hindistan cevizinin kabuğundan üretilen torfa diktiklerini belirtti. Serada eşi ve çocuklarıyla üretim yaptığını dile getiren Gökkaya, şunları söyledi:
"Çilekleri Karabük ve Safranbolu'daki marketlere veriyoruz. Fide başına 200 ila 600 gram arasında verim alıyoruz. Burası Karabük'te ilk topraksız çilek üretilen sera. Geçen yıl, 1 buçuk dönüm serada topraksız üretim yapan bir yer daha kuruldu. Bu tür seraların kurulması bizim için de iyidir çünkü il dışından çilek alımını düşürür. Günlük toplayıp marketlere veriyoruz. Vatandaşlar taze çilek yemiş oluyor. İl dışından gelen çilekler en az 3 gün önce toplanmış oluyor."
TOHUMU DIŞINDA OLAN TEK MEYVE
- Çilek, dış kabuğu ve eti ile yenilen ancak çekirdekleri dışında yer alan ender meyvelerden biri. Çekirdekler, genel olarak meyvelerin içerisinde bulunuyor. Fakat bu durum çilekte tamamen farklı. Çilek, meyvesi olarak adlandırılan birçok küçük tohum içeriyor. Bu tohumlar, meyve eti içinde yer alıyor ve çileğin tüketimini engellemiyor.
İÇERİĞİNDE YÜZDE 90 SU BULUNUYOR
- Çilek, yüksek oranda su içeriğiyle dikkat çeken bir meyve. İnce kabuğu ve su dolu dokusuyla çileğin yüzde 90'dan fazlası sudan oluşuyor. Bu özellik, çileğin hem ferahlatıcı bir lezzet sunmasına hem de düşük kalori içeriğiyle sağlıklı bir atıştırmalık oluyor.
- Çileğin yüksek su içeriği, aynı zamanda vücut için hidrasyon sağlamada da etkili. Özellikle yaz aylarında sıcak havalarda veya egzersiz sonrası su ihtiyacını karşılamak için ideal bir seçenek. Su içeriği yüksek olan meyveler, suyun yanı sıra vücut için gerekli olan mineralleri ve vitaminleri de sağlıyor.
YÖRESEL MUTFAKLARDA TURŞUSU YAPILIYOR
- Çileğin olgunlaşmamış hali, bazı yöresel mutfaklarda sıklıkla kullanılıyor. Yeşil çilekten yapılan turşu, bu kullanım türlerinin başında yer alıyor. Çilek turşusu yapmak için taze ve sağlam olmaları önem taşıyor. Turşu yapımında kullanılacak çileklerin temizlenmesi ve uygun şekilde hazırlanması gerekiyor. Turşu için genellikle sirke, su ve tuz kullanılıyor. Çilekler, bu malzemelerle hazırlanan salamura sıvısı içinde bir süre bekletiliyor ve turşu olgunlaşması için zaman tanınıyor.
BİR ÇOCUĞUN GÜNLÜK C VİTAMİNİ İHTİYACINI KARŞILIYOR
- 8 adet çileğin düzenli olarak tüketilmesi, bir çocuğun günlük C vitamini ihtiyacının tamamına yakınını karşılıyor. Kırmızı meyvenin bu özelliği, mutfaklarda sık sık tercih edilmesinin en önemli nedenleri arasında bulunuyor.
ANTİK ROMALILAR İLAÇ OLARAK KULLANIYORDU
- Yabani çilekler, dünya üzerinde yüzyıllardır varlığını sürdürüyor. Çilek yetiştiriciliği ise 16. yüzyılda başladı. İlk olarak Amerikan yerlileri tüketmeye başlasalar da faydalarından daha çok Antik Romalılar yararlanmış. Çilek, Antik Roma döneminde ilaç amacıyla kullanılmış.
HÜCRESEL HASARI AZALTARAK HASTALIKLARLA MÜCADELE EDİYOR
- Antioksidan açısından zengin olan çilek, vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruyor. Özellikle C vitamini, quercetin, anthocyaninler ve fenolik asitler gibi antioksidanlar içeriyor. Bu bileşikler sayesinde kansere karşı koruyucu etki gösteriyor ve hücresel hasarı azaltıyor.
