Giriş
Güneşe bağlı kurdeşen tehlikesine dikkat! Solar ürtiker nasıl önlenir?
Güneşe bağlı kurdeşen olarak da bilinen solar ürtiker, derinin direkt güneşle temas etmesi neticesinde meydana gelen, bazı vakalarda ise kendi kendine geçen alerjik bir durum. Bazı bireylerde ve spesifik hastalıkların görünür olmasıyla güneş ışınları vücutta beklenmedik negatif sonuçlar oluşabiliyor. Güneş ışınlarının yol açabileceği sağlık problemlerinden biri de "solar ürtiker" olarak adlandırılan bu deri hastalığı.
Güneşe bağlı kurdeşen olarak da bilinen solar ürtiker, derinin direkt güneşle temas etmesi neticesinde meydana gelen, bazı vakalarda ise kendi kendine geçen alerjik bir deri hastalığı. Güneşe bağlı meydana gelen cilt problemlerinin genel anlamda teşhis ve tedavisi noktasında yanlışlıklar oluşabiliyor ve bu tanımların doğru yapılması halinde ise tedaviler daha iyi sonuçlar getiriyor.
ÜRTİKER NEDİR?
Halk dilinde ‘kurdeşen’ olarak da bilinen ürtiker, temelde kızarma, kabarma, ödem, kaşıntı bulgularıyla kendini gösteren bir hastalık. Vücutta gösterdiği lezyonların renkleri kırmızı ya da pembemsi olabileceği gibi derinin kendi renginde de gözlemlenebiliyor.
Çocuk Alerji, Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, ürtiker hastalığının 6 haftadan kısa sürdüğü taktirde akut ürtiker, 6 haftadan fazla sürdüğünde ise kronik ürtiker şeklinde tanımlandığını belirtiyor.
‘Akut ürtiker genellikle stres kaynaklı olarak meydana geliyor. Kullanılan ilaçlar, alınan gıdalar ya da bedenin bir yerinde kendini gösteren enfeksiyonların tetiklediği alerjik reaksiyonlara bağlı olarak gözlemleniyor. Bunun yanı sıra ürtiker; titreşim, basınç, egzersiz, su, güneş ışığı, soğuk veya sıcak havalar gibi fiziksel etmenlere bağlı olarak da şekillenen bir deri hastalığı.
BU BELİRTİLER VARSA SOLAR ÜRTİKERİNİZ VAR!
Güneş ışınlarına maruz kaldıktan 5-15 dakika içerisinde cilt yüzeyinde bir ürtiker atağı gelişebilir. Güneşe bağlı kurdeşen atakları kabarıklık, kaşıntı, kızarıklık ya da plaklar biçiminde ortaya çıkıyor. Bahsedilen plaklar çok büyük boyutlarda değil ve üzerine bastırıldığı anda geri soluyor.
Çok daha ileri boyuttaki vakalarda ataklar esnasında bulantı, nefes almada güçlük, kusma, baş ağrısı ve anafilaksi görülme ihtimali var. Öte yandan bazı kimyasallar, ilaçlar ve birtakım hastalıklar cilt yapısının güneş ışınlarına karşı hassasiyet oluşturmasını tetikliyor.
KİMYASALLAR SOLAR ÜRTİKERİ TETİKLİYOR
Her hastada solar ürtiker tanısı spesifik nedenler sıralanarak konulamıyor ancak bazı faktörler teşhis noktasında etkin. ‘Açık tenli bireyler ya da ailesinde ve yakın akrabalarında alerjiye yatkınlık bulunan kişilerde, hazır ve paketli gıdaları sıklıkla tüketen insanlarda, antibiyotik ve ağrı kesiciler başta olmak üzere düzenli aralıklarla ilaç kullanan kişilerde, solar ürtiker görülme olasılığı çok daha fazla.
Tüm bunların yanı sıra cilde temas eden kozmetikler, şampuanlar, cilt ürünlerinin yanı sıra tiner, benzin veya boya gibi mesleki açıdan kimyasallara çokça maruz kalan bireylerde solar ürtikerin ortaya çıkma olasılığı daha yüksek.
DİĞER GÜNEŞ HASTALIKLARINDAN AYIRIN
Vücudun güneş gören bölgelerinden kısa bir süre içerisinde oluşan, 1-2 saat içerisinde ise geri sönen, oluşan plakların üzerine bastırıldığında kabarıklıkların geri solması bulguları izlendiğinde akıllara solar ürtiker şüphesinin gelmesi gerekiyor.
Prof. Dr. Akçay, solar ürtikeri, güneşe bağlı diğer hastalıklardan ayırt etme noktasında cilt yüzeyindeki belirtilerin: şeklinin, renginin, plakların bulunma süresinin, kimyasallarla temasının göz önünde bulundurulması gerektiğinin altını çiziyor.
Bunun yanında ultraviyole ışın testi, kan testi ve foto yama testi ile güneşe bağlı oluşan deri hastalıklarının ayırıcı teşhisinin yapılması mümkün. Prof. Dr. Akçay; hasta öyküsü, fiziksel muayene bulguları ve gerekli testler aracılığıyla solar ürtiker tanısının koyulabildiğini ifade ediyor.
SOLAR ÜRTİKERE DUR DEYİN!
Güneşe bağlı kurdeşen olarak da bilinen solar ürtiker, derinin direkt güneşle temas etmesi neticesinde meydana gelen, bazı vakalarda ise kendi kendine geçen alerjik bir durum olarak tanımlanıyor.
Solar ürtiker kolaylıkla kontrol altında tutulabilir ve bazen de altında başka hastalıklar bulundurabiliyor. Prof. Dr. Akçay solar ürtikerin tedavisi aşamasında izlenebilecek tavsiyeleri şu şekilde sıralıyor:
