Giriş
Gaziantep'ten dünyaya kilo kilo satılıyor! Yemeklere 1 avuç atmak yetiyor: Magnezyum, çinko ve demir zengini, bağırsakları motor gibi çalıştırıyor!
Köylerimizde özenle hazırlanan pek çok yöresel lezzetimiz bulunur. Bazı lezzetlerimiz var ki dünya çapında ünlenmiş durumda. Özellikle bir tanesi Gaziantep'te köydeki teyzelerimiz tarafından salkımlar hâlinde özenle hazırlanıyor, içine girdiği yemeği anında şifa ambarına çeviriyor! İşte faydaları say say bitmeyen, Türkiye'den dünyaya kilo kilo satılan o mucize besin ve faydaları...
Gaziantep mutfağının önemli lezzetleri arasında yer alan kuru dolmaların yapıldığı sebzelerin emek dolu yolculuğu başladı.
Gastronomi kenti Gaziantep'te güneşte kurutulan biber, kabak, patlıcan ve acurlar, kentin yüksek tepelerinde rengarenk görüntü oluşturuyor.
UNESCO'nun gastronomi alanında "Yaratıcı Şehirler Ağı"na dahil edilen Gaziantep mutfağının önemli lezzetleri arasında yer alan kuru dolmaların yapıldığı sebzelerin emek dolu yolculuğu başladı.
Oğuzeli ilçesinde tarlalardan toplanan patlıcan, biber, acur ve kabaklar, ilçenin sokaklarında kadınlar tarafından içi oyulduktan sonra ipe dizilerek asılmaya hazır hale getiriliyor.
Kentin yüksek kesimlerinde kurulan tahta tezgahlara dizilen sebzeler, yaklaşık 1 hafta güneşte kurumaya bırakılıyor.
Sebzeler, doğal yöntemlerle kuruyarak eşsiz lezzetine kavuşurken, şehrin yüksek kesimlerinde rengarenk görüntü oluşturuyor.
İl Tarım ve Orman Müdürü Mehmet Karayılan, AA muhabirine, kurutmalık sezonunun açıldığını belirterek, "Gaziantep'te özellikle coğrafi işaretli ürünlerde Oğuzeli'nin kurutmalıkları var, dolmalık biber, patlıcan, kabak ve acur var. Yine coğrafi işaretli olan Nizip patlıcanı, Antep haylan kabağı kurusu, Antep dolmalık kurusudur. Bu ürünlerimiz şehrimizi çok iyi temsil eden ürünler. İşlenmesi çok kolay değil ancak burada kadın elinin değdiği her yerde bereket olduğu gibi burada da çok güzel bir çalışma var." diye konuştu.
'BİBER ÜRETİMİNDE GAZİANTEP TÜRKİYE'DE 2. SIRADA'
Kurutmalıkların doğal ortamda hazırlandığını anlatan Karayılan, şöyle devam etti:
"Güneşin ve havanın etkisiyle biberler yeşilden kırmızıya dönüyor. Gaziantep'te yaklaşık 15 bin dönüm alanda dolmalık patlıcan ekildi ve yıllık 45 bin ton verim var. Acur ise 6 bin dekar ekili alanda, 15 bin ton verim var. Kabak yaklaşık 2 bin dekarda, 3 bin ton verim bekliyoruz. Biberle ilgili 6 bin dekar alanda 5 bin ton verimimiz var. Biber üretiminde Gaziantep Türkiye'de 2. sırada, acurda ise birinci sıradayız. Burada çok ciddi bir emek var, Türkiye'ye ve kente çok ciddi bir ekonomik katkısı bulunuyor."
Çalışanlardan Gülistan Alpfidan da "Her yaz sebzeleri asıyoruz. Her işin kendine göre zorluğu vardır. Tabii bizim işimiz de zor ama elimiz alıştığı için artık kolay geliyor. Biberleri asmaya sabah erkenden başlıyoruz, geceye kadar. İpleri tane tane özenle asıyoruz. Sebzeler iki haftada kuruyor, toplayıp 10’arlı halde paketliyoruz." ifadelerini kullandı.
KURU PATLICANIN FAYDALARI NELERDİR?
Kurutma sebzeler, köylerimizde her yıl özenle hazırlanarak dünyanın farklı pek çok köşesine satılır. Patlıcan, biber gibi sebzelerin güneş altında özenle ve bin bir zahmetle kurutularak iplikler hâlinde satıldığı ve çeşitli tariflerde kullanıldığı görülebilir. Özellikle kurutulmuş patlıcan hem leziz hem de şifalı yöresel lezzetlerin başında yer almaktadır.
YÜKSEK BESİN DEĞERİNE SAHİP
Her yıl köylerde tonlarca patlıcanın kurutulması ile elde edilen kuru patlıcanlar, vitaminler, mineraller ve lif açısından oldukça zengindir. A, B1, B2, B6, C ve K vitaminleri ile potasyum, magnezyum, çinko, bakır ve demir gibi önemli mineralleri içerir. Bu besinler, vücudun günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur.
ZENGİN BİR ANTİOKSİDAN KAYNAĞI
Kuru patlıcan, antioksidanlar bakımından zengin bir sebzedir. Antioksidanlar, serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını önler ve vücudu kanser gibi kronik hastalıklardan korur. Yaşlanma sürecini yavaşlatır ve cilt sağlığını destekler.
SİNDİRİM SAĞLIĞI DESTEKÇİSİ, KABIZLIĞI ÖNLER
Yüksek lif içeriği sayesinde sindirim sistemi sağlığını destekler. Lif, bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlığı önler ve sindirimi kolaylaştırır. Bağırsak florasını dengeleyerek sağlıklı bir sindirim sistemi sağlar.
