Ebola hakkında merak edilen 10 şey!

Ebola virüsü ortaya çıktığı günden bu yana yaklaşık 9 bin kişinin hastalanıp ortalama 4 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Peki yüksek oranda ölüme yol açan ve herkesin korkulu rüyası haline gelen bu hastalık neler biliyoruz? SENİM TANAY KARAKUŞ senim.tanay@posta.com.tr twitter.com/senim_hande Ebola virüsü ortaya çıktığı günden bu yana yaklaşık 9 bin kişinin hastalanmasına, ortalama 4 bin kişinin de hayatını kaybetmesine neden oldu. Peki yüksek oranda ölüme neden olan ve herkesin korkulu rüyası haline gelen bu hastalık nasıl ortaya çıktı? Nasıl bulaşıyor, salgından korunmak için ne gibi önlemler almak ve nelere dikkat etmek gerekiyor? Acıbadem üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve Acıbadem Maslak Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sesin Kocagöz, dünyayı tehdit eden ölüm oranı y&uuml Ebola virüsü nedir? Ebola Virüs Hastalığı (EVH); Ebola virüsünün sebep olduğu, yüksek ölüm oranının görüldüğü, akut başlangıçlı, yüksek ateş, ishal, kabızlık, gaz, ağrı gibi sindirim sistemi zorlukları ve kanamayla seyredebilen bir hastalık. Nasıl ortaya çıktı? Virüs ilk olarak 1976 yılında Sudan ve Kongo'daki salgınlarda tespit edildi ve Kongo'daki bir nehre hitaben 'Ebola' adı verildi. Virüsün doğal kaynağının Afrika'daki meyve yarasaları olduğu düşünülüyor. Virüslerin varlığı bu yarasaların coğrafi dağılımı ile örtüşüyor. Ebola'nın kaç türü var? Ebola, Filavoviridae ailesinden bir RNA virüsü. Bundibugyo ebolavirus (BDBV), Zaire ebolavirus(EBOV), Reston ebolavirus (RESTV), Sudan ebolavirus (SUDV), Tai Forest ebolavirus (TAFV) olmak üzere beş farklı türü tanımlanmış durumda. BDBV, EBOV ve SUDV Afrika'daki salgınlara sebep olan türler. RESTV ise Filipinler'de ve çin'de hastalık ve ölüme sebep olmadan insanlara bulaşıyor. Ebola virüsü nasıl yayılır? Ebola virüsü, insanlara bu hastalığı taşıyan hayvanların organ, kan ve vücut salgılarıyla yakın teması sonucu bulaşmakta. Afrika'da şempanze, goril, maymun, meyve yarasası ve antiloptan bulaştığı belirtilmiş. Hastalık ilk önce hayvandan bulaşıyor; ama bir kişiyi hastalandırdıktan sonra gribal enfeksiyon gibi bulaşan bir virüs hastalığı. İnsandan insana geçiş, bütünlüğü bozulmuş deri veya mukozanın hastalığı taşıyan insanların kan ve vücut salgılarıyla direkt temasıyla meydana geliyor. Ayrıca hastanın ter, tükürük, idrar, kan gibi vücut salgılarının sıçradığı eşyalarla da bulaşma meydana gelebiliyor. Hangi bölgelerde görülüyor? Bugüne kadar EVH'nin görüldüğü ülkeler; Liberya Cumhuriyeti, Gine Cumhuriyeti, Sierra Leone Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (Zaire), Gabon, Güney Sudan, Fildişi Sahilleri, Uganda, Kongo Cumhuriyeti, Nijerya Cumhuriyeti. 