Giriş
Egzamadan koruyan 16 öneri (Egzama nedir, neden olur, nasıl geçer?)
Günümüzde çok yaygın şekilde görülen egzama kış aylarında soğuk hava ve nem oranının düşmesi sebebiyle daha da artıyor. Son zamanlarda sıkça kullandığımız dezenfektan ve kolonyalar da egzamanın şiddetlenmesine neden olabiliyor. Egzama neden olur? Deride kuruluk, yoğun kaşıntı, kızarıklık, döküntü gibi şikayetlere yol açan egzamadan nasıl korunuruz? Dermatoloji Uzmanı Dr. Özlem Albayrak egzama ve egzamadan korunma yollarını açıkladı. İşte egzamadan koruyan 16 öneri.
Egzama neden olur?
Nedeni tam olarak bilinmiyor. Çevresel ve psikolojik etkenlerle bağışıklık sistemi deride bu şekilde bir tepki oluşturuyor. Bazen besin alerjileri bazen de ev tozu gibi alerjenler hastalığı tetikleyebiliyor.
Egzamanın belirtileri
- İlk sırada deri kuruluğu ve yoğun kaşıntı geliyor.
- Kaşıntı nedeniyle uyku düzeni bozulabiliyor, hastalar okul ve iş hayatında konsantrasyon problemleri yaşayabiliyor.
- Kuru, kızarık, kepekli ya da sızıntılı lezyonlar şeklinde olabilen ve tekrarlayan deri döküntüleri görülebiliyor.
- Döküntüler yaşa göre farklı yerlerde oluyor. Bebeklerde ve küçük çocuklarda genellikle yüz, dirsekleri veya dizler tutuluyor. Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde ise genellikle eller, boyun, dirseklerin iç yüzü, dizlerin arkası ve ayak bileği tutuluyor.
Egzama genetik mi?
Genetik yönü var. Bir de atopik egzamalı bireylerin çoğunun kendisinde veya ailesinde astım, saman nezlesi gibi alerjik hastalık öyküsü oluyor.
Hangi yaşlarda görülüyor?
Atopik egzama küçük çocuklarda daha sık görülen bir hastalık. Ama her yaştan hastayı etkiliyor. Özellikle yetişkinlerde stres, hastalığı tetikleyebiliyor.
Hangi testler uygulanıyor?
Tanı için cilt üzerindeki inceleme ve hasta öyküsü yeterli. Bazen alerji testleri de önem taşıyor. Bu testlerde, hastanın derisine az miktarda alerjen (alerjiye sebep olan maddeler) uygulanıyor. Ardından belirli bir zaman dilimi içinde ciltte tepki olup olmadığı kontrol ediliyor.
Egzamanın kesin tedavisi var mı?
Maalesef yok. Şikayetleri düzeltme ve tekrarları engelleme amacıyla tedavi planlanıyor. Kuru ciltlerde egzama sık görüldüğü için hastanın cildini iyi nemlendirilmeli. Egzama alerji nedeniyle ortaya çıkıyorsa tetikleyicilerden uzak durulmalı. Kaşıntının azaltılması, egzamalı alanların tedavisi için ilaçlar verilebiliyor.
Egzama bulaşıcı mı?
Atopik egzama (dermatit) deri kuruluğu, döküntü ve kaşıntıyla kendini gösteren, bulaşıcı olmayan bir deri hastalığıdır. Zaman zaman alevlenmeler ve düzelmelerle seyrediyor. Tekrarlayıcıdır. Genellikle yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkar, anne sütünün kesilmesiyle belirtiler şiddetlenebilir. Yaş ilerledikçe genellikle şikayetler düzelme eğilimi gösterir.
Egzamadan korunmanın yolları
1-Renksiz, pamuklu ve dar olmayan giysiler tercih edin. Terleme, atopik dermatitin alevlenmesine neden olabilir. Bu nedenle aşırı kalın kıyafetler giymeyin.
2- Yünlü, kaba dokulu yastık, yorgan örtüsü, battaniye kullanmayın.
3-Yeni giysileri kullanmadan önce yıkayıp etiketlerini kesin.
4-Çamaşırları yıkamak için hipoalerjenik (daha az alerjen madde barındıran) özellikteki deterjanları tercih edin. Deterjan veya sabun tozunu az miktarda kullanmaya özen gösterin. Çamaşırların iyi durulanmasına dikkat edin, yumuşatıcı kullanmayın.
5-Tırnaklarınızı kısa ve düz kesin. Tırnakla kaşıma derinin tahriş olmasına, bu da enfeksiyon gelişimine yol açabilir.
6-Çok sıcak suyla yıkanmayın, su ılık olmalı. Banyoda sabun özelliği göstermeyen temizleyici ürünler kullanın. Banyo süresini mümkün olduğu kadar kısa tutun. Kese gibi cildi tahriş eden malzemeler kullanmayın.
7-Banyodan çıktıktan sonra 3 dakika içinde deriye yağlı nemlendirici losyonlar veya yağlı kremler uygulayın. Yumuşak bir havluyla cildi tahriş etmeden kurulanın.
8-Günde en az 2 kez nemlendirici sürün. Nemlendirici seçiminde parfümsüz ve boyasız ürünleri tercih edin. Parfüm, kozmetik ürünler, alkol içeren cilt ürünleri şikayetleri artırabilir, dikkatli olun.
9-Aşırı terleme kaşıntıyı ve hastalığı alevlendirebilir. Aşırı güneşe maruz kalmak, çok sıcak ortamda bulunmak, ağır egzersiz yapmak gibi terlemeyi artırıcı etkenlerden uzak durun.
10-Egzamanızı alevlendiren etkenleri biliyorsanız (toz, ağaç ve çiçek tozları, hayvan tüyü, belirli gıdalar gibi) bunlarla temastan kaçının.
11-Bulunduğunuz ortamın aşırı kuru ya da nemli olmamasına dikkat edin.
12-Toza veya ev tozu akarlarına karşı alerjiniz varsa yastık ve yorganlarınızda koruyucu örtü kullanın. Yatak örtülerinizi sık sık sıcak suyla yıkayın. Ev tozu akarlarını azaltmak için emiş gücü yüksek elektrik süpürgeleri kullanın.
13-Mümkünse evde hayvan ve çiçek bulundurmayın.
14-Besinleri iyi pişirin, pişmemiş gıdalar alerjik belirtiler ortaya çıkarabilir.
15-Anne sütü bebekte alerjik hastalık riskini azaltır. Bebeğinizi anne sütüyle besleyin.
16- Çocukları tüylü oyuncaklardan uzak tutun. Parmak ve hamur boyaları şikayetleri artırabildiği için dikkatli olun.
HAZIRLAYAN: ÖZGÜR GÖKMEN ÇELENK
ozgur.celenk@posta.com.tr