Giriş
EYT, SSK, Bağkur, emekli sandığı! Emeklilik planı yapanlar soruyor, uzmanı yanıtlıyor
EYT ile ilgili yasa teklifi Meclis’te kabul edildi. Prim gün sayısını ve çalışma sürelerini dolduran 2 milyon 250 bin kişi, yaşa takılmadan resmen emekli olacak. Emeklilik için gün sayanlar merak edilen soruların yanıtlarını arıyor. Almanya'daki başlangıç Türkiye'de de başlangıç sayılır?, askerlik ve yurtdışı borçlanması ile emekli olabilir miyim?, prim eksiğimi isteğe bağlı ödeyerek tamamlayabilir miyim? gibi bir dizi sorunun yanıtını POSTA yazarı Ekrem Sarısu verdi.
ALMANYA'DAKİ BAŞLANGIÇ TÜRKİYE'DE DE BAŞLANGIÇ SAYILIR
Soru: Mayıs 1974 doğumluyum. SSK girişim 2004 olup 3220 gün prim ödemem var. Mart 2000’de 8 ay askerlik yaptım. Ancak Almanya’da 1995 yılından itibaren 3 yıllık ara ara sigortalı çalışmam var (350 gün). EYT kapsamında mıyım? Ne zaman ve nasıl sigortalı olurum? TARIK
Cevap: Almanya ile aramızdaki ikili sosyal güvenlik sözleşmesine göre, Almanya’daki sigorta başlangıcınız Türkiye’de de sigorta başlangıcı sayılıyor. Bu nedenle EYT kapsamındasınız. Almanya’daki sigorta girişinizin 23 Kasım 1995’ten önceki bir tarih olduğunu varsayarsak, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacağından toplam priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
ASKERLİK VE YURTDIŞI BORÇLANMASI İLE EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
SORU: 1976 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Nisan 1996 olup 4267 gün prim ödemem var. 20 Mayıs 1996’da askere gittim. EYT yasasından yararlanabilir miyim? Yurtdışında yaşıyorum. Askerlik borçlanması ve yurtdışı borçlanması yaparak emekli olabilir miyim? Musti MEHTİ
CEVAP: İlk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olduğunuzdan EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim aranacak. Süre şartını da sağladığınızdan priminizi 5825 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, askerlik sürenizi borçlanıp, 1018 gün de yurtdışı çalışma sürenizi borçlanarak toplam priminizi 5825 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Yurtdışı borçlanmasıyla kazanılan süre her ne kadar Bağkur’a sayılsa da 1018 gün borçlanma SSK’dan emekli olmanıza mani olmaz. Ancak yurtdışı borçlanmasıyla emekli olacağınızdan, emekli aylığı bağlanması için yurtdışında çalışmamanız, sosyal yardım veya sigorta yardımı almıyor olmanız gerekiyor.
PRİM EKSİĞİMİ İSTEĞE BAĞLI ÖDEYEREK TAMAMLAYABİLİR MİYİM?
Soru: 16 Kasım 1977 doğumlu bekar bir kadınım. Sigorta başlangıç tarihim 22 Haziran 1998 olup 5314 gün pirimim var. İsteğe bağlı sigortaya 661 gün prim ödeyip 5975 günle SSK’dan EYT yasası ile emekli olabilir miyim? O.M.
Cevap: Sigorta başlangıç tarihiniz itibarıyla EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim aranacak. Süre şartını da sağlamış olduğunuzdan prim eksiğiniz olan 661 günü isteğe bağlı ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
BAĞKUR BORÇLANMASI YAPABİLİR MİYİM?
SORU: 10 Mayıs 1980 doğumluyum. 3 Haziran 1992’den 30 Aralık 1999 kadar vergi kaydım var. 21 Kasım 2000’de askere gittim. 10 Ekim 2003’te yine vergi mükellefi oldum. Bağkur başlangıcım 2008’den sonra. Geriye doğru Bağkur borçlanması yaparak EYT’den faydalanabilir miyim? Abdullah EMEKLİ
CEVAP: Sizin gibi süresi içinde Bağkur’a kayıt ve tescilini yaptırmayanlar sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatıldı. Yeni bir yasa çıkartılarak vergi kaydına dayanarak geçmişten Bağkur’a kayıt hakkı verilmediği sürece, Bağkur’unuzu 1 Ekim 2008’den öncesinden başlatamazsınız. Dolayısıyla EYT yasası kapsamına giremezsiniz.
EMEKLİ İKRAMİYESİ ÖDENMEZ
Soru: 3 Mayıs 1969 doğumluyum. Memuriyete başlangıcım 12 Aralık 1996. Hapis cezası nedeniyle memuriyetten çıkarılış tarihim 16 Ocak 2020 olup Emekli Sandığı’na 8340 gün prim ödemem var. Öncesinde ve sonrasında sigortalı çalışmam yok. Ne zaman emekli olurum? 9000 güne tamamlamak için 22 ay prim eksiğimi, isteğe bağlı sigorta ve askerlik borçlanması (8 ay) yaparak tamamlayabilir miyim? Emekli olduğumda emekli ikramiyemi alır mıyım? Mustafa IŞIK
Cevap: EYT yasası kapsamındasınız. Emekli olmak için prim eksiğiniz olan 22 ayı (660 günü); cezaevinden 14 ay (420 gün) isteğe bağlı prim ödeyip, 8 ay (240 gün) olan askerliğinizi de isteğe bağlı prim öderken borçlanıp, toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak memuriyetten ihraç edilip, hizmet birleştirerek emekli olacağınızdan maalesef memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi ödenmez.