Marifetname kitabıyla tarihe adını altın harflerle yazdıran Erzurumlu İbrahim Hakkı'nın önerdiği bu şifalı bitki, neredeyse her derde deva. Bağışıklığı güçlendirmesinden kalbi korumasına kadar sayısız olumlu etkisi bulunuyor. 1703 yılında Erzurum'da doğan Erzurumlu İbrahim Hakkı, Marifetname isimli kitabıyla geleneksel tıp dünyasının önemli bir kaynağını oluşturmuştur. Beden sağlığını koruyabilmek için hangi yiyecek ve içeceklerin tercih edilmesi gerektiğini detaylı bir şekilde vurgulayan İbrahim Hakkı, şifalı bitkiler arasında yer alan sumak için de önemli notlar almıştır. Sumak, tarih boyunca hem mutfakta hem de geleneksel tıpta kullanılan zengin içeriği ve sağlık yararları ile bilinen bir baharat. Farklı mutfaklarda yaygın olarak kullanılan sumak, yemeklere ekşi bir tat katmasının yanı sıra sağlık üzerinde de birçok olumlu etkiye sahip. Bu kırmızımsı baharat; vücut için faydalı olan antioksidanlar, vitaminler ve minerallerle doludur. Sumak, anti-inflamatuar, antioksidan ve antimikrobiyal özellikleriyle sağlığı destekliyor ve birçok hastalığın önlenmesine yardımcı oluyor. Sumak, güçlü bir antioksidan kaynağı. Antioksidanlar, vücutta serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresi azaltarak hücrelerin zarar görmesini engelliyor. Oksidatif stres, kanser, kalp hastalıkları ve yaşlanma gibi birçok kronik hastalığın temel nedenlerinden biri. Sumak, içerdiği yüksek antioksidan seviyeleri sayesinde bu tür hastalıklara karşı koruma sağlıyor. Aynı zamanda bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudu enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı daha dirençli hale getiriyor. Bundan dolayı sumak tüketimi, genel sağlık için önemli bir destek sunuyor. Sumak, anti-inflamatuar özellikleriyle de dikkat çekiyor. Vücuttaki iltihaplanma, birçok kronik hastalığın temelinde yatıyor. Özellikle eklem ağrıları, artrit ve diğer enflamatuar durumlar; vücutta kalıcı hasara neden olabilir. Sumak, içerdiği bileşenler sayesinde bu iltihaplanmayı azaltıyor ve ağrıların hafifletilmesine yardımcı oluyor. Sumak, geleneksel tıpta sıklıkla eklem ağrılarını ve kas iltihaplanmalarını hafifletmek için kullanılmıştır. Modern araştırmalar da bu anti-enflamatuar etkileri doğrulamakta ve sumağın, kronik iltihaplanma ile ilişkili hastalıkların yönetiminde faydalı olabileceğini gösteriyor. Sumak, sindirim sistemi için de oldukça faydalı. Sindirimi kolaylaştıran ve mideyi rahatlatan özelliklere sahip. Özellikle yemeklerden sonra sumak tüketimi, sindirim sorunlarını hafifletir ve mide asidini dengelemeye yardımcı oluyor. Sumak, aynı zamanda bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlığı önlüyor. Bu, bağırsak sağlığı için önemli bir faktör ve uzun vadede daha sağlıklı bir sindirim sistemi sağlıyor. Sumağın antimikrobiyal özellikleri, mide ve bağırsaklarda zararlı bakterilerin büyümesini engelliyor. Böylece sindirim sisteminin daha sağlıklı kalmasına katkıda bulunuyor. Kalp sağlığına olan faydaları da sumağın önemli bir özelliği. Sumak, kan basıncını dengelemeye yardımcı oluyor ve yüksek tansiyonu kontrol altına alıyor. İçerdiği antioksidanlar ve anti-enflamatuar bileşenler, kalp damar sistemini koruyarak kalp hastalıkları riskini azaltıyor. Sumak, kötü kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı oluyor. Bu sayede damar tıkanıklığı ve ateroskleroz gibi kalp rahatsızlıklarına karşı koruma sağlıyor. Düzenli sumak tüketimi, kalp sağlığını destekleyerek uzun vadede kalp krizi ve felç gibi ciddi sorunların önlenmesine yardımcı oluyor. Sumak, kan şekerini düzenlemede de etkili oluyor. Diyabet hastaları için faydalı olan bu baharat, kan şekerini dengeleyici özelliklere sahip. Sumak, kan şekerinin ani yükselmesini engelleyerek insülin direncini azaltıyor. Bu, diyabet yönetiminde ve kan şekeri seviyelerinin kontrol altında tutulmasında önemli bir faktör. Sumak, aynı zamanda kilo kontrolüne yardımcı oluyor. Düşük kalorili bir baharat olan sumak, yemeklere lezzet katarken iştahı kontrol altında tutuyor ve metabolizmayı hızlandırıyor. Cilt sağlığı açısından da sumağın faydaları göz ardı edilemez. Antibakteriyel ve anti-enflamatuar özellikleri sayesinde sumak cilt sorunlarını hafifletmeye yardımcı oluyor. Sivilce ve akne gibi cilt problemleri, sumağın bu özellikleriyle kontrol altına alınıyor. Malzemeler:1 yemek kaşığı kurutulmuş sumak meyvesi veya 1 çay kaşığı sumak tozu2 su bardağı suİsteğe bağlı olarak bal veya limon dilimiYAPILIŞI:Eğer kurutulmuş sumak meyvesi kullanıyorsanız, meyveleri bir havanda hafifçe ezin. Eğer sumak tozu kullanıyorsanız, doğrudan kullanabilirsiniz.2 su bardağı suyu bir tencereye koyun ve kaynatın.Kaynar suya ezilmiş sumak meyvesini veya sumak tozunu ekleyin.Karışımı iyice karıştırın.Sumak ve su karışımını 10-15 dakika kadar demlemeye bırakın. Bu süre içinde sumağın suya iyice karışmasını sağlayın.Demleme süresi sonunda çayı bir süzgeç yardımıyla süzün. Sumak meyvesi kullanıyorsanız, süzme işlemi daha kolay olacaktır.Sumak çayını fincanlara dökün. İsteğe bağlı olarak bal veya limon dilimi ekleyerek tatlandırabilirsiniz.Çayınızı sıcak veya soğuk olarak tüketebilirsiniz. Sıcak sumak çayı, soğuk havalarda rahatlatıcıdır; soğuk sumak çayı ise ferahlatıcı bir içecek olarak yaz aylarında tercih edilebilir.