Erzincan’da meşakkatli yolculuk için kazanlar yakıldı! Turistler coğrafi işaretli o besinin tadına inanamıyor: Kalsiyum ve demir depolarını fullüyor

Uluslararası Sakin Kentler Birliğince sakin kent (cittaslow) seçilen Erzincan'nın Kemaliye ilçesindeki tescilli Eğin dutu, geleneksel yöntemlerle pekmeze dönüştürülüyor. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ndeki ilçede, 180 dekardaki 9900 ağaçta yıllık ortalama 673 ton dut üretiliyor. İşte tüm detaylar… İlçedeki üreticiler, olgunlaşan dutları hasat etmeye başladı. Dut ağaçlarının altına file seren üreticiler, dalından düşen meyveleri özenle topladıktan sonra güneş altında kurumaya bırakıyor. Kurutma işlemi sonrası kadınlar tarafından yaprak ve saplarından ayrılan dutlar, odun ateşinde yakılan kazanlara doldurulup, pişirme ve süzme işlemleriyle pekmez haline getiriliyor. Uzun yıllardır ilçede geleneksel yöntemlerle hazırlanan ve şifa kaynağı olduğu bilinen dut pekmezi, şehirlerde kurulan organik pazarlarda satışa sunuluyor. Yörede yetiştirilen meyve, Eğin dutu/Kemaliye dutu adıyla 2021 yılında coğrafi işaretle tescillendi. Dut üreticisi Latif Yalçıner, AA muhabirine, tescilli Eğin dutunun Kemaliye tarihinde önemli yere sahip olduğunu söyledi. Dutun ilçedeki geçim kaynakları arasında bulunduğunu anlatan Yalçıner, Dut, ağustosun sonuna kadar 5-6 kere mahsul verir. Eskiden 1 teneke dut, 5-10 teneke buğdayla takas edilirmiş. Bu önemli bir pazar, önemli bir kazanç. Dolayısıyla Kemaliye'yi Kemaliye yapan, bu dutun piyasadaki değeridir. ifadelerini kullandı.Yalçıner, Ecdadın bıraktığı topraklardaki dut bahçelerini ayağa kaldırdık. Organik sertifika aldık, organik pazarlara ürün gönderiyoruz. diye konuştu. Dutu çerezlik ve pekmezlik olarak sınıflandırdıklarını belirten Yalçıner, geleneksel yöntemlerle üretilen pekmezin besin değerinin yüksek olduğunu dile getirdi. Dut pekmezinin özellikle kan, mide ve bağışıklık sistemi için faydalı olduğunu anlatan Yalçıner, İlaçsız ve organik yapılıyor. Güneşte kurutuluyor, hiçbir kimyasal karışmıyor. İnsan sağlığı da böyle besinler istiyor. Onun için sıralayamayız, birçok faydası var. dedi.Yalçıner, organik ürünlere talebin her geçen gün arttığına dikkati çekerek, Kemaliye'nin turizm potansiyeliyle beraber gelen misafirlerin dutu tadıp beğenmesi ve adının duyulması sonucunda pazar oldukça genişledi. Yurt dışına ürün kalmıyor, sezonda yurt içinde tüketiliyor, yoksa yurt dışından önemli talep var. diye konuştu. Pekmez yapan 84 yaşındaki Aysel Yalçıner de dutun pekmeze dönüşümünün meşakkatli olduğunu dile getirdi. Turistlerin, dut pekmezine hiç şeker katılmamasına şaşırdığını belirten Yalçıner, şunları kaydetti:Dutların konulduğu kazanın altındaki ateş hızlı yanacak, kaynamaya başlayınca ufak ateşle yanacak. Hiçbir katkısı yok, bize gelen turistler 'Bunun içerisinde ne kadar şeker kattınız?' diye soruyor. Ben de 'Allah katmış bunun şekerini, ben katmadım.' diyorum. Allah'ın verdiği lütuf. Buranın dutu çok kıymetli, ufak ve lezzetli. Bereketli bir ürün, eskiden tüm Kemaliyelilerin geçimleri dut