YÜKSEK LİF İÇERİĞİ İLE SİNDİRİM SİSTEMİNİ RAHATLATIYOR
- Çileğin sindirim sistemi sağlığı üzerinde de olumlu etkileri bulunuyor. Yüksek lif içeriği sindirim sürecini düzenliyor, kabızlık riskini azaltıyor ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına karşı koruyor. Lif içeriği sayesinde tokluk hissi sağlayarak kilo kontrolüne de yardımcı oluyor.
KALP VE DAMAR HASTALIKLARI RİSKİNİ ENGELLİYOR
- Kalp sağlığı için de faydalı olan çilek, düzenli tüketildiği zaman kan basıncını düşürüyor ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutuyor. Anti-enflamatuar özellikleri sayesinde damarların sağlığını destekliyor ve kalp-damar hastalıklarının riskini azaltıyor.
100 GRAM ÇİLEK GÜNLÜK C VİTAMİNİ İHTİYACINI KARŞILIYOR
- Çilek, düşük kalorili olmasına rağmen zengin bir besin profiline sahip. 100 gram çilekte sadece yaklaşık 32 kalori bulunurken günlük C vitamini ihtiyacının büyük bir kısmını da karşılıyor. Aynı zamanda çilek, folat, potasyum, magnezyum ve lif gibi birçok önemli vitamin ve mineral içeriyor.
KOLAJEN ÜRETİMİNİ DESTEKLEYEREN KIRIŞIKLIKLARI YOK EDİYOR
- Çilek, cilt sağlığı için de büyük bir önem taşıyor. İçerdiği antioksidanlar, cildin serbest radikallerin zararlı etkilerinden korunmasına yardımcı oluyor ve erken yaşlanmayı önlüyor. C vitamini, kolajen üretimini destekleyerek cildin elastikiyetini artırıyor ve kırışıklıkların oluşumunu azaltıyor.
KAN ŞEKERİNİ DENGELİYOR
- Diyabet yönetiminde de rol oynayan çilek, düşük glisemik indeksi sayesinde kan şekerini dengede tutmaya yardımcı oluyor. Lif içeriği, şekerin daha yavaş emilmesini sağlayarak kan şekerinin ani yükselmesini önlüyor.
YAZIN KAVURUCU SICAKLIKLARINDAN KORUYACAK SAĞLIKLI SMOOTHİE TARİFİ
Malzemeler:
- 1 su bardağı taze çilek (yıkanmış ve sapları çıkarılmış)
- 1 büyük muz (dilimlenmiş)
- Yarım su bardağı yoğurt (tercihen doğal veya probiyotik içerikli)
- Yarım su bardağı badem sütü veya Hindistancevizi suyu (veya tercih ettiğiniz herhangi bir süt alternatifi)
- 1 yemek kaşığı bal veya agave şurubu (isteğe bağlı, tatlandırıcı olarak)
- Bir avuç buz küpü (isteğe bağlı, içeceğin serin ve kıvamlı olmasını sağlar)
YAPILIŞI:
- Öncelikle tüm malzemeleri blender veya mutfak robotuna ekleyin.
- Malzemeleri iyice karıştırana kadar yüksek hızda blenderdan geçirin. İhtiyaca göre daha fazla süt veya su ekleyerek kıvamı ayarlayabilirsiniz.
- Buz küpleri eklemek isterseniz son aşamada içeceğinize ekleyin ve tekrar karıştırın.
- Hazırladığınız smoothie'yi bardaklara dökün ve dilerseniz üzerine taze çilek dilimleriyle süsleyerek servis yapın.
PÜF NOKTALARI:
- Bu tarif, sağlıklı yağlar ve vitaminler içeren badem sütü veya Hindistancevizi suyu gibi süt alternatifleri kullanılarak hazırlanabilir. Ancak normal süt veya diğer süt alternatifleri de kullanılabilir.
- Bal veya agave şurubu, smoothie'nin tatlandırılması için kullanılır. Ancak çilek ve muzun doğal tatları genellikle yeterli olabilir.
- Smoothienin kıvamını isteğinize göre ayarlayabilirsiniz. Daha koyu bir smoothie için daha az sıvı, daha sıvı bir kıvam için daha fazla sıvı ekleyebilirsiniz.