Giriş
Emeklilikte 7 yıl kuralı: Adayların kafası karışabiliyor! 1260 gün artı 1'e göre hesap yapılıyor
Sosyal güvenlik sistemindeki uygulamalar nedeniyle emekli adaylarının kafası karışabiliyor. Bunlardan biri de ‘son 7 yıl kuralı’. Emeklilikteki son 7 yıl kuralı emekliliğine birkaç yıl kalan herkesin dikkat etmesi gereken konu. Alınan maaştan, sigortalı olunacak sandığa kadar birçok parametreyi ilgilendiriyor. İşte detayları...
Farklı sigortalılık statüsünde çalışma sık karşılaşılan bir durum. Örneğin; sigortalı çalışan bir kişi daha sonra Bağkur’lu olarak prim ödeyebiliyor veya memur olarak Emekli Sandığı’na prim ödüyor. Diğer yandan bir memurun görevinden ayrılarak SGK’lı olarak çalışmaya başladığı, Bağkur’lu bir esnafken daha sonra memur olarak Emekli Sandığı’na prim ödediğine de şahit oluyoruz.
Özetle iş hayatında farklı statüde prim ödemesi yapılabiliyor. Farklı statülerde çalışan bu kişiler, emekli olacaklarında hizmetleri birleştiriliyor. Böyle bir durumda ise emekli olacak kişinin hangi sigortalılık statüsünden emekli olacağı en çok merak edilen konular arasında. Bu durumun tespiti ise kişinin sigorta başlangıç tarihine göre değişiyor:
- 11 Ekim 2008’den önce sigortalı olanların hangi sigortalılık statüsünden emekli olacağını son 7 yıl kuralı belirliyor.
- 21 Ekim 2008 ve daha sonra sigortalı olanlar ise tüm çalışma hayatı boyunca fazla prim ödediği sigortalılık statüsünden emekli oluyorlar.
8 EYLÜL 1999’DAN ÖNCE İSE...
Farklı işyerlerinde çalışan milyonlarca vatandaş emeklilik hesabını yapıyor. Bazen SSK’lı işten ayrılanlar kendi işlerini kurup Bağkur sigortasından devam ediyor. Ancak emeklilik tarihi yaklaşınca hesaplar yapılmaya başlanıyor. Bilmeden veya zorunlu olarak geçilen farklı statüdeki sigorta hem emeklilik yaşını hem primi hem de emekli maaşını etkiliyor.
BU DETAY GÖZDEN KAÇIRILIYOR
Çünkü yasalara göre emeklilikte kişi, sigortalılık geçmişine göre farklı koşullara tabi tutuluyor. Emekliliğine birkaç yıl kalanların son 7 yıl kuralına özellikle dikkat etmesi gerekiyor.
Prim geçmişinde farklı kurumlarda sigortalılık durumu varsa son 7 yıl kuralı geçerli oluyor. SGK’dan emekli olmayı beklerken son 7 yıl kuralı nedeniyle Bağkur’dan emekli olabilirsiniz.
1260 GÜN ARTI 1’E GÖRE HESAP
Buradaki son 7 yıl, son 7 takvim senesi olmayıp, primi ödenen son 7 yıl yani; son olarak ödenen 2520 gün primdir. Son 2520 gün prim ödemesi içinde, fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor.
Emeklilik için son 7 yılda hangi statüde prim daha fazla ise emeklilik işlemleri de ona göre yapılıyor. Eğer son 7 yıllık fiili hizmet süresinde 3.5 yıldan/1260 günden fazla süreli Bağkur statüsü varsa emeklilik statüsü de 4/B oluyor. Aksi durumda ise son 7 yıllık fiili hizmet süresinde son 1260 günden fazla süreli SSK statüsü varsa emeklilik statüsü de 4/A oluyor.
2008’DE KURAL DEĞİŞTİ
1 Ekim 2008 yılı sonrası işe girişler için ise kural farklı. 1 Ekim 2008 sonrasında işe giren sigortalıların çalışma hayatının tümünde ödenen sigorta primlerine bakılarak en fazla hangi statüye göre prim ödenmiş ise prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan statüye göre emeklilik şartları belirleniyor.
BAĞKUR’UN AVANTAJI VAR MI?
8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olan yaşlı kişiler Bağkur’da, 5400 gün prim (15 yıl), kadınsa 60, erkekse 62 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabiliyor. Oysa 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olan yaşlı biri, SSK’dan emekli olabilmek için ya primini 7000 güne tamamlayacak (kadın 58, erkek 60 yaşı dolduracak) ya da 4500 gün prim ödeyecek. Ayrıca 25 yıl sigortalılık süresini dolduracak (kadın 58, erkek 60 yaşı dolduracak). Dikkat edilirse hem yaşlı olacak hem başlangıcı 8 Eylül 1999’dan sonra olacak. Yani kısıtlı bir kesime avantaj sağlıyor.
ÖRNEK SORUYLA AÇIKLAMA
Posta Gazetesi yazarı Ekrem Sarısu, okuyucusundan gelen son 7 yıl kuralı ile ilgili soruya şu şekilde cevap verdi:
Soru: 1964 doğumluyum. SSK girişim 1982’de olup SSK’ya 2290 gün, 4B isteğe bağlıya da 1320 gün olmak üzere toplam 3610 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?
Cevap: Son 7 yılda fazla prim ödenen, eğer bu sürede prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Sorunuza göre 4/B statüsüne (Bağkur’a) SSK’dan sonra 1260 günden fazla prim ödediğinizden, Bağkur şartlarıyla emekli olacaksınız. Bağkur’da yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. İsteğe bağlı olarak 1790 gün daha prim ödeyerek priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sigortalı olarak bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün (3.5 yıl) prim ödeyerek SSK’dan emekli olmanız da mümkün (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak). Bu seçenekte daha az primle ve daha erken emekli olmaktasınız.