Giriş
Eyyam-ı Bahur sıcaklarına hazır olun! Zirveye çıktı, rekorlar peş peşe geldi
Türkiye, ağustos başı itibariyle eyyam-ı bahur sıcaklarının etkisine giriyor. Prof. Dr. Şermin Tağıl, ağustos ayının başında eyyam-ı bahur sıcaklarının etkili olacağını belirterek, "Bu yıl, bu dönemin sıcak fakat Doğu Akdeniz'de yaşanacak bir alçak basıncın etkisiyle kısmen yağışlı geçme olasılığı yüksek" dedi.
Geçmişte yaz mevsiminin en sıcak günlerini ifade etmek için kullanılan eyyam-ı bahur, her yıl temmuz ayının sonu ile ağustos ayının başına denk geliyor. Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Tağıl, Türkiye'nin dünya genelinde en hızlı ısınan ve iklim krizinin en şiddetli yaşandığı bölgelerden birinde bulunduğunu söyledi.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre, Türkiye'de son 13 aydır Ege Bölgesi başta olmak üzere birçok bölgede sıcaklık rekorları kırıldığını hatırlatan Tağıl, özellikle geçen yılın haziran ayından itibaren dikkati çeken sıcaklık artışlarının son dönemde bazı bölgelerde mevsim normallerinin 10 derece üzerine çıktığını aktardı.
KURAKLIK ZİRVEDE
Copernicus İklim Değişikliği Servisi verilerine göre, 22 Temmuz'da küresel ortalama yüzey sıcaklığının 17,15 dereceyle rekor kırdığını anımsatan Tağıl, "Daha önceki rekor, 16,8 dereceyle ile 12 Ağustos 2016'da kaydedilmişti. Türkiye'de yeterli yağış alamayan bölgeler, yüksek sıcaklıklarla kuraklık alarmı veriyor. Ülke genelinde kuraklık en şiddetli seviyeye ulaşmış durumda" dedi.
Şermin Tağıl, yaz mevsiminin en sıcak ve boğucu günlerini tanımlayan eyyam-ı bahurun 31 Temmuz-7 Ağustos tarihleri arasında yaşanacağını ifade ederek şunları kaydetti:
- Temmuz sonunda kısmen rahatlayan ülkemiz ağustosun ilk haftasında eyyam-ı bahur döneminde sıcak hava dalgası etkisi altında kalacak. Bu yıl, bu dönemin sıcak fakat Doğu Akdeniz'de yaşanacak bir alçak basıncın etkisiyle kısmen yağışlı geçme olasılığı yüksek. Bu kavurucu sıcaklıklar ve kuvvetli rüzgarlar, orman yangınlarını kaçınılmaz hale getiriyor.
- Diğer yandan, şiddetli sağanak yağışlar bu yazın başında öngörüldüğü gibi etkili oldu ve olmaya devam ediyor. Türkiye'de hava koşullarında yaşanan bu aşırılıkların en önemli nedenlerinden biri, son 13 aydır mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklar yaşanması ve atmosferin buna bağlı olarak nem tutma kapasitesinin artması.
- Isınan yeryüzü, termal konveksiyonları kolaylaştırarak yağmur bulutlarının oluşmasına ve yağışın düşmesine neden oluyor. Ülkemize kuzeybatıdan ve kuzeyden giren daha serin hava kütlesi ile sıcak hava kütlesinin karşılaşması, nemli havanın soğumasına ve yağmur, dolu veya sağanak şeklinde yağışlara yol açıyor.
Bu durumun sadece Türkiye için değil, tüm Akdeniz Havzası için benzer şekilde gerçekleştiğini vurgulayan Tağıl, iklim krizinin etkilerini azaltmak ve adaptasyon stratejileri geliştirmenin her zamankinden daha büyük önem taşıdığını sözlerine ekledi.
Avrupa Birliği’nin iklim servisi Copernicus, “bu hafta üst üste dünyanın en sıcak günü rekorları”nın kırıldığını bildirdi.
22 Temmuz Pazartesi günü küresel ortalama yüzey hava sıcaklığının 17,15 dereceye ulaştığı belirtildi. Böylece 21 Temmuz Pazar günkü 17,09 derecelik rekor kırıldı. Bunlar da 6 Temmuz 2023’te belirlenen 17,08 derecelik rekoru aştı. 1940’ta başlayan kayıtlara göre, dünyada en sıcak gün 17,15 dereceyle pazartesi oldu. Son 13 ay boyunca rekorlar kıran sıcaklık can almaya da devam ediyor. Hava sıcaklığının 48 dereceye ulaştığı Fas’ın Beni Mellal kentinde sıcak hava dalgasının 24 saatte en az 21 kişinin ölümüne neden olduğu açıklandı.
Sağlık Bakanlığı, astım ve KOAH hastalarını, nem oranının arttığı zamanlarda mecbur kalmadıkça dışarı çıkmamaları konusunda uyardı. Bakanlık, kronik hastalıklar grubundan astım ve KOAH rahatsızlığı bulunanların yaz aylarında atak yaşama riskini azaltmak için alınması gereken önlemlere yönelik bilgilendirme yaptı.
Aşırı sıcak havalarda ayrıca şunlara dikkat edilmesi gerekiyor:
"Güneş ışınlarının etkisinin en güçlü olduğu 10.00-16.00 saatlerinde açık havada bulunmaktan kaçının. Dışarı çıkmak mecburiyetinde kalırsanız serin ve gölge alanları tercih edin. Mevsim şartlarına uygun, terletmeyen, hafif, rahat, açık renkli giysiler giymeye özen gösterin. Evde veya taşıtta mümkünse pencere açmak yerine klima kullanın ancak klimanın temizliğini ve bakımını mutlaka düzenli olarak yaptırın.
Meyve, sebze ve yüksek lifli yiyecekler içeren sağlıklı beslenme planına uyun. Tavuk, balık ve hindi gibi yağsız protein türlerini tercih edin. Tatlılar başta olmak üzere şeker oranı yüksek yiyeceklerden uzak durun. Yeteri kadar su içmeyi ihmal etmeyin. Alkollü, kafeinli, şekerli içeceklerden uzak durun.