ileydi. Kıtlık zamanlarında dut milletinin canını kurtarmış. Dut, şimdi değerlendi, çok rağbet görüyor. Beyaz dutun en bilinen sağlık faydalarından biri antioksidan içeriğinin zengin olması. Antioksidanlar, vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı koruyor. Bu sayede beyaz dut tüketimiyle antioksidan desteği alarak hücresel hasarı azaltıyor ve genel sağlığı iyileştiriyor. Beyaz dut, kan şekerini düzenlemeye yardımcı olabilir. İçerdiği doğal şekerler ve lifler sayesinde sindirimi yavaşlatır ve kan şekerinin ani yükselmesini önler. Bu özellik özellikle diyabet hastaları için önemlidir ve kan şekerinin kontrol altında tutulmasını sağlıyor. Uzmanlar tarafından yapılan bazı araştırmalar beyaz dutun bağışıklık sistemini güçlendirebileceğini gösteriyor. İçerdiği vitaminler ve mineraller bağışıklık fonksiyonlarını destekleyebilir ve enfeksiyonlara karşı direnci artırıyor. Beyaz dut meyvesi oldukça besleyici. Özellikle A, C, E ve K vitaminleri ile B grubu vitaminlerinden B1, B2, B6, niyasin ve folik asit içeriyor. Mineraller açısından da zengindir; kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum gibi mineralleri içeriyor. Bu vitamin ve mineraller, vücut için temel besin öğeleridir ve beyaz dut tüketimiyle bu besinlerin alımı sağlanabilir. Dut pekmezi yapımı geleneksel bir yöntemle gerçekleştirilir ve genellikle yaz aylarında olgunlaşmış dut meyveleri kullanılarak yapılır. İşte basit bir dut pekmezi yapımı için gerekli adımlar:Malzemeler:Olgunlaşmış dut meyveleriŞeker (isteğe bağlı olarak, şeker kullanılmadan da yapılabilir)Limon suyu veya limon tuzu (tutkallığı artırmak için)YAPILIŞI:İlk olarak dutları temizlemek ve hazırlamak gerekir. Olgun dutları iyice yıkayın ve saplarını temizleyin.Temizlenen dutları geniş bir tencereye veya kazana alın.Üzerine su ekleyin, suyun dutların üzerini hafifçe geçecek kadar olması yeterlidir.Dutları yumuşayana kadar pişirin. Bu işlem genellikle düşük ateşte ve ara sıra karıştırarak yapılır. Dutlar iyice yumuşayana kadar pişirilmesi önemlidir.Dutlar iyice piştikten sonra tencereden alınarak süzgeç veya tülbent yardımıyla süzülür. Amacımız dutların suyunu almak ve sadece püresini elde etmektir.Süzülen dutları bir blender veya el blenderı kullanarak püre haline getirin. Bu aşamada isteğe bağlı olarak şeker ekleyebilirsiniz, ancak doğal olarak yapmak istiyorsanız şeker eklemeyebilirsiniz.Püre haline getirilen dutları tekrar tencereye alın. Burada eğer şeker kullanacaksanız şeker ekleyin.Limon suyu veya limon tuzu ekleyerek pekmezin tutkallığını artırabilirsiniz. Bu aşama, pekmezin koyulaşmasına ve kıvamının iyileşmesine yardımcı olur.Dut püresini orta ateşte karıştırarak pişirmeye devam edin. Pekmezin kıvamı göz kararı olacak ancak genellikle koyu ve yoğun bir kıvam alması hedeflenir. Bu süreç genellikle uzun sürebilir, yaklaşık 1-2 saat civarı pişirme gerekebilir.Pekmez kıvamına geldiğinde ateşten alın ve soğuması için bir süre bekletin.Soğuduktan sonra cam kavanozlara veya uygun saklama kaplarına doldurun ve serin, kuru bir yerde muhafaza edin.