Giriş
HIDIRELLEZ NE ZAMAN 2023? Hıdırellez’de ne yapılır? Hıdırellez bayramı kutlamak günah mı, İslam’da yeri nedir?
Hıdırellez, her yıl milyonlarca kişi tarafından kutlanıyor. Hızır ile İlyas’ın (A.S) buluşma tarihi olarak kabul edilen, bir diğer yandan da bahar bayramı olarak kutlanan Hıdırellez’de birçok farklı ritüel bulunuyor. O gecede dilekler dileniyor, insanlar en çok istedikleri şeylerin resimlerini çiziyor. Bununla birlikte ‘Hıdırellez ne zaman 2023?’ ‘Hıdırellez’de ne yapılır?’ ‘Hıdırellez kutlamak günah mı, İslam’da yeri nedir?’ araştırmaları da sıklıkla yapılıyor…
Mayıs ayının ilk haftasında Hıdırellez ile ilgili araştırmalar yoğunluk kazandı. Pek çok bölgede bir festival havasında gerçekleşen Hıdırellez bayramı için hazırlıklar yapılıyor. Hıdırellez ateşi için odunlar seçiliyor, dilekler tutuluyor, bolluk ve bereket için gıdalar pencere önüne konuluyor. İşte 2023 Hıdırellez tarihi ve Hıdırellez Bayramı hakkında merak edilen soruların cevapları…
2023 HIDIRELLEZ NE ZAMAN?
Bu yıl Hıdırellez 5 Mayıs Cuma gününü 6 Mayıs Cumartesi’ye bağlayan gece kutlanacak.
HIDIRELLEZ’DE NE YAPILIR?
Hıdırellez, Türkiye başta olmak üzere Orta Asya, Kafkaslar ve Balkanlar gibi birçok coğrafyada kutlanan geleneksel bir bahar bayramıdır. Genellikle 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanır.
Hıdırellez, "Hızır" ve "İlyas" adlı iki kutsal varlığın bir araya gelmesini kutlar. İslam kültüründe Hızır, yaşamı boyunca ölümsüzlük, bilgelik ve mucizelerle ilişkilendirilen bir kutsal kişidir. İlyas ise, Yahudi ve İslam dinlerinde önemli bir peygamberdir.
Hıdırellez kutlamaları genellikle açık havada yapılır. Bugünün sabahında insanlar deniz, nehir, göl gibi doğal su kaynaklarına girerek temizlenirler ve dilekler dilerler.
Hıdırellez, genellikle kuzu kesme geleneği ile birlikte kutlanan bir gelenektir ve "Hızır Hakkı" olarak adlandırılan bu geleneğin yaygın olduğu yerlerde görülen bir uygulamadır. Örneğin, Diyarbakır'da "Ciğaret" adı verilen ayrı bir tören yapılır ve baharın taze kuzusunu yemekle bedenlerin sağlık ve canlılık kazanacağına inanılır.
Hızır'ın elinin değdiği şeylerin dolup taştığına dair bir rivayet vardır, bu nedenle Hızır günü arifesinde yiyecek kapları, ambarlar ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bahçe ve bağ isteyenler, istediklerinin küçük bir modelini yaparak, altın ve benzeri ziynet eşyası isteyenler ise ağaç yapraklarını kollarına veya boyunlarına takarak isteklerine kavuşacaklarına inanırlar.
Anadolu'nun bazı bölgelerinde, Hıdrellez Günü'nde yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adetleri vardır. Kurban ve adaklar "Hızır hakkı" için olmalıdır çünkü tüm bu hazırlıklar Hızır'a rastlamaya yöneliktir.
Bazı yerlerde, hastalıklar ve ağrılar için şifa olduğuna inanılan Hızır Sopası geleneği vardır. Bu sopanın ağrı-sızı olan yerlere vurulması durumunda ağrıların geçeceğine inanılır.
Hıdrellez'de, baht açma törenleri oldukça yaygın olarak uygulanır. Talih ve kısmet açtırmak isteyen genç kız ve kadınlardan yüzük, küpe gibi eşyalarını çömleğe atmaları istenir ve çömleğin üzerine su eklenerek ağzı kapatılır. Kapalı çömlek bir gece boyunca bir gül ağacının dibinde bekletilir. Ertesi gün bir araya toplanan kadınlar, çömleği ortaya koyarak maniler eşliğinde eşyaları çıkarmaya başlarlar. Bu törene İstanbul ve çevresinde “baht açma”, Denizli ve çevresinde “bahtiyar”, Yörük ve Türkmenlerde “mantıfar”, Balıkesir ve çevresinde “dağara yüzük atma”, Edirne ve çevresinde “niyet çıkarma”, Erzurum’da ise “mani çekme” adı verilir.
Ayrıca meyve ağaçlarına, bahçelere ve tarlalara su dökülerek bereketli bir sezon temenni edilir.
Gün boyunca çeşitli eğlenceler düzenlenir. Halk oyunları, müzik, dans, ateş yakma gibi etkinliklerle kutlamalar sürdürülür. Bazı yörelerde Hızır ve İlyas'ın bir araya geldiği anın canlandırıldığı gösteriler de yapılır.
Hıdırellez kutlamaları, geleneksel olarak, yeni başlangıçlar, bereket ve şans getirmesi amacıyla dileklerin dillendirildiği bir bayram olarak kabul edilir.
HIDIRELLEZ KUTLAMAK GÜNAH MI, İSLAM’DA YERİ NEDİR?
Hıdırellez, Türk kültüründe ve Orta Asya'da yaygın olarak kutlanan bir bahar bayramıdır ve İslam dini tarafından resmi bir bayram olarak kabul edilmez. İslam dininde sadece Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı gibi resmi bayramlar bulunmaktadır.
Ancak, Hıdırellez gibi geleneksel kutlamaların İslam dinine uygunluğu veya uygun olmama durumu, çoğu zaman farklı yorumlara tabidir ve kişisel inançlar ve kültürel farklılıklara göre değişebilir. Bununla birlikte Hıdırellez kutlamanın günah olduğuna dair net bir bilgi de bulunmamaktadır.
HIDIRELLEZ DUASI
Bismillahirahmanirahim
Bin bir adım bir adım
Allah bir adım adım
Kerim kerem Allah
Başımda bir duman var yardım eyle ya Allah /
La ilaha illallah muhammeden resullullah yetiş imdadıma hızır ile Allah birsin sen kulla mişersin biz gibi kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin.