Giriş
Kadınlarda hangi tarama testleri ne zaman yapılmalıdır?
Genel tıpta olduğu gibi, kadın hastalıkları ve doğumla ilgili hastalıklara yönelik düzenli muayenelerin yapılması, olası hastalık belirtilerinin erken tespiti, risk altındaki grupların belirlenmesi, kanser vakalarının erken teşhisi ve tarama programları ile kansere bağlı ölümlerin azaltılması, hasta eğitimi ve hastalık semptomları ve önleme için önem taşımaktadır. Bu nedenle ergenlik döneminden menopoz sonrası döneme kadar düzenli jinekolojik muayene yaptırmak ve önerilen kanser tarama programını uygulamak önemlidir.
Pap smear testi
Jinekoloji, Doğum ve Cinsel Sağlık Uzmanı Op. Dr. Dilek Uslu, kadınlarda tarama testlerinin önemi ve ne zaman yapılması gerektiğini merak edilen tüm detaylarını sizler için anlatıyor.
Rahim ağzı kanseri taraması için kullanılan test, kullanım kolaylığı, doğru sonuçları ve bu sonuçlar sayesinde hastalık ilerlemeden tedavi alma olanağı sağlaması nedeniyle bir kadının sahip olabileceği “en değerli tarama testi” olarak kabul ediliyor. Bu tarama önemlidir çünkü rahim ağzı kanserlerinin yüzde 99,7'si insan siğil virüsü HPV ile ilişkilidir. HPV enfeksiyonundan kanser gelişimine kadar geçen süre 10-15 yılı bulabileceğinden bu süre içinde düzenli testler yapılmalıdır. Kadınlarda serviks kanseri insidansı Pap smear sayesinde yıllardır hızla düşmektedir.
Cinsel ilişkiye başladıktan sonraki üç yıl içinde ve en geç 21 yaşına kadar Pap smear yaptırılması gerekir. Örneğin 20 yaşında cinsel hayatı başlayan bir kadının 3 yıl beklememesi, 21 yaşından itibaren bu testi yaptırması ve her yıl tekrarlanması tavsiye edilir.
Ultrason tarama testi
Rutin yıllık jinekolojik ultrasonografi, over bölgesindeki yumrulu lezyonları tanımlamak ve gerekirse diğer tetkiklerle bulguları desteklemek için önemlidir. Pap smear da bu testler sırasında yapılabilir.
Normal şartlarda cinsel yönden aktif her kadının yılda bir kez bir kadın doğum uzmanı tarafından muayene edilmesi önerilir. Rahim zarının kalınlığının ölçülmesi de özellikle menopoz döneminde rahim kanseri riski açısından önemlidir.
Tümör taraması
Yumurtalık kanserinin kanındaki tümör belirteçlerinin artması nedeniyle, bu belirteçlerin yüksek risk gruplarında taranması tanıda yol gösterici olabilir. Ancak bu belirteçlerin yüksek seviyeleri her zaman yumurtalık kanserini göstermez. Yüksek risk faktörleri olan kadınlar için yıllık jinekolojik muayeneler tümör belirteçlerini kontrol edecektir.
Elle muayene
Manuel inceleme, herkesin anında erişebildiği bir tarama şeklidir. Her kadın adet döneminin sonunda memelerini kontrol etmeli, daha önce var olduğunu düşünmediği bir kitle varsa hemen bir kadın doğum uzmanına veya genel cerrahi uzmanına başvurmalıdır. Bu yumru da iyi huylu olabilir ancak mutlaka kontrol edilmelidir. Birçok kanser türünde olduğu gibi erken teşhis hayat kurtarabilir.