Giriş
Güneş ışınlarına karşı daha riskli grupta olup olmadığınızı 10 soruda test edin
Yaz mevsimine girilmesiyle birlikte güneşin içimizi çokça ısıtmaya başladığı bugünlerde açık havada zaman geçirerek güneşin faydalarından mahrum kalmamak çok önemli. Ancak şüphesiz her geçen yıl zararları daha fazla ortaya çıkan ultraviyole ışınlara karşı gerekli tedbirleri almak da şart! Üstelik bazı kişiler güneş ışınlarına karşı daha riskli grupta yer alıyor. İşte güneş ışınlarına karşı daha riskli grupta olup olmadığınızı anlamak için 10 soruluk test.
Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Andaç Salman, güneşin beynimizde canlılık ve mutluluk veren serotonin hormonunun miktarını artırdığını, vücudumuz için vazgeçilmez olan D vitamininin sentezinde de büyük rol oynadığını belirtirken “Yeterli miktarda D vitamini sentezi için haftada 2-3 gün el sırtları ve kol bölgelerinin yaklaşık 10-15 dakika güneş görmesi yeterlidir. Ancak daha fazla süre korunmadan güneşe çıkmak fayda yerine zarar getirmekte, cilt hasarı ve cilt kanseri riskini önemli ölçüde artırmaktadır. Bu nedenle bazı kurallar kesinlikle ihmal edilmemelidir. Özellikle bazı kişiler güneşin zararlı ışınlarına karşı daha fazla risk taşıdıkları için bu kişilerin ayrıca dikkatli olmaları gerekir” diyor.
Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Andaç Salman, güneşin zararlı ışınlarına karşı riskinizi tespit etmenizi sağlayacak etkenleri sıraladı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
GÜNEŞE KARŞI RİSK DERECENİZ YÜKSEK Mİ?
Bazı kişilerin güneşten zarar görme risklerinin; gerek meslekleri, gerek genetik yapıları, gerekse yaşam tarzları açısından diğerlerine göre daha fazla olduğunu belirten Doç. Dr. Andaç Salman, bu 10 etkeni şöyle sıralıyor. Bu soruların yanıtlarına verdiğiniz cevaplar, güneşe karşı daha riskli grupta olup olmadığınızı anlamanızı gösteriyor
- Açık tenli, kızıl saçlı, mavi-yeşil gözlü müsünüz?
- Vücudunuzda çok sayıda çil var mı?
- Çok sayıda bene sahip misiniz?
- Organ nakli gibi nedenlerle bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanıyor musunuz?
- Ailenizde ya da sizde cilt kanseri öyküsü var mı?
- Bebekli çağında güneşe uzun süre maruz bırakıldınız mı? Altı aydan küçük bebeğiniz yüksek güneş ışığına maruz kaldı mı?
- Açık havada çalışmak zorunda olduğunuz için düzenli şekilde güneş altında uzun süre kalıyor musunuz?
- Yelken, golf gibi açık havada yapılan sporlarla uğraşıyor musunuz ya da bu tarz hobi kaynaklı güneşe aşırı maruz kalıyor musunuz?
- Hayatınızda bir kere bile solaryuma girdiniz mi?
- Bronzlaşmak için uzun süre güneş altında yatıyor musunuz, güneşin zararlı ışınlarının doğrudan geldiği riskli saatlerde güneş altında kalıyor ve güneşe korunmasız çıkıyor musunuz?
Doç. Dr. Andaç Salman “Bu unsurların en az bir tanesinin olması bile, kişinin güneşin zararlı ışınlarından korunmaya çok daha fazla dikkat etmesi gerektiğini gösteriyor” diyor.
GÜNEŞİN ZARARLARINA KARŞI 5 ETKİLİ ÖNERİ
1) 11:00 - 16:00 SAATLERİ ARASINDA GÜNEŞTEN SAKININ
Güneş ışığında bulunan ultraviyole ışınlarının yüksek rakımlı yerlerde ve ekvatora daha yakın bölgelerde yani ülkemiz için güney bölgelerinde daha fazla olduğunun unutulmaması gerektiğini vurgulayan Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Andaç Salman “Bulutlu havalarda bile UV ışınları güneş yanığı ve deri hasarına yol açabildiğinden, güneşten korunma ihmal edilmemelidir. 11:00-16:00 saatleri arasında güneş ışınları daha dik ve yoğun geldiği için bu zaman aralığında güneşten kaçınmak ve korunmak çok önemlidir. Ayrıca kum, kar ve su gibi yüzeylerden yansıyan güneş ışığının, gölgede bile güneş yanığına yol açabileceği akılda tutulmalıdır” diyor.
2) UV İNDEKSİNDEN FAYDALANIN
Belirli bir bölgede, yer yüzüne ulaşan ultraviyole ışın miktarının ve güneş yanığı, deri hasarı oluşma riskinin değerlendirilmesinde uluslararası standart bir ölçek olan UV indeksini kontrol etmeyi alışkanlık haline getirin. Birçok cep telefonunda bulunan hava durumu uygulamalarından görülebilen UV indeksinin 3 ve üzerinde olması durumunda güneşten korunulması, özellikle 8’in üzerinde olduğu durumlarda ise mümkünse dışarı çıkılmaması öneriliyor.
3) GÜNEŞ KORUYUCU SÜRMEDEN EVDEN ÇIKMAYIN
Güneşten korunmak için evden çıkmadan önce güneş koruyucu krem sürmek, ultraviyole ışınların geçişine daha az izin veren koyu ve parlak renkli, sıkı dokunmuş kumaşlardan üretilmiş kıyafetler giymek, gölgede kalmaya çalışmak; yüzü, boynu ve kulakları koruyabilecek geniş siperlikli şapka takmayı ihmal etmemek, UV ışınlarına karşı yüzde 100 koruma sağladığından emin olunan güneş gözlüğü kullanmak büyük önem taşıyor.
4) GÜNEŞ KORUYUCUNUZUN KALİTESİNE DİKKAT EDİN
Güneş koruyucunuzun güvenilir olmasına dikkat edin ve etkili biçimde kullanın. Çok ince sürüldüğünde yeterince koruyucu olmayacağı için yeterli miktarda sürmeye dikkat edin. Güneş koruyucular güneşe çıkmadan 20-30 dakika önce sürülmeli ve terleme gibi nedenlerle etkisi azaldığı için 3-4 saatte bir yeniden uygulanmalıdır. Güneş koruyucu kullanılmış olması, güneş yanığı riski olmadan uzun süre güneşe maruz kalınabileceği anlamına gelmediğinden, diğer koruyucu kurallara da uymaya dikkat edin.
5) BRONZLAŞMAYA ÇALIŞMAYIN
Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Andaç Salman “Bronzlaşmak günümüzde güzellik standartları ile ilişkilendirilse de, aslında deri hasarının bir göstergesi olup, güvenli bronzlaşmak mümkün değildir. Aksine ilerleyen dönemde cilt kanserine yol açabilmektedir. Doğal güneş ışığıyla bronzlaşmanın yanında, solaryum gibi bronzlaşma yolları da güneş yanığı, erken yaşlanma ve deri kanseri riskini önemli ölçüde artırmaktadır. Yalnızca bir seans solaryum kullanımı ile melanom ve melanom dışı deri kanserlerinin oluşma riski yüzde 20 ila yüzde 67 arasında artış göstermektedir” diyor.