KALBİ KORUYUP HİPERTANSİYONU ÖNLER
Bu mucizelerle dolu olan besin potasyum ve magnezyum içeriği sayesinde kalp sağlığını korur. Potasyum, kan basıncını düzenleyerek hipertansiyonu önler. Lif içeriği kolesterol seviyelerinin düşmesine yardımcı olur, bu da kalp hastalıkları riskini azaltır.
KAN ŞEKERİNİ DENGELER
Kuru patlıcan, düşük glisemik indekse sahip bir besindir, bu da kan şekerinin yavaş yükselmesini sağlar. Lif içeriği sayesinde insülin duyarlılığını artırır ve diyabet riskini azaltır. Diyabet hastaları için de uygun bir besin kaynağıdır.
KEMİKLERİ BETON GİBİ SAĞLAMLAŞTIRIR
Kemik sağlığı için gerekli olan kalsiyum, magnezyum ve K vitamini gibi mineralleri içerir. Düzenli olarak tüketildiğinde, kemik yoğunluğunu artırır ve osteoporoz riskini azaltır. Fosfor içeriği kemiklerin güçlenmesine yardımcı olur.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİRİR
Kuru patlıcan, bağışıklık sistemini güçlendiren vitaminler ve mineraller açısından zengindir. Özellikle C vitamini ve antioksidanlar, vücudun enfeksiyonlara karşı direncini artırır ve hastalıklara karşı koruma sağlar.
KİLO KONTROLÜNE YARDIMCIDIR
Düşük kalorili ve yüksek lif içeriği sayesinde kilo kontrolüne yardımcı olabilir. Lif, tokluk hissini artırarak aşırı yeme isteğini azaltır. Doğal yapısıyla sağlıklı bir atıştırmalık seçeneği sunar.
Kuru patlıcan, sağlık açısından birçok fayda sağlayan besleyici bir sebzedir. Yüksek vitamin, mineral ve lif içeriği sayesinde genel sağlığı destekler ve çeşitli hastalıklara karşı koruma sağlar. Kuru patlıcanı, yemeklerinizde ve salatalarınızda kullanarak bu faydalarından yararlanabilirsiniz. Sağlıklı bir yaşam için kuru patlıcanı diyetinize eklemeyi düşünebilirsiniz.
LEZİZ KURU PATLICAN DOLMASI TARİFİ
Kuru patlıcan dolması, özellikle Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. Hem besleyici hem de lezzetli olan bu dolma, özenle hazırlanan iç harcı ve kuru patlıcanın kendine has aroması ile sofralarımızı şenlendirir. İşte adım adım kuru patlıcan dolması tarifi:
Malzemeleri
Dolma için
- 25-30 adet kuru patlıcan
- 2 su bardağı pirinç
- 2 adet büyük boy soğan
- 3-4 diş sarımsak
- 1 çay bardağı zeytinyağı
- 2 yemek kaşığı domates salçası
- 1 yemek kaşığı biber salçası
- 1 su bardağı doğranmış domates (konserve de olabilir)
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1 tatlı kaşığı karabiber
- 1 tatlı kaşığı kuru nane
- 1 tatlı kaşığı pul biber
- 1 çay bardağı ince doğranmış maydanoz
- 1 çay bardağı ince doğranmış taze nane
- 1 çay bardağı ince doğranmış dereotu
- 1 yemek kaşığı limon suyu
- 1 yemek kaşığı nar ekşisi
Sosu için
- 2 yemek kaşığı domates salçası
- 1 yemek kaşığı biber salçası
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1-2 su bardağı sıcak su
YAPILIŞI
- Kuru patlıcanları geniş bir tencereye koyun ve üzerini geçecek kadar su ekleyin. Patlıcanları yumuşayana kadar, yaklaşık 10-15 dakika kaynatın. Ardından süzgeçten geçirip soğuk su ile durulayın ve süzülmeye bırakın.
- Soğanları ve sarımsakları ince ince doğrayın. Zeytinyağını geniş bir tavada ısıtın ve soğanları pembeleşene kadar kavurun. Ardından sarımsakları ekleyip birkaç dakika daha kavurun. Domates salçası ve biber salçasını ekleyip karıştırın.
- Pirinci ekleyin ve kavurmaya devam edin. Doğranmış domates, tuz, karabiber, kuru nane ve pul biberi ekleyin. İç harcı birkaç dakika daha karıştırarak pişirin. Ocağı kapatın ve doğranmış maydanoz, taze nane, dereotu, limon suyu ve nar ekşisini ekleyip karıştırın.
- Hazırladığınız iç harcı, kuru patlıcanların içine doldurun. Patlıcanları çok sıkı doldurmamaya özen gösterin, çünkü pirinç pişerken şişecektir.
- Doldurduğunuz patlıcanları, ağız kısımları yukarı gelecek şekilde tencereye dizin.
- Domates salçası, biber salçası, zeytinyağı, tuz ve karabiberi bir kapta karıştırın. Üzerine 1-2 su bardağı sıcak su ekleyip iyice karıştırın.
- Hazırladığınız sosu dolmaların üzerine dökün. Dolmaların üzerini bir tabakla kapatın, bu şekilde dolmalar pişerken dağılmadan yerinde kalacaktır. Tencerenin kapağını kapatın ve kısık ateşte yaklaşık 30-40 dakika, pirinçler ve patlıcanlar yumuşayana kadar pişirin.
- Kuru patlıcan dolmalarını tencerede bir süre dinlendirdikten sonra servis tabağına alın. Limon dilimleri ve yoğurt ile servis edebilirsiniz.