Fiyatlar böyle, yersen! Restoran ve kafelerdeki fiyatlar tepki çekiyor, Bakanlık denetimleri artırdı

Denetimler ne kadar artsa da pek çok restoran ve lokanta fahiş fiyattan satış yapmaya devam ediyor. Sabrı artık taşan binlerce vatandaş, sosyal medyadan protesto mesajlarına başladı. Açtıkları #fahişyemeğeboykot hashtag’leri (etiket) kısa sürede Türkiye gündemine oturdu. Konuyla ilgili Posta’ya konuşan Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, fahiş fiyatlar konusunda vatandaşın verdiği tepkiyi yüzde 100 haklı bulduklarına dikkat çekerek, “Ticaret, Tarım, Sağlık ve Turizm Bakanlıklarıyla görüşme halindeyiz. Konu en kısa sürede çözülecek, gereksiz zam dönemi bitecek” dedi. Ramazan Bingöl, şu an bir restorana gidildiğinde 3-4 bin TL’den aşağı hesap verilmediğini gördüklerini ifade ederek, şöyle devam etti: “Vatandaş burada sonuna kadar haklı olduğu gibi restoran, lokanta ve kafelerin de haklı olduğu taraflar var. Kiralar, enerji maliyeti, kıdem tazminatları ve hammade fiyatları çok ciddi oranda arttı. Özellikle kıdem tazminatları çok yüksek, bir adam işten ayrılırken ona 300-400 bin TL para ödeniyor. Dükkan sahibi de bunu fiyatlara yansıtıyor. Ayrıca ete de yüzde 130 zam geldi.” Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu da sorunun giderek büyüdüğüne vurgu yaparak, şunları söyledi: “Günümüzde 4 kişilik bir aile mütevazi bir lokantada yemek yediğinde ortalama 1.200 lira ödemek zorunda kalıyor. Lokantadaki fiyat artışlarına gıda ürünlerine gelen zamlar gerekçe gösteriliyor. BM Tarım ve Gıda Örgütü FAO ve TÜİK verilerine göre mart sonu itibarıyla dünyada gıda fiyatları yıllık bazda yüzde 7.7 azalmasına rağmen bizde yüzde 70.5 arttı.” Bazı lokanta ve kafelerde yemek bedeli yerine et ve içecek gibi ürünlerin satılmış gibi gösterilip fiş düzenlendiğini anlatan Ağaoğlu, “Devlete yüzde 10 olarak ödenmesi gereken KDV yüzde bir aktarılarak vergiden haksız kazanç sağlanıyor. Ayrıca, bir kısım yemeklerde kullanılan gıda ürünlerinin de kalitesinden tasarruf yapılıyor. Ancak bu durum tüketiciler için sağlık riski de oluşturabiliyor. Bu nedenle tüketiciler lokanta, büfe ve kafeterya gibi yiyecek satan yerlere girmeden mekanın dışında bulunması zorunlu fiyat listelerini ve düzenlenen satış fişini dikkatle kontrol etmelidirler” diye konuştu. Yeme içme konusunda Türkiye’nin maalesef dünyadaki en pahalı ülkeler arasında yer aldığına da vurgu yapan Bingöl, şunları söyledi: “Bu durum, ayrıca turizm açısından da sürdürülebilir değil. Bizim Türkiye genelinde 30 bin noktada üyemiz var ve sorunu yakından takip ediyoruz. Fahiş fiyat konusunda acil önlem almak için sıkı bir çalışmaya girdik. Ortak bir yol bulmaya çalışıyoruz. Fırsatçılar da çok var. İstanbul Bağcılar’da, Esenler’de, Güngören’de Nişantaşı’ndaki restoran fiyatlarını uygulayan işletmeler var. Ancak indirim olmasa da zamları artık önleyeceğiz.” Yılbaşında yürürlüğe giren yeni yönetmelikle, menülerin fiyat listesinin, lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunulan iş yerlerinde giriş kapısının önüne ve masaların üstüne yani tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde konulması şartı getirilmişti. Ticaret Bakanlığı ekipleri Ankara, İstanbul ve İzmir’deki yiyecek ve içecek hizmeti sunulan işletmelere yönelik, fiyat listelerinin görünür şekilde konulması uygulamasına ilişkin denetim yaptı.