Kalp damar sağlığı hakkında doğru bilinen 10 yanlış!

Kalp sağlığı ile ilgili kulaktan dolma bilgiler hayatımıza mal olabilir. Bu sorulara yanıtınız nedir: Kalp krizi nasıl anlaşılır? Kalp damar rahatsızlıkları erkeklerde mi görülür? Anjiyo ile hangi kalp sorunları çözülebilir? Kalp damar sorunlarının tek çözümü açık cerrahi midir? Peki bu sorulara verdiğiniz cevaplar ne kadar doğru? Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak kalp sağlığı, kalp damar hastalıklarının tedavisi ve kalp damar cerrahisi hakkında doğru bilinen en önemli 10 yanlışı anlattı... Kalp krizi her zaman belirti vermeyebilir. Çoğu zaman kalp krizinin ilk belirtisi kalp krizinin kendisidir. Hastaların büyük kısmı daha önceden hiçbir şikayeti yokken, ani bir göğüs ağrısı ya da baskı hissiyle karşımıza gelir. Elektrokardiyogram ve kan testiyle kalp krizi (miyokard enfarktüsü) teşhisi konulur. Göğüste ağır bir yük binmesine benzeyen baskı tarzında ve eforla ilişkili ağrı kalp krizi için tipik olsa da şikayetler çok değişik şekilde olabilir. Hastalar çoğu zaman yaşadıkları şikayetlerden dolayı mide ile ilgili bir sorun yaşadıklarını düşünerek gastroenteroloji bölümü veya akciğer hastalıklarına başvurabilirler. Ancak gecikmiş teşhis, kalp damar tıkanıklıkları için hayati olabilir.Kalp krizi belirtileriGöğüs ağrısıÖzellikle ağır bir yemek sonrası hazımsızlıkMidede gaz varmış da, soda içince veya gaz çıkarınca rahatlayacakmışsınız hissiSol kolda boylu boyunca ağrı ve uyuşuklukDamağa vuran ağrı ve boğulma hissiAni nefes darlığıSoğuk terlemeHalsizlik Rutin check-up testlerinin sonuçlarına bakarak hasta kendisinde kalp hastalığı olmadığını düşünebilir. Ancak kalp damarlarını görmenin tek yolu anjiografidir. Kalp ekokardiyogramı, efor testi, hatta kalp sintigrafisi hep direkt olmayan testlerdir ve kalp adelesini gösterir. Bir kriz anında değilseniz veya kriz geçirmemişseniz, her şey normal çıkabilir. Risk faktörleri çok fazla ve şikayetler çok tipikse direkt anjiografi yapılabilir. Kararsız kalınan ancak şüpheli kişilerde kalp damarlarını görüntülemek için sanal anjiyo (tomografi anjio) erken teşhis için faydalıdır. Kalp damar hastalıkları genetiktir ve ailenizde, birinci derecede yakınlarınızda görüldüyse sizde de olma olasılığı çok yüksektir. Ancak olası kötü sonuçları ötelemek ve erken teşhisle tam tedaviye ulaşmak sizin elinizdedir. Kalp damar hastalıklarının önlenebilir en basit yolu sigara içmemektir. Aile hikayeniz varsa ve sigara içiyorsanız erken yaşta kalp krizi adayısınızdır. Özellikle 35-40 yaş sonrası kalp kontrolleri hayat kurtarıcı olabilir. İyi tedavi edilen yüksek tansiyon, şeker hastalığı (diyabet), kolesterol yüksekliği sizi kalp krizinden korur. Unutmayın; erken teşhis hayat kurtarır. Yüksek tansiyon sigaradan sonra damar tıkanıklığına en fazla sebep olan durumdur ve tedavi edilebilir. Yüksek tansiyon tedavisi olmazsanız veya tansiyon değerlerinizden haberiniz yoksa bir süre sonra şikayetleriniz geçer, alışırsınız. Ancak damarlarınız bu duruma alışamaz.Tansiyonunuz mutlaka 12/8 civarı ve 14/9 altı olmalıdır. Bu nedenle tansiyonunuzu düzenli ölçtürmeniz gerekir.Kalp doktorunuzun tansiyon sorunlarına karşı kullanacağı birçok ilaç bulunur ve yüksek tansiyon tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Kalp adalesini besleyen üç ana damarın üçünde de darlık var ve özellikle şeker hastasıysanız by-pass cerrahisi sizin için mutlak çözümdür. Stent ile kaybedilen zamanda hem kalp adelenizi yorar ve kalp yetmezliği hastası olursunuz; hem de ameliyat olmaya karar verdiğinizde daha riskli ve verimsiz bir ameliyat olursunuz. Hangi tedavinin sizin için daha iyi olacağına kardiyolog ve kalp cerrahı birlikte karar vermelidir. Anjio sonrası by-pass ameliyatı önerilmiş bir kişinin vereceği en yanlış cevap budur. Ameliyatı ertelemek doğru değildir. By-pass cerrahisi anjio ile damar açılmasından tamamen farklı bir operasyondur. Çünkü anjiyo ile tıkalı damarlar açılmaz, tıkanıklıkların ilerisine yeni bir damar dikilir.Bu, şu işe yarar: Ana yolda trafik sıkışmışsa, yan yoldan tıkanıklığın ilerisine geçilir Böylece ileride de oluşabilecek by-pass öncesi darlıklara çözüm bulunur ancak by-pass cerrahisi ötelenmemelidir. Üstelik by-pass yarım asırdan uzun bir süredir başarıyla uygulanmakta ve her bilimsel çalışmada anjio ile damar açmadan daha üstün görünmektedir. Kalp hastalıkları şakaya gelmez, öncelikle açık bir cerrahi ile aynı işi yapmamız gerekir. Mini By-pass ile göğüs kemiğini açmadan, bacakta hiçbir yara izi olmadan aynı ameliyatı olmak mümkün. Mini Bypass’ta kalbin hangi damarına ve kaç tane damar by-pass yapmamız gerekiyorsa aynısı kapalı bir şekilde yapılır. Hastalar bir gün yoğun bakımda kaldıktan sonra 4. gün eve çıkabilirler. Göğüs kemiği açılan bir hastada iki ay araba kullanmak ve yan yatmak mümkün değilken, ‘Mini By-pass sonrası hastalar hastaneden arabasını sürerek çıkabilir, ameliyat sonrası on gün içinde iş ve sosyal hayatına dönebiliyor. Özellikle genç yaşta ameliyat önerilen ve iş ve sosyal hayatından kopmak istemeyen veya ameliyatı yaşı, akciğer durumu, şeker hastalığı, aşırı kiloları nedeniyle riskli bulunan kişiler bu kapalı yöntemden en çok fayda görenler arasında yer alıyor. Eskiden kalp-damar tıkanıklıkları sadece erkeklerde görülür, kadınların hormon yapısının onları koruduğu düşünülürdü ancak özellikle menopoz sonrası ve ailede kalp hastalıkları olan kadınlar erkeklerle aynı risklere sahip. Kadınlarda da kalp damar sorunlarına karşı kalp cerrahisi en uzun ömürlü çözüm.Bir diğer yandan kadın hastalarda bütün ameliyat izleri meme altında kaldığı için ayrıca bir kozmetik üstünlüğü de var. Kadınlarda ilerleyen yaşlarda kemik erimesi daha fazla olduğu için, kalp cerrahisinde kemiğe hiç dokunmadığımız bir cerrahi çok önemlidir. Bu da doğru bilinen yanlışlar arasında yer alıyor ancak tüm kalp ameliyatları göğüs kemiğini kesmeden kapalı olarak da yapılabilir.By-pass ameliyatlarında sol meme hizasından yapılan 4 cm’lik bir yerden ve bacakta hiç bir iz bırakmadan bütün damarları tedavi etmek mümkündür.Kalp kapak ameliyatları da sağ göğüsten 4 cm’lik küçük kesilerle gerçekleştirilir. Mitral kapak tamiri ya da değişimi, triküspit kapak, aort kapak ve aort genişlemesi, kalp deliği, kalp tümörlerinin tamamı buradan kapalı yapılabilir. Hem kapak, hem bypas ameliyatının birlikte yapılması gereken hastalarda da iki taraflı küçük kesilerle ama göğüs kemiğini açmadan tedavi yapmak mümkündür.