2014 yılında salgın yaşanan ülkeler ise; Liberya Cumhuriyeti, Gine Cumhuriyeti, Sierra Leone Cumhuriyeti, Nijerya Cumhuriyeti. Ebola virüsünün belirtileri nelerdir? Ebola virüsü hastalığı için kuluçka dönemi 2-21 gün arasında değişebiliyor; ancak olguların büyük kısmında yaklaşık 7 gün olarak görülüyor. Hastalık yüksek ateş (≥ 38.5°C) ile başlıyor. Sık görülen belirti ve bulgular; ateş, baş ağrısı, kas ve eklem ağrısı, halsizlik, ishal, kusma, mide ağrısı, iştahsızlık. Eşlik edebilen diğer belirti ve bulgular ise döküntü, gözlerde kızarıklık, hıçkırık, öksürük, boğaz ağrısı, göğüs ağrısı, nefes almada zorluk, yutma güçlüğü, cilt ve mukoza kanamaları veya organ içine kanamalar. Ebola'nın ilerleyen safhalarında neler yaşanıyor? Ebola virüsü vücuttaki beyaz kan hücrelerini hızla yok ederek bağışıklık sistemini çökertiyor ve hiçbir tedavisinin olmaması dolayısıyla da insan vücudu virüse karşı savaşamaz hâle geliyor. Ebola virüsünün bulaştığı kişiler sonunda çoklu organ yetmezliğinden hayatlarını kaybediyorlar. Bu virüsten korunmak için neler yapmanız gerekiyor? İnsandan insana geçiş, bütünlüğü bozulmuş deri veya mukozanın hastalığı taşıyan insanların kan ve vücut salgılarıyla direkt temasıyla meydana geldiği için standart izolasyon kurallarıyla birlikte temas izolasyon kurallarına uyulması önem taşıyor. Ayrıca hastanın ter, tükürük gibi salgılarının sıçradığı eşyalarla da bulaşma meydana gelebileceği dikkate alınmalı. Hastalardan hava yoluyla bulaşma gösterilmemiş olmakla birlikte salgılarda virüs bulunduğu için damlacık izolasyon kurallarının da mutlaka uygulanması gerekiyor. Ebola'nın Türkiye'de görülme olasılığı nedir? Türkiye\'de şu ana kadar ebola olgusu saptanmasa da gelmesi zor değil. Acıbadem üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve Acıbadem Maslak Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sesin Kocagöz Dünya artık küçüldü, belirli sınırlarımız kalmadı ve uçak gibi hızlı bir sistemle rahatlıkla bu gibi hastalıklar yayılabiliyor. Sağlıklı görünen bir kişi de hastalığı aldıktan sonra değişik üç-beş ülkeye birden gidebilir bu süreç içerisinde ve hastalığı farkında olmadan yayabilir. Bulaşması, ateşin ortaya çıkması sonrası hızlı gelişen bir hastalık diyor. Hastalığın özgün bir teda Seyahatlerde korunmak için ne tür önlemler alınmalı? Riskli bölgelere önemli bir neden yoksa seyahat etmekten bu dönemde kaçınmak gerekiyor. Sık sık ellerin yıkanması, kişilerin bu amaçla yanlarında alkol içeren el antiseptikleri bulundurulması önemli. öksüren ve ateşli kişilerin yanında bulunulması durumunda ortamın sık havalandırılması, maske takılması ve mümkün ise el temasından kaçınılması önem taşıyor. Ebola şüpheli bölgeye seyahat sonrası ilk 21 gün içinde ateş yakınması başlar ise, hemen sağlık kuruluşuna başvurulması gerekiyor.

Ebola virüsü ortaya çıktığı günden bu yana yaklaşık 9 bin kişinin hastalanıp ortalama 4 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Peki yüksek oranda ölüme yol açan ve herkesin korkulu rüyası haline gelen bu hastalık neler biliyoruz?

YAZI BOYUTU

Ebola virüsü nedir? Ebola Virüs Hastalığı (EVH); Ebola virüsünün sebep olduğu, yüksek ölüm oranının görüldüğü, akut başlangıçlı, yüksek ateş, ishal, kabızlık, gaz, ağrı gibi sindirim sistemi zorlukları ve kanamayla seyredebilen bir hastalık.