İzmir İl Ticaret Müdürlüğü ekiplerince yapılan kontrollerde işletmelerin fiyat listesi koyup koymadığına dikkat edilirken, masalarda fiziki menü bulunup bulunmadığını da denetlendi. Menülerde ürünün tüm vergiler dahil satış fiyatı ve fiyatın uygulanmaya başlandığı tarihin bulunup bulunmadığı gibi hususlar da denetlendi. Ankara’daki denetimlere katılan Ankara Ticaret İl Müdür Vekili Elif Tan da “Restoranda servis ücreti alınıyorsa bunun menüde gösterilip gösterilmediğini kontrol ettik. Fiyat etiketlerinde tüketiciye eksik bilgi veren işletmelere ise idari para cezası uygulanacak” dedi. Ödedikleri hesapların fişlerini sosyal medyadan paylaşarak duruma isyan eden vatandaşlar, yemek sektöründeki bu kontrolsüzlüğe acil çözüm getirilmesi çağrısında bulunuyor. Bir kurabiye fiyatının 110 TL olmasına isyan eden de var, orta boy bir pizzanın 800 TL ödediğinden dert yanan da. Semt ve restorana göre fiyatlarda yaşanan tutarsızlık aynı şehirde 100 liraya da 15 liraya da çorba satılmasına neden oluyor. Bazı kişiler sosyal medyada “Fahiş yemeğe boykot” kampanyası başlatarak “Dışarıda yiyip içmiyorum” diyerek, 20-21 Nisan’da kafe ve restoranlara gitmeme çağrısı yaptı. Bir vatandaş Sultanahmet’te bir restoranda 2 porsiyon köfte ve bir salataya 750 TL verdiğini söylüyor. İki kişilik kahvaltıya 900 lira ödeyen bir vatandaş da isyan edenler arasında. Bir bardak çaya 90 TL ödediğini söyleyen bir kişi de yetkililere acilen bu konuya el atması çağrısında bulundu. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, fahiş fiyat artışına karşı uygulanacak cezayı 800 bin liraya çıkarmayı planladıklarını söyledi.CNN TÜRK’te soruları yanıtlayan Bakan Bolat, stokçuluk ve karaborsacılıkla mücadele için Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu getirildiğini hatırlattı. Bolat, yoğun denetimlerle, fahiş fiyat uygulayanlara karşı uygulamaların hızlıca devreye alındığını söyledi. Bu kapsamda cezaların artırılması için bir çalışma yaptıklarını ve Meclis’e sunduklarını anlatan Bolat, “Fahiş fiyat artışıyla ilgili olarak getirilen rekabet kanununda bu değişiklikleri yapacağız inşallah. Fahiş fiyat artışına karşı alt sınır uygulaması, 2020’de çıkan kanunda 10 bin lira yazıyordu, 2024 yılı başında rakam değer artışından sonra 52 bin 500 liraya çıkmıştı, bizim teklifimiz 80 bin liraya çıkarmak. Üst sınırda da 100 bin lira yazıyordu, değer artışından sonra 525 bin liraya yükselmişti, bunu da 800 bin liraya çıkaracağız. Teklifimiz bu ama Parlamento ne karar verirse o. Mutlaka caydırıcı olacaktır, önemli olan uygulamaları tavizsiz şekilde yapmak” dedi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat “Kim fahiş fiyat uyguluyorsa vatandaşın onu boykot etmesi gerekir. Hem bize şikayet edebilir hem de alışveriş yapmayarak o işletmeyi cezalandırmak mümkün” açıklaması yaptı.