Giriş
Kanser hastaları için 8 beslenme önerisi
Gündemin, dünyayı kasıp kavuran corona virüse kilitlendiği bugünlerde, sağlıklı beslenme kanser tedavisi gören hastalar için çok daha fazla önem taşıyor. Ancak bu konuda uzman olmayan kişilerin de öneriler ve yönlendirmelerde bulunması, hastalar ve hasta yakınlarında stres yaratıp, kafa karışıklığına yol açabildiği gibi fayda yerine zarar da verebiliyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Yeşim Özcan, 1-7 Nisan Kanser Haftası kapsamında; onkoloji hastalarına hem tedavi sürecinde hem de corona virüse karşı beslenmede dikkat edilmesi gereken 8 noktayı anlattı ve önerilerde bulundu.
1-Besinleri kızartmayın
Bu süreçte ne yediğiniz kadar nasıl yediğiniz de çok önemli. Yemekleri pişirme yöntemi olarak kızartmadan kaçının. Çünkü kızartma işleminde yağ yüksek ısıya maruz kalarak yanıp yapısında bir takım değişiklikler oluşuyor. Et ve sebzelerin çok yüksek sıcaklıktaki ızgara üzerinde, aleve çok yakın tutularak pişirilmesi, kızartılması sırasında kanserojen maddeler oluşabildiğinden fırında, buğulama, haşlama ve buharda pişirme gibi yöntemler en sağlıklı yöntemler olarak karşımıza çıkıyor.
2-Kırmızı et tüketimine dikkat edin
Bu dönemde proteinden zengin beslenmek; vücut direncinizin artması ve vücut demir depolarının azalmaması için çok önemli. Kırmızı et protein ve demirden zengin olmakla birlikte, buna karşın doymuş yağ oranı yüksek olduğu için fazla tüketimi kanser riskini artırıyor. Haftanın üç dört günü bir öğünde kırmızı et tüketmek yeterli.
3-Mevsiminde sebze tüketin
Sebzeler içerdiği vitamin, mineral ve antioksidanlar sayesinde tedavide büyük katkı sağlıyor. Ancak sebzeleri mevsiminde tüketmeye özen gösterin. Örneğin; salatalarınızda domates yerine havuç, kırmızı lahana, turp ve kırmızı pancar tercih edin. Havucun içerisindeki şeker tedavi sürecini olumsuz etkilemiyor, aksine içinde bulunan beta karoten sayesinde bağışıklığı güçlendiriyor.
4-Şeker tüketimini azaltın
Kanserli hücreler dahil vücuttaki tüm hücreler yakıt için kan dolaşımından şeker (glikoz) kullanıyor. Glikoz vücudumuz ve beynimiz için birincil yakıt. Yani her gün yeteri kadar karbonhidrat içeren besinlerden tüketmek gerekiyor. Ancak yakıt olarak kullanılan şekeri (glikozu) beyaz şekerden değil,meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, kuru baklagiller ve süt ürünlerinden sağlamaya dikkat edin. Böylece kan şekeri seviyenizde ani artış ve azalmanın önüne geçip sağlıklı beslenebileceğiniz gibi, aşırı kilo ve vücutta yağlanmayı da önleyebilirsiniz.
5-Meyvelerinizin yanına yoğurt ekleyin
Meyveler; vitamin ve antioksidan açısından zengin olduğundan bağışıklık sistemini güçlendirmek için çok önemli olmakla birlikte dikkatli tüketilmesi gereken besinler arasında yer alıyor. Çünkü meyveler früktoz şekeri içeriyor ve fazla tüketimi kan şekeri seviyelerini fazla yükseltip karaciğerde yağlanmaya da sebep olabiliyor. Günde ortalama üç porsiyon meyve tüketimi yeterli. Ayrıca meyve tüketirken yanına protein kaynağı olan yoğurt veya ayran ekleyin. Böylece früktozun kana karışımı yavaşlıyor ve ani şeker yüksekliği engellenmiş oluyor. Kanser tedavisi sırasında greyfurt, nar, karadut, böğürtlen, yaban üzümünü ise; kullanılan ilaçlarla etkileşime girebildiğinden tedaviniz bitene kadar tüketmeyin.
6-Bulantı sorununu zencefille çözün
Bu dönemde kullandığınız ilaçlar veya aldığınız tedavi sırasında/sonrasında yan etki olarak bulantı sorunu yaşayabilirsiniz. Bu durum sizi telaşlandırmasın. Bazen hiç böyle bir etki yaşamayan kişiler de oluyor. Ama eğer bulantı sorunu yaşarsanız, suyunuza zencefil atıp içmek, ağzınızda kök zencefil parçası bekletmek fayda sağlayabiliyor. Taze zencefil için bir fındık büyüklüğü kadar kullanmanız yeterli olacaktır.
7-Kuru baklagilleri sofranızdan eksik etmeyin
Beslenme ve Diyet Uzmanı Yeşim Özcan “Kuru baklagiller hem lif hem de protein açısından zengin besinler olduğundan haftada 3 gün yemek olarak veya salatalarınızın içinde kuru baklagillere mutlaka yer verin. Yapılan bilimsel çalışmalar da; kurubaklagil tüketiminin kanser oluşumunu önleyebildiğini gösteriyor. Salata hazırlarken içerisine haşlanmış nohut, mercimek ekleyerek hem günlük lif alımınızı artırıp hem de daha besleyici proteinden zengin salata içerikleri hazırlayabilirsiniz” diyor.
8-Tam tahılları tercih edin
Beslenmenizde tam tahıllı ekmek, çavdar veya siyez unu ile hazırlanmış ekmekler ve karabuğday tüketimine yer verin. Gluten alerjisi gibi özel bir durumunuz yoksa tam tahıllı ekmek korkmanız gereken bir besin değil. Tam tahıllar lif ve B vitaminlerinden zengin içerikleri ile sağlıklı beslenmenize katkı verecektir. Beyaz unla hazırlanmış poğaça, börek, kek tüketiminizi olabildiğince azaltın.
Besin hijyenine dikkat!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Yeşim Özcan, onkoloji hastalarının Covid-19 riskine karşı sağlıklı beslenme ve kişisel hijyenin yanı sıra besin hijyenine de çok daha fazla dikkat etmeleri gerektiğini vurguluyor. Çiğ tüketilecek sebzelerin akan suyun altında yıkandıktan sonra bir süre suda bekletilmesi, ardından yeniden suyun altında yıkanması, açıkta satılan yiyeceklerden uzak durulması ve et, tavuk gibi besinlerin iyice pişirilmesi olmazsa olmazlar arasında yer alıyor.