Giriş
Kalp hastalıklarının habercisi olabilir! Kadınlarda daha fazla görülüyor: Ciddi yaralanmalarla sonuçlanabilir
Günlük hayatın akışında pek çok sağlık sorunuyla karşı karşıya kalınabiliyor. Bunlardan biri de beklenmedik zamanlarda aniden bayılmak oluyor. Bazen yürürken bazen biriyle sohbet ederken bazen de araba kullanırken. Beraberinde pek çok riski barındıran aniden bayılma sorunu, tıpta 'senkop' olarak isimlendiriliyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülay Kenangil, senkop ile ilgili tüm detayları tek tek açıklıyor.
Hilal Gülden Boğazkesen - Posta.com.tr / Hayatın olağan akışı devam ederken yaşanan bazı aksaklıklar, beklenmedik durumlarla sonuçlanabilir. Halk arasında 'bayılma' olarak bilinen senkop, çeşitli riskleri barındırıyor. Bazen bir yere gitmek için sadece araba kullanırken bile bu hastalıkla karşı karşıya kalabilirsiniz. İşte tüm detaylar....
ANİ VE GEÇİCİ BİLİNÇ KAYBI!
Ani bir şekilde bayılma sorunu yaşayan kişiler, bunun hangi sağlık sorunundan kaynaklı olabileceğini merak ediyor. Bunun sebeplerinden biri, tıpta senkop olarak bilinen ve bayılmayla sonuçlanan hastalık olabilir.
Prof. Dr. Gülay Kenangil, "Senkop, ani ve geçici bilinç kaybı ile karakterize edilen bir durumdur. Bu durum, genellikle beyne yeterli kan akışının sağlanamaması sonucu ortaya çıkar. Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında sürer ve kişi kendiliğinden eski haline döner. Halk arasında "bayılma" olarak bilinir" açıklamasında bulundu.
KALP VE DAMAR HASTALIKLARINDAN KAYNAKLANABİLİR!
Senkop hastalığının altında pek çok neden yatabilir. Ancak bir uzman hekim görüşünden sonra gerçek nedeni ortaya çıkarılabilir.
Uzman isim, "Altta yatan patofizyolojik mekanizmalar arasında kalp ve damar hastalıkları başta olmak üzere nörolojik ve refleks nedenler yer alabilir. Klinik açıdan senkop, tıbbi bir değerlendirme gerektiren kompleks bir durumdur" ifadeleriyle bu hastalığın temelinde yatabilecek sorunları açıklıyor.
4 FARKLI VARYASYONU VAR!
Prof. Dr. Gülay Kenangil; vazovagal senkop, postural senkop, kardiak senkop ve nörolojik senkop olmak üzere bu hastalığın 4 farklı alternatifi üzerinde duruyor.
- Vazovagal senkop, en sık görülenlerden biridir. Aşırı ağrı hissi, kalabalık ve sıcakta ayakta durma, kan görme, çok sıcak su ile duş alma, işeme, dışkılama gibi bir takım uyaranlarla tetiklenir.
- Postural senkop, vücut pozisyonundaki ani değişikliklerle ortaya çıkar. Örneğin; bir yerde uzun süre yatıştan sonra hızla ayağa kalkmak gibi.
- Kardiak senkop, kalp ritim bozuklukları ve kapak hastalıkları nedeniyle sık sık karşımıza çıkar.
- Neurolojik senkop ise damar tıkanıklıkları başta olmak üzere çeşitli nörolojik hastalıklardan kaynaklanabilir.
ÇARPINTI VE BİLİNÇ KAYBIYLA ORTAYA ÇIKIYOR!
Her hastalık, belirli semptomlarla gösterir. Bu belirtiler, hastalığın doğru zamanda tespit edilip tedavi sürecinin başlaması için büyük bir önem taşır. Uzman isim, senkop hastalığına ait belirtileri şu şekilde sıralıyor;
- Baş Dönmesi ve Sersemlik Hissi: Beyne yeterli kan akışının azalması nedeniyle ortaya çıkar.
- Bulantı ve Soğuk Terleme: Otonom sinir sisteminin aktivasyonuna bağlıdır.
- Görmede Bulanıklık veya Kararma: Retinal perfüzyonun azalması sonucu oluşur.
- Kulak Çınlaması (Tinnitus): Duyusal algılarda geçici bozulma ile ilişkilidir.
- Yüzde Solgunluk ve Hipotansiyon: Periferik damar direncinin azalmasına işarettir.
- Çarpıntı: Kardiyak nedenlere bağlı olabilir.
- Bilinç Kaybı ve Düşme: Beyne giden kan akışının tamamen kesilmesiyle ortaya çıkar.
Bu belirtilerin şiddeti ve süresi, senkopun türüne ve altta yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kardiyak senkop genellikle ani başlangıçlıdır ve öncül semptomlar nadiren görülürken vazovagal senkopta öncül belirtiler daha sık gözlemlenir.
KADINLARDA DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR!
Literatürde senkopun kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık görüldüğüne dair bulgular mevcuttur. Özellikle vazovagal senkop ve postural ortostatik taşikardi sendromu (POTS) gibi refleks kaynaklı senkop türlerinin kadınlarda daha yaygın olduğu bildirilmiştir. Prof. Dr. Kenangil, bu durumun nedenlerini şu şekilde sıralıyor;
- Hormonal Farklılıklar: Östrojenin vasküler tonus üzerindeki etkileri, kadınların refleks yanıtlarının farklı olmasına neden olabilir.
- Otonomik Sinir Sistemi Farklılıkları: Kadınlarda vagal tonusun daha yüksek olduğu düşünülür. Bu da vazovagal senkop insidansını artırabilir.
- Vasküler Yanıt Farklılıkları: Kadınların periferik vasküler yanıtları erkeklerden farklıdır ve ortostatik stres altında daha hassas olabilir.
GÜNLÜK HAYATI OLUMSUZ ETKİLİYOR!
Senkop, bireylerin günlük yaşam aktivitelerini olumsuz etkileyebilir ve yaşam kalitesinde belirgin bir düşüşe neden olabilir. Senkop geçiren bireyler, şu durumlarla karşılaşabilir:
- İş Performansında Azalma: Özellikle sık tekrarlayan senkop atakları, iş yerindeki verimliliği etkileyebilir.
- Araç Kullanma Kısıtlamaları: Senkop nedeniyle araç kullanma yeteneği sorgulanabilir ve bu durum bireylerin bağımsızlığını kısıtlayabilir.
- Psikolojik Etkiler: Bayılma korkusu, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sorunlara yol açabilir.
Ayrıca senkop sırasında düşme ve ciddi yaralanma riski, günlük yaşam aktivitelerini daha da kısıtlayabilir.
HAYATİ TEHLİKE OLUŞTURABİLİR!
Prof. Dr. Gülay Kenangil, "Senkop, etiyolojisine bağlı olarak değişen düzeylerde riskler içerir. Kardiyak kaynaklı senkop, özellikle hayati tehlike oluşturabilir ve ani kardiyak ölüm ile ilişkilidir. Nörolojik Senkopta beyin kan akımının ani olarak kesilmesi, nöbet veya inme riskini artırabilir. Özellikle serebrovasküler hastalık hikayesi olan bireylerde daha sık görülür. Ayrıca senkop sırasında düşmeye bağlı olarak kafa travması ve kırıklar gelişebilir. Yaşlı bireylerde bu risk daha yüksektir. Buna ek olarak tekrarlayan senkop epizodları, bireylerde özgüven kaybına ve sosyal izolasyona neden olabilir" dedi.