Giriş
Edirnekapı’da dolaşırken bir Çinli’nin mezarıyla karşılaşabilirsiniz! Çin’den İstanbul’a uzanan dolu dolu bir hikaye
Eyüpsultan’a bağlı olan Edirnekapı Şehitliği’ni ziyaret ettiğiniz zaman oraya bir Çinlinin defnedildiğini görebilirsiniz. O mezarda ömrü boyunca İstanbul’a kültürel anlamda pek çok katkısı olan Celaleddin Wang’dan başkası yatmıyor. İşte tüm detaylar…
PEKİN’DEN İSTANBUL’A UZANAN DİL SEVGİSİ
Çin’e bağlı eyaletlerden biri olan Sichuan’da bir çocuk dünyaya geldi. 1903 yılında Müslüman bir ailenin çocuğu olarak doğan Celaleddin Wang, eğitim hayatını Pekin Üniversitesi’nde tamamladı. Okulda eğitim alırken aslında Türk ve Arapça dillerinde olan ilgisini keşfetti. Bu dillere olan merakı ise onun yolculuğunun İstanbul’a uzanmasına neden oldu. İstanbul Üniversitesi’nde aldığı kapsamlı eğitimden sonra tekrar Çin’in yolunu tuttu.
YOLU TEKRAR İSTANBUL’A DÜŞTÜ
Ülkesine döndükten sonra siyasete atılmaya karar veren Wang, Orta Doğu’nun çevresinde konumlanan Müslüman ülkelerde görev aldı. Siyasi karışıklıkların başlamasının ardından Pakistan’a giden Celaleddin Wang’a arkadaşı Türkolog Zeki Velidi Togan’dan reddedemeyeceği bir teklif geldi. Togan, Wang’tan tekrar İstanbul’a gelerek İstanbul Üniversitesi’nde bir kürsü kurmasını istiyordu. Bu kürsü, Sinoloji yani “Çin Dili ve Felsefesi” ile ilgili olacaktı.
HER ZORLUĞUN ARDIDAN BİR KOLAYLIK VARDIR!
Togan’ın teklifi üzerine İstanbul Üniversitesi’nde çalışamaya başlayan Wang’ın geçim sıkıntısı da boy göstermişti. 8 çocuğundan 4’ünü geride bırakmak zorunda kalan Celaleddin maddi sıkıntılara daha fazla dayanamadı ve farklı bir yol arayışına girdi. Aradığı bu yol, kendisini ekonomik olarak rahatlatırken İstanbul’a da ilk Çin restoranını kazandırdı.
İLK DENEYİMİ OLUMSUZ SONUÇLANDI
Celaleddin Wang’ın İstanbul’da yaşayan Türkistanlı arkadaşları bulunuyordu. Çin restoranı, fikrine onlarla ortak bir şekilde karar verdikten sonra büyük bir heyecanla yola koyuldular. Mutfağında eşi Fatma Wang’ın bulunduğu restorandan kısa süre sonra ayrılmak durumunda kaldı. Bunun nedeni ise ortaklarıyla yaşadığı anlaşmazlıklardan başka bir şey değildi. Yılmak nedir bilmeyen Wang, bu konuda başarılı olmak için yeni girişimlere atıldı.
ROTASINI TAKSİM’E ÇEVİRDİ
Milliyet’in haberine göre İstanbul Üniversitesi’ndeki akademisyenlik görevine devam eden Celaleddin Wang, şansını bu kez de Taksim’den yana denedi. Ailesini de alarak bu bölgeye gelen Wang, borç alarak Taksim’deki Çin restoranını açtı. Kendisi üniversitede eğitim verirken ailesi restoranda canla başla çalışıyordu. Bu mücadelenin en önemli sebebi 8 çocuğunun da kaliteli bir eğitim alması amacıydı. Amaçları uğrana mücadele eden Wang ailesi, sonunda refaha erdiler.
YOLCULUĞUNUN SON İSTASYONU TÜRKİYE OLDU
Takvimler 23 Ocak 1961’i gösterdiğinde Wang ailesi acı bir olayla sarsıldı. Celaleddin Wang, çeşitli sebeplerle geldiği İstanbul’da hayata gözlerini yummuştu. Çevresi tarafından çok sevilen Wang’ın ölümü onlara göre fazlasıyla erkendi. 8 çocuğu olan Wang ailesinin mücadelesini eşi Fatma Hanım artık tek başına verecekti. Celaleddin Wang’ın yokluğunda Çin’e geri dönmeyi düşünse de İstanbul’da kalmaya karar verdi.
BİR ÇİNLİNİN MEZARI EDİRNEKAPI’DA
Celaleddin Wang’ın hazin dolu kaybının ardından cenazesi İstanbul Eyüpsultan’da bulunan Edirnekapı Şehitliği’ne defnedildi. Yaşamı boyunca Türk tarihi ve kültürüne bulunduğu katkılarla adından bahsettiren Wang, Edirnekapı’daki mezarı sayesinde daima hatırlanmaya devam edilecek.